Η Ευρωπαϊκή Ένωση τερματίζει όλες τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία στα τέλη του 2027, με βάση συμφωνία που κλείστηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών της και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πλέον, μπαίνουν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, με τις Βρυξέλλες να χαρακτηρίζουν την απόφαση «ιστορική».

Πλέον προχωρά η «πλήρης απεξάρτηση» της ΕΕ από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Ως τον Οκτώβριο, η Ρωσία ήταν η προέλευση περίπου του 12% των εισαγωγών αερίου στην ΕΕ. Συγκριτικά, τα κράτη μέλη εισήγαγαν περί το 45% του αερίου που κατανάλωναν πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.  Η Σλοβακία και η Ουγγαρία μπορούν να συνεχίσουν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο προς το παρόν. Το επόμενο έτος, η Επιτροπή της ΕΕ πρόκειται να παρουσιάσει σχέδιο για τις δύο αυτές χώρες ώστε να σταματήσουν σταδιακά τις εισαγωγές τους έως το τέλος του 2027.

Οι δύο χώρες είναι οι μόνες στην ΕΕ που εξακολουθούν να προμηθεύονται αργό πετρέλαιο από τη Ρωσία και εξαρτώνται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τις ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου, ενώ υπενθυμίζεται πως ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν αψήφησε και πάλι την ΕΕ στα τέλη Νοεμβρίου υποσχόμενος, στη διάρκεια συνάντησής του με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο, να συνεχίσει τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων.

ΕΕ: Αυτά προβλέπει το deal για τον τερματισμό του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου

Σε σχέση με το deal που κλείστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν και μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η σημερινή συμφωνία διασφαλίζει τον σταδιακό, αλλά μόνιμο τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού αερίου. Το αργότερο έως τον Νοέμβριο του 2027, η ΕΕ θα έχει καταργήσει σταδιακά, άπαξ διά παντός, τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Η συμφωνία προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026 και του αερίου αγωγών έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027. Κατ' εξαίρεση, τα κράτη μέλη μπορούν να παρατείνουν την προθεσμία αυτή έως τις 31 Οκτωβρίου 2027 σε περίπτωση που τα επίπεδα αποθήκευσής τους είναι χαμηλότερα από τα απαιτούμενα επίπεδα πλήρωσης.

Ειδικότερα, για τις βραχυπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025, η απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού αερίου θα ισχύει από τις 25 Απριλίου 2026 για το ΥΦΑ και από τις 17 Ιουνίου 2026 για το αέριο αγωγών.

Όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις για εισαγωγές ΥΦΑ που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025, η απαγόρευση θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2027, σύμφωνα με τη 19η δέσμη κυρώσεων.

Οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων θα επιτρέπονται μόνο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027. Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη αντιμετωπίσουν δυσκολίες όσον αφορά την πλήρωση των απαιτούμενων επιπέδων αποθήκευσης, η απαγόρευση εισαγωγής αγωγών θα εφαρμοστεί μόνο από την 1η Νοεμβρίου 2027.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν εθνικά σχέδια διαφοροποίησης που θα περιγράφουν μέτρα για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους με φυσικό αέριο και πετρέλαιο έως την 1η Μαρτίου 2026. Θα κληθούν επίσης να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή, εντός ενός μηνός από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, αν έχουν συνάψει συμβάσεις προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου ή αν έχουν θεσπίσει εθνικές νομικές απαγορεύσεις.

Η Επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση των σχεδίων και θα εκδώσει συστάσεις, κατά περίπτωση, το αργότερο τρεις μήνες μετά την παραλαβή των σχεδίων.

Για να αποφευχθεί η καταστρατήγηση της απαγόρευσης του φυσικού αερίου, ο νέος κανονισμός θεσπίζει μηχανισμούς παρακολούθησης και την υποχρέωση των αρχών να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Η Επιτροπή τονίζει ότι παραμένει προσηλωμένη στη διασφάλιση της σταδιακής κατάργησης όλων των υπόλοιπων εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία έως το τέλος του 2027. Μια νομοθετική πρόταση για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου θα κατατεθεί στις αρχές του επόμενου έτους.

Φον ντερ Λάιεν: Νέα εποχή, πλήρης ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης από τη Ρωσία

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε σήμερα μια «νέα εποχή» ενεργειακής ανεξαρτησίας έναντι της Μόσχας, έπειτα από τη συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαίων για τον τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού αερίου το φθινόπωρο 2027.

«Είναι η αυγή μιας νέας εποχής, αυτής της πλήρους ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απευθυνόμενη στους δημοσιογράφους. Επεσήμανε ότι το REPowerEU για την πλήρη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων «απέδωσε καρπούς», με «ταχύτητα ρεκόρ». «Σήμερα, σταματάμε μόνιμα αυτές τις εισαγωγές. Εξαντλώντας το πολεμικό ταμείο του Πούτιν, στεκόμαστε αλληλέγγυοι με την Ουκρανία και θέτουμε στο στόχαστρο νέες ενεργειακές συμπράξεις και ευκαιρίες για τον τομέα», πρόσθεσε.



«Τα καταφέραμε», δήλωσε εκφράζοντας τη χαρά του ο ευρωπαίος επίτροπος για την ενέργεια Νταν Γιόργκενσεν. «Τέλος οι απόπειρες εκβιασμού. Τέλος η χειραγώγηση της αγοράς από τον Πούτιν. Είμαστε αλληλέγγυοι με την Ουκρανία», υπογράμμισε. