Σημαντικά ευρήματα που αποκαλύπτουν μία άγνωστη περίοδο για την Δράμα, αλλά και την ύπαρξη αρχαίου οικισμού εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφικών εργασιών στον Ι.Ν Αγίας Σοφίας. Από τις ανασκαφικές εργασίες που πραγματοποιούνται στην περιοχή που βρίσκεται ο ναός Αγίας Σοφίας προέκυψε η ανακάλυψη ευρημάτων που αποκαλύπτουν την αρχαία πόλη. Ο ισχυρισμός αυτός δεν έχει βεβαιωθεί έως τώρα με αρχιτεκτονικά κατάλοιπα.

Αντίστοιχα πρόσφατα στοιχεία παρουσίασε η αρχαιολόγος Κωνσταντίνα Αμοιρίδου στην 36η ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη. Όπως εξήγησε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Την περίοδο αυτή γίνονται εργασίες για την αποκατάσταση και ανάδειξη του Ιερού Ναού Αγίας Σοφίας Δράμας, ενός ναού που βρίσκεται μέσα στο κέντρο της Δράμας και χρονολογείται από τον 10ο αιώνα. Οι ανασκαφικές εργασίες ξεκίνησαν το 2020 στον περιβάλλοντα χώρο του ναού, στο πλαίσιο ενός έργου που είναι ενταγμένο στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020 και εκτελείται με αυτεπιστασία από την Εφορία Αρχαιοτήτων Δράμας».

Όπως τόνισε η αρχαιολόγος: «Μέχρι τώρα έχουμε βρει ένα εκτεταμένο νεκροταφείο του πληθυσμού που ζούσε μέσα στο κάστρο της Δράμας, με 159 ταφές διαφόρων τύπων βυζαντινών χρόνων». Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης ανασκαφικής έρευνας που αφορούν στο βυζαντινό κομμάτι, δηλαδή το νεκροταφείο και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του ναού, θα ανακοινωθούν, όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφικές εργασίες.

Η ανακοίνωση στο Συνέδριο της Θεσσαλονίκης, αφορούσε στα προχριστιανικά ευρήματα της ανασκαφής, δηλαδή σε ό,τι έχει προκύψει και εντάσσεται στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια. Τα ευρήματα αυτά είναι κομμάτια κεραμικής (όστρακα), τα οποία χρονολογούνται από τα ελληνιστικά χρόνια, ένα τμήμα πήλινου ειδωλίου ανδρικής μορφής, ένας μαγικός λίθος καταδεσμικής μαγείας, ένα τμήμα μαρμάρινης αναθηματικής στήλης και ένα θραύσμα ενεπίγραφης πλάκας ρωμαϊκών χρόνων από επιτύμβια στήλη ή σαρκοφάγο.

Η κ. Αμοιρίδου υπογράμμισε ότι: «Είναι να σύνολο που μας βεβαιώνει αυτό που ξέραμε ήδη από πριν, ότι μέσα στο κέντρο της Δράμας και κάτω από την πόλη, προϋπήρχε ένας αρχαίος οικισμός ιστορικών χρόνων. Αυτό δεν έχει βεβαιωθεί μέχρι τώρα ανασκαφικά και δεν γνωρίζουμε το πού ακριβώς. Πάντως όπου και να σκάψουμε, υπάρχουν ευρήματα προχριστιανικών χρόνων».

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι ανασκαφές που έχουν γίνει κατά καιρούς από τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων, έφεραν στο φως σύνολο μαρμάρινων ή λίθινων αγαλμάτων και προτομών.