Ινδία και Πακιστάν φτάνουν και πάλι μια ανάσα από τη σύγκρουση, στον απόηχο της πυραυλικής επίθεσης του Νέου Δελχί εντός πακιστανικής επικράτειας το βράδυ της Τρίτης προς την Τετάρτη, δείχνοντας με τον πιο απτό τρόπο πως «εννοούσε» τις απειλές σε βάρος του Πακιστάν, θεωρώντας το υπεύθυνο για την τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ του Κασμίρ στις 22 Απριλίου. Η απάντηση δεν ήρθε άμεσα, μπορεί να πέρασαν ορισμένες εβδομάδες, ωστόσο η κατάσταση ποτέ δεν μπορούσε να ειπωθεί ότι ήταν ήρεμη. Όπως σημειώνει ο Guardian σε ανάλυσή του, η ινδική κοινή γνώμη «ζητούσε αίμα» και καλούσε τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι, να «δώσει ένα μάθημα» στον εχθρό.
Η Ινδία έκανε λόγο για μια επιχείρηση που διήρκεσε 25 λεπτά, χαρακτηρίστηκε από «αυτοσυγκράτηση» και πως έβαλε στο στόχαστρο μόνο «υποδομές» των τρομοκρατών, κάνοντας λόγο για 9 τοποθεσίες στις οποίες εκτιμούσε πως βρίσκονταν μέλη της οργάνωσης που θεωρείται υπεύθυνη για την επίθεση στο θέρετρο του Κασμίρ. Άλλωστε, ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, Βίκραμ Μίσρι, δήλωσε σε ενημέρωση για την ενέργεια του Νέου Δελχί: «Οι πληροφορίες και η παρακολούθηση των τρομοκρατικών μονάδων που εδρεύουν στο Πακιστάν έδειξαν ότι επίκεινται περαιτέρω επιθέσεις κατά της Ινδίας, επομένως ήταν απαραίτητο να ληφθούν προληπτικά πλήγματα». Η «επιχείρηση Σίντουρ» θεωρείται πως έβαλε στο στόχαστρο δύο, τη Laskar-e-Taiba (LeT) και την Jaish-e-Mohammed (JeM), που έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοιες (τρομοκρατικές) και από τον ΟΗΕ. Η πρώτη (Laskar-e-Taiba) είχε συνδεθεί και με την επίθεση αυτή του Απριλίου, αλλά και με άλλες τρομοκρατικές ενέργειες, όπως αυτές του 2008 στη Βομβάη, με απολογισμό 166 νεκρούς. Η δεύτερη (Jaish-e-Mohammed, ο Στρατός του Προφήτη Μωάμεθ) θεωρήθηκε υπεύθυνη για μια επίθεση στο ινδικό Κοινοβούλιο, ενώ πιστεύεται πως είχε ρίζες μεταξύ άλλων με την Al-Qaeda. Σύμφωνα με δήλωση της οργάνωσης, ο ηγέτης της έχασε 10 συγγενείς εξαιτίας της ινδικής επίθεσης.
Σε κάθε περίπτωση, το Πακιστάν κάνει λόγο για «άνανδρη» επίθεση, φτάνοντας με τον πρωθυπουργό Σεμπάζ Σαρίφ, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε το απόγευμα της Τετάρτης (7/5), να σημειώνει πως η Ινδία διάλεξε τον δρόμο της «επιθετικότητας» και πως «έκανε λάθος», προσθέτοντας πως ο λαός «θα παλέψει μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός του» και πως θα λογοδοτήσουν όσοι έχυσαν το αίμα αθώων. Υψώνοντάς, δε, και άλλο τους τόνους, σημείωσε πως ο λαός του Πακιστάν είναι έτοιμος «να σταθεί ενώπιον του εχθρού».
