Είτε οδηγείτε βενζινοκίνητο, πετρελαιοκίνητο ή υβριδικό αυτοκίνητο, το όχημά σας διαθέτει εξάτμιση για την αποβολή των καυσαερίων από τον κινητήρα. Καθώς ο κινητήρας παράγει ενέργεια μέσω εσωτερικής καύσης, παράγει παράλληλα εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων μικρών ποσοτήτων καπνού.
Ενδέχεται να παρατηρήσετε περιστασιακά διαφορετικά χρώματα καπνού να βγαίνουν από την εξάτμισή σας. Ο καπνός αυτός μπορεί να είναι μαύρος, μπλε, γκρίζος ή λευκός, αλλά δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τα αέρια μπορούν να συσσωρευτούν στο εσωτερικό του κινητήρα, μόλις αυτός φτάσει σε θερμοκρασία λειτουργίας και το σύστημα εξάτμισης επιτρέπει τη διαφυγή τους με ασφαλή και ελεγχόμενο τρόπο.
Μια περιστασιακή πνοή καπνού από την εξάτμιση σε έντονη επιτάχυνση δεν αποτελεί κάτι ανησυχητικό. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου ο καπνός από την εξάτμιση του αυτοκινήτου σας μπορεί να είναι σημάδι σοβαρού προβλήματος.
Τι πρέπει να προσέξετε
Οι κινητήρες diesel μπορούν να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην εκπομπή καπνού. Εάν κάνετε με το πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητό σας την πρώτη του γρήγορη διαδρομή σε αυτοκινητόδρομο μετά από αρκετό καιρό, μπορεί να παρατηρήσετε ένα σκούρο σύννεφο καπνού από την εξάτμιση, το οποίο μπορεί να είναι αποτέλεσμα συσσώρευσης αποβλήτων στο σύστημα εξάτμισης. Εάν παρατηρείτε συχνότερα καπνό, οποιουδήποτε χρώματος, είτε από βενζινοκινητήρα είτε από πετρελαιοκινητήρα, μπορεί να είναι σημάδι για κάτι πιο σοβαρό.
Μαύρος καπνός
Μπορεί να φαίνεται αντίθετο με αυτό που θα περιμένατε, αλλά ο μαύρος καπνός είναι ενδεχομένως το είδος που πρέπει να σας ανησυχεί λιγότερο, ιδίως αν οδηγείτε πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητο. Ωστόσο, ο μαύρος καπνός θα πρέπει να είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο, οπότε ο τακτικός μαύρος καπνός θα μπορούσε να υποδηλώνει βλάβη ή φθαρμένο κινητήρα.
Ο μαύρος καπνός συχνά σημαίνει ότι ο κινητήρας καίει υπερβολικό καύσιμο σε σχέση με την ποσότητα αέρα, δηλαδή με πλούσιο μείγμα. Αυτό μπορεί να συμβεί αν το φίλτρο αέρα είναι φραγμένο ή αν υπάρχει πρόβλημα με τους μπεκ ψεκασμού καυσίμου. Θα μπορούσε επίσης να υποδηλώνει πρόβλημα με τον ρυθμιστή πίεσης καυσίμου, που σημαίνει ότι το αυτοκίνητο τροφοδοτείται με υπερβολικό καύσιμο.
Τα υπερτροφοδοτούμενα αυτοκίνητα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μαύρο καπνό, καθώς ο υπερσυμπιεστής λειτουργεί ως αντλία που ωθεί περισσότερο αέρα στον κινητήρα. Το ηλεκτρονικό σύστημα του αυτοκινήτου υπολογίζει τη σωστή ποσότητα καυσίμου που πρέπει να παρέχεται σε σχέση με αυτή την ποσότητα αέρα, οπότε αν ο υπερσυμπιεστής έχει υποστεί ζημιά ή υπάρχει διαρροή «ώθησης» από έναν σωλήνα (και μέρος του αέρα διαφεύγει πριν από την καύση), αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική τροφοδοσία καυσίμου και μαύρο καπνό καυσαερίων.
