Η ΕΕ είχε καταγγείλει την Amazon επίσημα από το Νοέμβριο του 2020 για τη συμπεριφορά της στους περίπου 150 χιλιάδες Ευρωπαίους εμπόρους που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για να διαθέσουν τα προϊόντα της. Αυτή τη φορά όμως τα πυρά είναι «φίλια» και έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή.

Η είδηση
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Περιφέρειας της Κολούμπια Καρλ Ρασίν, μήνυσε την Amazon για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού, όπως τουλάχιστον αυτοί ισχύουν στην περιφέρεια της αμερικανικής πρωτεύουσας: Κατηγορεί την εταιρεία ότι δεσμεύει παράνομα τους εμπόρους που συμμετέχουν στην πλατφόρμα σε περιοριστικούς κανόνες πώλησης.


Στην ουσία τους επιβάλλει χρέωση ως και 40% πάνω στην τελική τιμή των προϊόντων τους ενώ ταυτόχρονα τους στερεί το δικαίωμα να πουλήσουν αλλού τα προϊόντα τους σε χαμηλότερη τιμή από αυτήν που προκύπτει στο site της Amazon.

Με τον τρόπο αυτό, αναφέρει η μήνυση, οι περιοριστικές συμβάσεις της Amazon με τους εμπόρους φουσκώνουν το γενικό επίπεδο τιμών για τους καταναλωτές. Ένα θέμα που αρχίζει να αποκτά και μακροοικονομική σημασία, καθώς ο πληθωρισμός φαίνεται προ των πυλών.

Τι λέει η Amazon
Η υπερασπιστική γραμμή της μεγαλύτερης εταιρείας του πλανήτη είναι ανάλογη με αυτή που έχει προτάξει και στην ΕΕ. Είναι παρεξήγηση, λέει.

«Ο γενικός εισαγγελέας της DC το έχει αντιληφθεί ανάποδα: Οι πωλητές είναι αυτοί που καθορίζουν τις δικές τους τιμές για τα προϊόντα που προσφέρουν στο κατάστημά μας», αναφέρει η εταιρεία σε δήλωση της. «Στην Amazon είμαστε περήφανοι για το γεγονός ότι προσφέρουμε χαμηλές τιμές σε ένα ευρύτατο φάσμα επιλογών και, όπως κάθε κατάστημα, διατηρούμε το δικαίωμα να μην προβάλλουμε στους πελάτες μας προϊόντα που δεν έχουν ανταγωνιστικές τιμές».

Οι δικηγόροι της εταιρείας ισχυρίζονται ότι έχουν δικαίωμα να χρεώνουν την προμήθεια που θέλουν στην τιμή του πωλητή και ότι έχουν δικαίωμα να μην βάζουν στη βιτρίνα (αλλά να θάβουν στο site) ένα προϊόν που ο καταναλωτής μπορεί να το βρει αλλού φθηνότερα. Λέει δηλαδή, ότι αν ο πωλητής επιθυμεί να προβληθεί μέσα από το πανίσχυρο site της Amazon και να πουλήσει τα προϊόντα του θα πρέπει να συμφωνήσει με την προμήθεια της εταιρείας, άρα να συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους τους υπέρ της Amazon και να μην πουλάει αλλού φθηνότερα.

Αν δεn θέλει; Nα πάει αλλού… Όμως, η γιγάντωση της Amazon στην αγορά, κάνει το «αλλού» μια όλο και μικρότερη αγορά για έναν έμπορο.

Η αγωγή ωστόσο είναι σαφής: «Η Amazon κερδίζει, επειδή ελέγχει τις τιμές σε ολόκληρη την αγορά λιανικών πωλήσεων στο διαδίκτυο, θέτοντας το πλεονέκτημα έναντι όλων των άλλων. Ως αποτέλεσμα, η Amazon ενισχύει την κυρίαρχη θέση της στην αγορά και μειώνει παράνομα την ικανότητα άλλων πλατφορμών να ανταγωνίζονται για μερίδιο αγοράς».

