Ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν διαμορφώνει νέα στρατηγική για την επίλυση του ουκρανικού ζητήματος, προτείνοντας συγκεκριμένους όρους που περιλαμβάνουν την παραχώρηση ολόκληρης της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς από την Ουκρανία, όπως αναφέρει το Reuters. Σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν τη σκέψη του Κρεμλίνου, οι νέες προτάσεις απαιτούν επίσης από το Κίεβο να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες ένταξης στο ΝΑΤΟ και να διατηρήσει ουδέτερη στάση.

Οι βασικές απαιτήσεις του Κρεμλίνου

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα την Παρασκευή για την πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας και ΗΠΑ εδώ και περισσότερα από τέσσερα χρόνια. Κατά τη διάρκεια της τρίωρης κλειστής συνάντησής τους, οι δύο ηγέτες αφιέρωσαν σχεδόν όλο τον χρόνο συζητώντας πιθανούς συμβιβασμούς για την Ουκρανία.

Οι νέες προτάσεις του Ρώσου προέδρου περιλαμβάνουν συγκεκριμένες παραχωρήσεις σε σχέση με τις προηγούμενες απαιτήσεις του Ιουνίου 2024. Τότε, η Μόσχα απαιτούσε από το Κίεβο να παραχωρήσει ολόκληρες τις τέσσερις επαρχίες που διεκδικεί ως μέρος της Ρωσίας: το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, καθώς και τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια στον νότο.

Στρατηγικές παραχωρήσεις και διπλωματικές κινήσεις

Στη νέα του πρόταση, ο Βλάντιμιρ Πούτιν παραμένει αταλάντευτος στην απαίτησή του για πλήρη αποχώρηση της Ουκρανίας από τα τμήματα του Ντονμπάς που ελέγχει ακόμη. Ωστόσο, η Μόσχα δείχνει διάθεση να παγώσει τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα.

Σύμφωνα με αμερικανικές εκτιμήσεις και δεδομένα ανοιχτών πηγών, η Ρωσία ελέγχει περίπου το 88% του Ντονμπάς και το 73% της Ζαπορίζια και Χερσώνας. Παράλληλα, η Μόσχα εμφανίζεται πρόθυμη να παραδώσει τα μικρά τμήματα των περιοχών Χαρκόβου, Σούμι και Δνιπροπετρόφσκ που ελέγχει.

Η θέση της Ουκρανίας και του ΝΑΤΟ

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει απορρίψει επανειλημμένα την ιδέα αποχώρησης από διεθνώς αναγνωρισμένα ουκρανικά εδάφη ως μέρος συμφωνίας. Όπως δήλωσε σε δημοσιογράφους, η βιομηχανική περιοχή του Ντονμπάς λειτουργεί ως φρούριο που συγκρατεί τις ρωσικές προελάσεις βαθύτερα στην Ουκρανία.

Η ένταξη στο ΝΑΤΟ αποτελεί στρατηγικό στόχο που είναι κατοχυρωμένος στο σύνταγμα της χώρας και το Κίεβο το θεωρεί την πιο αξιόπιστη εγγύηση ασφαλείας. Ο Ζελένσκι τόνισε ότι δεν εναπόκειται στη Ρωσία να αποφασίζει για τη συμμετοχή στη συμμαχία.

Προοπτικές και διπλωματικές προκλήσεις

Ο πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Τσαράπ από το ερευνητικό ινστιτούτο RAND σημείωσε ότι οποιαδήποτε απαίτηση για αποχώρηση της Ουκρανίας από το Ντονμπάς παραμένει απαράδεκτη για το Κίεβο, τόσο πολιτικά όσο και στρατηγικά. Όπως επισήμανε, η "ανοιχτότητα για ειρήνη" με όρους κατηγορηματικά απαράδεκτους για την άλλη πλευρά θα μπορούσε να αποτελεί περισσότερο παράσταση για τον Τραμπ παρά σημάδι πραγματικής διάθεσης συμβιβασμού.

Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν επί του παρόντος το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, περιοχή περίπου στο μέγεθος της αμερικανικής πολιτείας του Οχάιο. Οι τρεις πηγές κοντά στο Κρεμλίνο ανέφεραν ότι η σύνοδος κορυφής στο Άνκοριτζ της Αλάσκας άνοιξε την καλύτερη ευκαιρία για ειρήνη από την αρχή του πολέμου.

Μελλoντικές διαπραγματεύσεις και εγγυήσεις ασφαλείας

Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία της συνόδου κορυφής και της τελευταίας προσπάθειας για ειρήνη. Ο Γουίτκοφ συναντήθηκε με τον Βλάντιμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο στις 6 Αυγούστου, όπου ο Ρώσος πρόεδρος μετέφερε σαφώς ότι ήταν έτοιμος για συμβιβασμό.

Εάν η Ρωσία και η Ουκρανία μπορούσαν να καταλήξουν σε συμφωνία, υπάρχουν διάφορες επιλογές για επίσημη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής τριμερούς συμφωνίας Ρωσίας, Ουκρανίας και ΗΠΑ που θα αναγνωριστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Άλλη επιλογή είναι η επιστροφή στις αποτυχημένες συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης του 2022, όπου συζητήθηκε η μόνιμη ουδετερότητα της Ουκρανίας έναντι εγγυήσεων ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.