Στα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, ο μαύρος καπνός μπορεί επίσης να σημαίνει συσσώρευση αιθάλης (υποπροϊόν της καύσης του diesel) ή μπλοκαρισμένο φίλτρο σωματιδίων diesel (ή DPF) στο σύστημα εξάτμισης. Αρκετά συχνά, μια μεγαλύτερη διαδρομή σε αυτοκινητόδρομο, όπου η εξάτμιση φτάνει σε υψηλότερες θερμοκρασίες, θα δώσει την ευκαιρία στο DPF να καθαρίσει, και αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με την περιστασιακή ανάφλεξη μαύρου καπνού. Εάν το φίλτρο μπλοκάρει ή σπάσει, συνήθως εμφανίζεται μια προειδοποιητική λυχνία στοn πίνακα οργάνων και παρατηρείται αισθητή απώλεια ισχύος.
Εάν ο μαύρος καπνός γίνεται συχνός ή συνεχής, είτε πρόκειται για βενζινοκίνητο είτε για πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητο, είναι ζωτικής σημασίας να παραπέμψετε το αυτοκίνητό σας για επείγουσα επισκευή. Σε αυτή την κατάσταση, όχι μόνο θα αυξηθεί η κατανάλωση καυσίμου, αλλά κινδυνεύετε να καταστραφούν αισθητήρες και εξαρτήματα στο σύστημα εξάτμισης, καθώς και ο καταλυτικός μετατροπέας στους βενζινοκινητήρες, εξαρτήματα που μπορεί να κοστίσουν πολύ ακριβά στην επισκευή τους.
Μπλε καπνός
Ο μπλε καπνός της εξάτμισης, ο οποίος εμφανίζεται σε διάφορες αποχρώσεις ανάλογα με το πάχος, είναι ένδειξη ότι καίγεται το λάδι του κινητήρα. Όλοι οι κινητήρες καίνε μια μικρή ποσότητα λαδιού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η στάθμη λαδιού του κινητήρα σας θα μειωθεί φυσιολογικά, και ένας από τους λόγους για τους οποίους αλλάζει το χρώμα του.
Ωστόσο, σε έναν υγιή κινητήρα, δεν θα πρέπει να καίγεται αρκετό λάδι ώστε να παράγεται ορατός καπνός. Εάν μπορείτε να δείτε μπλε καπνό, ή να μυρίσετε το χαρακτηριστικό άρωμά του, είναι πιθανό να απαιτείται επισκευή. Η σοβαρότητα του προβλήματος μπορεί να ποικίλλει, οπότε μπορεί να μην πρόκειται για ακριβή επισκευή, αλλά όπως και με κάθε επισκευή, όσο πιο γρήγορα το διαγνώσετε και το διορθώσετε, τόσο λιγότερο δαπανηρό αναμένεται να είναι.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να διερευνήσετε είναι από πού προέρχεται το λάδι που καίγεται. Ένας συνήθης ένοχος είναι ο υπερσυμπιεστής, εάν είναι τοποθετημένος. Τα κινούμενα μέρη του στροβιλοσυμπιεστή ενός αυτοκινήτου λιπαίνονται από μια τροφοδοσία λαδιού προκειμένου να μειωθούν οι τριβές, και να διατηρείται η απόδοση. Εάν αυτή η τροφοδοσία παρουσιάσει διαρροή και το λάδι ενταχθεί στη ροή του αέρα που διοχετεύεται στον κινητήρα, θα εισέλθει στους κυλίνδρους και θα καεί. Εάν η βλάβη αφορά την ίδια την τροφοδοσία, η επισκευή μπορεί να είναι ανέξοδη. Αν όμως η βλάβη αφορά τον ίδιο τον στροβιλοσυμπιεστή, θα χρειαστεί ανακατασκευή ή αντικατάσταση, και αυτό μπορεί να κοστίσει ακριβά.
