Η Βουλή των Ελλήνων έχει αναλάβει ένα σηµαντικό project αποκατάστασης και επανάχρησης ενός κτιρίου-κοσµήµατος, δίνοντας και πάλι ζωή σε ένα ιστορικό κτίριο της Αθήνας που έχει γράψει τη δική του ιστορία, στο πέρασµα των ετών. Το έργο αφορά το κτίριο της Μπενακείου Βιβλιοθήκης, ιδιοκτησίας της Βουλής των Ελλήνων, που βρίσκεται στη συµβολή των οδών Κολοκοτρώνη και Ανθίµου Γαζή, στη δυτική πλευρά του κτιρίου της Παλαιάς Βουλής, ένα αξιόλογο αρχιτεκτονικό σύνολο.

Το κτίριο της Μπενακείου Βιβλιοθήκης πρόκειται να ζωντανέψει φιλοξενώντας και πάλι τη σηµαντικότερη ιστορική βιβλιοθήκη της χώρας, αλλά και να αποτελέσει έναν πολυχώρο πολιτισµού, εκδηλώσεων και συναντήσεων. Το κτίριο είναι συνδεδεµένο µε την πνευµατική ιστορία της Ελλάδας, διότι στέγασε από τον χρόνο της κατασκευής του (1911) τα σηµαντικότερα συγγράµµατα της χώρας.

Η Μπενάκειος κατασκευάστηκε σταδιακά κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα και χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩ∆Ε. Εχοντας κηρυχθεί Μνηµείο Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς µε χρήση βιβλιοθήκης το 2004, από την ίδια εκείνη χρονιά θα παραµείνει κλειστό, καθώς οι φθορές που του είχε προκαλέσει ο σεισµός του 1999 οδήγησαν στην απόφαση να µεταστεγαστούν οι πολύτιµες συλλογές της Μπενακείου στους χώρους της Βιβλιοθήκης της Βουλής στο πρώην ∆ηµόσιο Καπνεργοστάσιο στην οδό Λένορµαν, ώστε να υλοποιηθούν εργασίες για την αποκατάσταση αλλά και τον εκσυγχρονισµό του.

Από το 2004 έως σήµερα το εµβληµατικό αυτό κτίριο είναι κλειστό, διότι κρίθηκε ακατάλληλο προς χρήση. Η πρόθεση για την αποκατάσταση και επανάχρηση της Βιβλιοθήκης της Βουλής, από πλευράς των υπηρεσιών και της ∆ιοίκησης της Βουλής, άρχισε να διατυπώνεται πολλά χρόνια πριν, έχοντας σηµείο αφετηρίας την έναρξη εκπόνησης των πρώτων µελετών το 2011.

Μελέτες ωρίμασης

Τα επόµενα έτη εκπονήθηκαν όλες οι απαραίτητες µελέτες ωρίµανσης του έργου (αρχιτεκτονική µελέτη, µελέτη εφαρµογής, υποστηρικτικές µελέτες και σύνταξη τευχών δηµοπράτησης) για να πάρει το 2019 έγκριση προς χρηµατοδότηση από το Πράσινο Ταµείο και τον Οκτώβριο του 2020 να συµπεριληφθεί στο Χρηµατοδοτικό Πρόγραµµα του Πράσινου Ταµείου «∆ράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου - Αστική Αναζωογόνηση 2019» ως συνεχιζόµενο έργο το 2020. Τελικά τον Οκτώβριο του 2021, µε απόφαση του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, το έργο µεταφέρθηκε µε σχετικό αίτηµα προς χρηµατοδότηση στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Υποδοµές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» του ΕΣΠΑ 2014-2020 και έλαβε την αντίστοιχη ένταξη. Το κόστος αποκατάστασης της ιστορικής Βιβλιοθήκης έχει προϋπολογισµό ύψους 9.740.000 ευρώ. Αρχικά υπογράφηκε σύµβαση κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας σύµφωνα µε τον Νόµο 4412/21 περί ∆ηµόσιων Συµβάσεων, στις 23.12.2021 (ανάδοχος: Επακρον Τεχνική) και στη συνέχεια υπογράφηκε νέα σύµβαση στις 29.5.2023 (ανάδοχος: ΑΤΕΣΕ Α.Ε.) ενώ το έργο αναµένεται να ολοκληρωθεί στις 28.3.2026.