Πακιστάν: Πώς θα απαντήσει στην Ινδία; Ο άνθρωπος-κλειδί που "δίνει τον τόνο", η "ξεχασμένη" περιοχή, το αεροδρόμιο-φάντασμα και ο παράγοντας "τρομοκρατία"
Το Ισλαμαμπάντ, άλλωστε, από νωρίς το μεσημέρι της Τετάρτης επικαλείται τη νόμιμη άμυνα και το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ, προκειμένου να απαντήσει στην «κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας του». Η κυβέρνηση του Πακιστάν προειδοποίησε πως θα «εκδικηθεί» τους θανάτους εξαιτίας πυραυλικών πληγμάτων της Ινδίας, τα οποία, σύμφωνα με το Νέο Δελχί, έγιναν σε ανταπόδοση για την πρόσφατη επίθεση στο Κασμίρ, αφήνοντας να εννοηθεί πως απειλείται άμεση περαιτέρω κλιμάκωση των χειρότερων εχθροπραξιών των τελευταίων δεκαετιών ανάμεσα στα δυο γειτονικά κράτη, που διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια.
«Δεσμευόμαστε πως θα εκδικηθούμε κάθε ρανίδα αίματος αυτών των μαρτύρων», διεμήνυσε χθες βράδυ ο Πακιστανός πρωθυπουργός, Σαμπάζ Σαρίφ, σε διάγγελμά του προς το έθνος. Ο Πακιστανός υπουργός Άμυνας, Χαουάτζα Μουχάμαντ Ασίφ, κατηγόρησε τον ομοσπονδιακό πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, πως διέταξε τους βομβαρδισμούς για να ενισχύσει τη δημοτικότητά του, προσθέτοντας πως το Ισλαμαμπάντ «δεν θα αργήσει» να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του.
Με την ένταση να έχει ανέβει και με την κυβέρνηση στο Πακιστάν να μοιάζει σε μια μειονεκτική θέση έναντι του στρατού (και ιδίως έναντι του πιο ισχυρού ανθρώπου που «βγήκε από τη σκιά» και ανεβάζει διαρκώς τους τόνους το τελευταίο διάστημα, τον στρατηγό Ασίμ Μουνίρ, όπως έγραφαν οι New York Times), φαντάζει δεδομένο ότι θα δοθεί απάντηση στο Νέο Δελχί. Το μείζον ερώτημα βέβαια είναι το πού θα φτάσει αυτή η απάντηση, με το Ισλαμαμπάντ - την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές - να προαναγγέλλει πλήγματα αυστηρά κατά στρατιωτικών στόχων, πιθανώς θέλοντας να δείξει ότι «τηρεί τους κανόνες» και δεν είναι η πλευρά που κλιμακώνει. Αν αναλογιστεί κανείς άλλωστε την ινδική πυραυλική επίθεση, πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι υπάρχουν ορισμένα σημεία που δείχνουν μια διάθεση να υψώσει τον «πήχυ της αποτροπής», όπως σχολίαζε στο Sky News ο αναλυτής Michael Clarke. Άλλωστε, η επίθεση δεν περιορίστηκε στο Κασμίρ, αλλά και στο Παντζάμπ, περιοχή που μοιράζεται μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν και αποτελεί τη μεγαλύτερη πακιστανική επαρχία, αποτελώντας το οικονομικό και πληθυσμιακό κέντρο της χώρας, φιλοξενώντας 127 εκατομμύρια κατοίκους. Ινδικοί πύραυλοι έπληξαν το Παντζάμπ για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια.