Τα παλαιότερα αυτοκίνητα ή τα αυτοκίνητα με περισσότερα χιλιόμετρα, ενδέχεται να εκπέμπουν καπνό με την πάροδο του χρόνου, λόγω φυσικής φθοράς. Τα τοιχώματα των κυλίνδρων, τα έμβολα και οι βαλβίδες τους θα φθαρούν και θα επιτρέπουν στο λάδι να περνάει από εκεί που δεν θα έπρεπε. Μόλις αυτό αρχίσει να συμβαίνει, ο κινητήρας θα πρέπει είτε να επισκευαστεί, είτε να ανακατασκευαστεί, ή να αντικατασταθεί. Είναι πιθανό η είσοδος λαδιού στους κυλίνδρους να αποτελεί επίσης σημάδι αστοχίας της φλάντζας της κυλινδροκεφαλής, αλλά αυτό θα το συζητήσουμε παρακάτω.
Λευκός καπνός
Όταν βγαίνει λευκό σύννεφο από την εξάτμισή σας, είναι ζωτικής σημασίας να προσδιορίσετε αν αυτό που βλέπετε είναι πράγματι καπνός ή απλά ατμός, ο οποίος είναι απολύτως φυσιολογικός σε μικρότερες ποσότητες. Ενώ το αυτοκίνητό σας είναι σταθμευμένο, η υγρασία μπορεί να συσσωρευτεί στην εξάτμιση του αυτοκινήτου σας, ειδικά κατά τους πιο κρύους χειμερινούς μήνες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αρκετά μεγάλα λευκά σύννεφα που βγαίνουν από την εξάτμιση καθώς το αυτοκίνητο ζεσταίνεται. Αυτό θα εξασθενίσει σταδιακά όταν ο κινητήρας και η εξάτμιση φτάσουν σε θερμοκρασία λειτουργίας.

Εάν το αυτοκίνητό σας έχει ζεσταθεί πλήρως και η εξάτμιση εξακολουθεί να βγάζει λευκό καπνό, μπορεί να υπάρχει βλάβη. Ο συνεχής πυκνός λευκός καπνός είναι συνήθως σημάδι ότι καίγεται ψυκτικό υγρό και σίγουρα δεν θέλετε να συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Η πιο παραδοσιακή αιτία αυτού του φαινομένου είναι η βλάβη της φλάντζας κυλινδροκεφαλής. Η φλάντζα είναι ένα λεπτό, ειδικά διαμορφωμένο μεταλλικό φύλλο που παρεμβάλλεται μεταξύ της κυλινδροκεφαλής και του μπλοκ, δηλαδή το επάνω και κάτω μέρος των περισσότερων κινητήρων. Βρίσκεται εκεί για τη στεγανοποίηση μεταξύ των δύο τμημάτων, και να εμποδίζει τη διαρροή ψυκτικού υγρού από το περίβλημα του κινητήρα.

Εάν η φλάντζα της κυλινδροκεφαλής αστοχήσει και το ψυκτικό υγρό δεν συγκρατείται πλέον μέσα στο κύκλωμα νερού ή στα κανάλια ψύξης που διατρέχουν ολόκληρο τον κινητήρα, τότε το ψυκτικό υγρό μπορεί να εισέλθει στον κύλινδρο, όπου και θα καεί. Στη συνέχεια, ατμός θα βγει από την εξάτμιση με υψηλή πίεση. Καθώς η φθορά αυξάνεται, περισσότερο ψυκτικό υγρό θα εισρέει στον κύλινδρο και ο ατμός θα αυξάνεται. Αυτό μπορεί να συμβεί αρκετά ξαφνικά.

Αν συμβεί αυτό, είναι ζωτικής σημασίας να σταματήσετε τον κινητήρα το συντομότερο δυνατόν. Οι μεγάλες ποσότητες ψυκτικού υγρού σε μέρη όπου δεν πρέπει να βρίσκονται, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές και μερικές φορές ανεπανόρθωτες εσωτερικές ζημιές στον κινητήρα. Επιπλέον, αν ο κινητήρας δεν έχει ψυκτικό υγρό, ενδέχεται να υπερθερμανθεί και να προκληθεί περαιτέρω ζημιά. Για αυτό είναι εξίσου σημαντικό να ελέγχετε συχνά τη στάθμη του ψυκτικού υγρού του κινητήρα σας, όπως είναι και ο έλεγχος της σωστής ποσότητας λαδιού.