Το αυγό και η κότα
Η υπόθεση μπορεί να μοιάζει απλή – αλλά δεν είναι, τουλάχιστον νομικά: Και οι δυο πλευρές καταφεύγουν σε επιχειρήματα που άπτονται των κανόνων της ελεύθερης αγοράς, της επιλογής πωλητή και καταναλωτή.

Η ΕΕ έχει ήδη αντιληφθεί τη δυσκολία, για αυτό και έχει σηματοδοτήσει την πρόθεση της να καταλήξει σε κάποιο συμβιβασμό για τις δύο δικές της αγωγές κατά της Amazon (η δεύτερη αφορά την προνομιακή χρήση των δεδομένων πωλήσεων που παράγει η πλατφόρμα για ίδιο όφελος και εις βάρος των ανταγωνιστών).

«Για να κερδίσει την υπόθεση η ΕΕ, θα πρέπει να αποδείξει ότι η Amazon είναι ένα αναντικατάστατο κανάλι για τους πωλητές και ότι η συμπεριφορά της Amazon πιθανότατα θα τους βγάλει εκτός αγοράς. Αυτά είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθούν» είχε πει το 2020 ο Αλφόνσο Λαμαντρίντ, δικηγόρος της Garrigues στις Βρυξέλλες στους FT.

Το φόντο
Η συγκεκριμένη αγωγή έρχεται μια στιγμή που οι αρχές έχουν εστιάσει στη μονοπωλιακή δύναμη των ψηφιακών γιγάντων σε Ευρώπη και Αμερική. Κατατέθηκε δε, από έναν εισαγγελέα ο οποίος έχει κινήσει κι άλλες αντιμονωπωλιακές υποθέσεις – εναντίον της Facebook και της Google.

Μπορεί η τελευταία κίνηση να αφορά την Περιφέρεια της Κολούμπια και τους νόμους της αμερικανικής πρωτεύουσας αλλά μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για άλλες περιφέρειες που μπορεί να κινήσουν τις δικές τους αντιμονοπωλιακές διαδικασίες.

Ήδη το Κογκρέσο πέρσι σε έκθεση του έχει ενοχοποιήσει την Amazon για εκμετάλλευση της κυρίαρχης θέσης της και τη μεταχείριση των πωλητών. Οι Αμερικανοί βουλευτές παρέπεμψαν στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου να παρακολουθήσει το θέμα. Δεν είναι σήμερα σαφές αν η Επιτροπή διατηρεί ανοιχτή έρευνα στο θέμα της Amazon.

Στο βάθος… πολιτική
O Εισαγγελέας της Γουάσινγκτον Καρλ Ρασίν που ανακίνησε το θέμα είναι πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Γενικών Εισαγγελέων. Προς το παρόν.

Οι πληροφορίες λένε ότι ο Τζο Μπαίντεν εξετάζει να διορίσει τον 58 χρόνο Δημοκρατικό εισαγγελέα ως επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου. Απαντώντας στη φημολογία ο Ρασίν είπε: «Το ζήτημα της FTC είναι κάτι που θα αποφασίσει ο πρόεδρος».

Η αγωγή κατά της Amazon θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος επίλογος της θητείας του στην εισαγγελία της Washington DC και η καλύτερη εισαγωγή για τη νέα του, αμιγώς πολιτική θητεία.

Όσο για την ουσία της υπόθεσης; Αυτή δεν είναι κάτι που θα ξεκαθαρίσει άμεσα. Η Amazon θα συνεχίσει να γιγαντώνεται επικαλούμενη την ελεύθερη αγορά – την ίδια ώρα που οι αρχές θα την κατηγορούν ότι στην ουσία πάει κόντρα στο πνεύμα της.

Οι διαπραγματεύσεις για ένα συμβιβασμό ή οι νομικές διαδικασίες σε μια αντιπαράθεση μπορούν να κρατήσουν και χρόνια. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που φοβίζει το κολοσσό της λιανικής με τις πιο βαθιές τσέπες του πλανήτη – αρκεί να συνεχίζει να προσελκύει τη προσοχή της πλειοψηφίας των πελατών που ζουν σε αυτόν.