Ας ληφθεί, όμως, υπόψιν ότι το Πακιστάν έχει δεδομένα όρια σε μια πιθανή σύγκρουση με την Ινδία και αυτό καθώς αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας, γεγονός που διαμορφώνει τους όρους του παιχνιδιού μεταξύ στρατού και κυβέρνησης. «Οξύ» αγκάθι είναι η αχανής επαρχία του Μπαλουχιστάν, εν πολλοίς αυτόνομη, αλλά με πληθώρα εξεγέρσεων στην ιστορία της, που τροφοδοτούνται από τις συνθήκες ανέχειας στις οποίες διαβιοί ο πληθυσμός. Μείζον ζήτημα είναι οι επιθέσεις σε τρένα, με μια τέτοια να σημειώνεται στις 11 Μαρτίου και να «πνίγεται» στο αίμα. Στις 5 Μαρτίου 2025, το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης (IEP) δημοσίευσε τον Παγκόσμιο Δείκτη Τρομοκρατίας 2025 παρέχοντας μια ολοκληρωμένη ανάλυση των βασικών τάσεων και προτύπων στην τρομοκρατία τα τελευταία 17 χρόνια. Η έκθεση κατέταξε το Πακιστάν δεύτερο από 163 χώρες. Το 2023, η χώρα έγινε μάρτυρας 517 επιθέσεων, αριθμός που υπερδιπλασιάστηκε σε 1.099 το 2024, με αποτέλεσμα 1.081 θανάτους. Την ίδια ώρα, η εικόνα δεν φαίνεται να αλλάζει ούτε από το κινεζικό ενδιαφέρον για την περιοχή (στα πλαίσια της πρωτοβουλίας για το Δρόμο του Μεταξιού), με το νεότερο και ακριβότερο αεροδρόμιο συνολικά στη χώρα, το Γκουαντάρ, να καθυστερεί για μήνες να μπει σε λειτουργία και τα διεθνή μέσα να το περιγράφουν συχνά ως «αεροδρόμιο φάντασμα», λόγω έλλειψης επιβατικής κίνησης.
Τα πυρηνικά όπλα και το πλεονέκτημα της Ινδίας έναντι του Πακιστάν
Από την εξίσωση δεν πρέπει να λείπουν τα πυρηνικά όπλα. Ινδία και Πακιστάν, έχοντας άλλωστε μπει σε ένα «σπιράλ» σύγκρουσης από την αρχή της ανεξάρτητης κρατικής υπόστασής τους, διαθέτουν εδώ και δεκαετίες το δικό τους οπλοστάσιο, με την Ινδία να γίνεται πυρηνική δύναμη το 1974 και το Πακιστάν το 1998. Σύμφωνα με το Center for Arms Control and Non-Proliferation, η Ινδία έχει περί τις 164 πυρηνικές κεφαλές, με δυνατότητα εκτόξευσης από ξηρά, θάλασσα και αέρα. Το δόγμα της αφορά μια πολιτική «μη πρώτης χρήσης», γεγονός που σημαίνει ότι το Νέο Δελχί δεν θα «πατήσει πρώτο το κουμπί» σε μια σύγκρουση. Ωστόσο, από το 2019 έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αναθεώρησης της στρατηγικής αυτής.
Το Πακιστάν, σύμφωνα με την ίδια πηγή, μετρά 170 πυρηνικές κεφαλές, με τη διαφορά, όμως, πως στο δόγμα του δεν υπάρχει «πολιτική μη πρώτης χρήσης», κάτι που μπορεί να σημαίνει χρήση μικρότερης εμβέλειας, «τακτικών» πυρηνικών όπλων στο πεδίο της μάχης, προκειμένου να αντισταθμίσει το αριθμητικό μειονέκτημα στο πεδίο. Αλλωστε, ο ινδικός στρατός είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στον πλανήτη, αριθμώντας 1.475.750 ενεργό προσωπικό το 2024 (πίσω μόνο από την Κίνα), με το Πακιστάν να είναι έβδομο, με ενεργό προσωπικό το 2024 περί τις 660.000.
Ο αμερικανικός παράγοντας στη σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν
Το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποια ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν από το 1999 και εντεύθεν φαίνεται πως αποτελεί και προϊόν αμερικανικής διαμεσολάβησης, με την Ουάσινγκτον συχνά να διαμεσολαβεί για να μειώσει τις εντάσεις. Ωστόσο, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ασχολείται με πολλά παράλληλα μέτωπα (Ουκρανία, πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς κ.ο.κ.) φαντάζει απίθανο να ρίξει ιδιαίτερο βάρος στην συγκεκριμένη εγνωσμένη εστία έντασης. «Θα το τακτοποιήσουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο», έλεγε στις 25 Απριλίου, τρεις μέρες μετά την επίθεση στο Κασμίρ. Στην πρώτη του, δε, αντίδραση μετά την πυραυλική επίθεση της Ινδίας στο Πακιστάν, έκανε λόγο για μια σύγκρουση που γίνεται «εδώ και πολύ καιρό», λέγοντας πως «ελπίζω να τελειώσει πολύ γρήγορα».