Η ιστορία της κατασκευής του κτιρίου είναι αλληλένδετη µε την ιστορία της Βιβλιοθήκης της Βουλής, της οποίας αποτελεί την πρώτη ανεγερθείσα στέγη.  Αρχικά η Βιβλιοθήκη της Βουλής στεγαζόταν σε χώρους της Παλαιάς Βουλής και άλλων γειτονικών κτιρίων. Το 1911, µε τον Ν. 3784 (ΦΕΚ 121/Α/27.5.1911) εγκρίνεται δαπάνη 140.000 δραχµών «διά την ανέγερσιν Βιβλιοθήκης της Βουλής, εν τω περιβόλω αυτής, και επί των οδών Κολοκοτρώνη και Ανθίµου Γαζή». Τον προσαρτώµενο στον νόµο προϋπολογισµό υπογράφει ο νοµοµηχανικός ∆. Πολίτης, ο οποίος σε συνεργασία µε τον µηχανικό ∆ιαµαντίδη εκπονεί τα σχέδια του κτιρίου (εφηµ. «Αθήναι», 7.3.1911). Ανεγείρονται τότε οι δύο από τις τρεις πτέρυγες του σηµερινού συγκροτήµατος, συγκεκριµένα η κεντρική (Α) επί της οδού Ανθίµου Γαζή και η νότια (Β), πολυώροφο βιβλιοστάσιο στη συµβολή των οδών Κολοκοτρώνη και Ανθίµου Γαζή, οι οποίες και στεγάζουν τη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Χρονιές - σταθµοί

Το 1924 ο Εµµανουήλ Μπενάκης αγοράζει στο Παρίσι τη Βιβλιοθήκη του Γιάννη Ψυχάρη και τη δωρίζει στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, µε τους όρους να µη διασπαστεί και να στεγαστεί σε ξεχωριστό διαµέρισµα της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Αναλαµβάνει, λοιπόν, την ανέγερση και τον εξοπλισµό νέας πτέρυγας (Γ), η οποία ονοµάστηκε Μπενάκειος Βιβλιοθήκη. Η νέα πτέρυγα, που ολοκληρώθηκε το 1926, βάσει σχεδίων του µηχανικού Χ. Χατζηµιχάλη, ενώθηκε µε τις δύο παλαιότερες και αποτέλεσαν από κοινού τη Βιβλιοθήκη της Βουλής έως το 1936.

 Το 1936 «άπασα η παλαιά Βιβλιοθήκη µεταφέρεται εις το νέον κτίριον Παλαιών Ανακτόρων» (Ν. 3/1936 - ΦΕΚ Α' 202/12.5.1936), στον 2ο όροφο, σε χώρο ειδικά σχεδιασµένο για βιβλιοθήκη από τον Ανδρέα Κριεζή, αρχιτέκτονα της µετατροπής των Παλαιών Ανακτόρων σε Κοινοβούλιο

«Εκ των Βιβλιοθηκών της Βουλής η Βιβλιοθήκη Ψυχάρη-Μπενάκη» παραµένει στο κτίριο επί της Ανθίµου Γαζή και επεκτείνεται στις τρεις πτέρυγες. Εκτοτε και έως το 2004 το υφιστάµενο κτίριο στέγαζε αδιαλείπτως την Μπενάκειο Βιβλιοθήκη.

Το Τµήµα Μπενακείου Βιβλιοθήκης φιλοξενεί τις συλλογές που περιλαµβάνουν τις επιστήµες των Μαθηµατικών, της Φυσικής και Χηµείας, της Ανθρωπολογίας, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Θεολογίας, της Ιατρικής, των Στρατιωτικών Επιστηµών, των Καλών Τεχνών αλλά και την κατ’ εξοχήν πλούσια συλλογή της ελληνικής και ξενόγλωσσης φιλολογίας και της εκπαίδευσης. Περιλαµβάνει, ακόµα, τη βιβλιοθήκη και το αρχείο του γλωσσολόγου Γιάννη Ψυχάρη που περιήλθε στη Βιβλιοθήκη µε δωρεά του Εµµανουήλ Μπενάκη (1859-1929), τις δωρεές προσωπικών βιβλιοθηκών πολιτικών προσωπικοτήτων, όπως για παράδειγµα των Ιωάννη Μεταξά, Γεωργίου Καφαντάρη, Ιωάννη Σίδερη, Αντώνιου Ζυγοµαλά, Παναγή Τσαλδάρη κ.ά. Το 2012 το Τµήµα µετονοµάστηκε σε Τµήµα Μπενακείου Βιβλιοθήκης και Συλλογών Πολιτικών Προσωπικοτήτων και εµπλουτίστηκε µε νέες βιβλιοθήκες και αρχεία, όπως για παράδειγµα το αρχείο της Βιργινίας Τσουδερού, τη βιβλιοθήκη και το αρχείο της οικογένειας Τρικούπη, το αρχείο του Αντώνη Σαµαράκη και τη βιβλιοθήκη του Μίνωα Κοκολάκη.

Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»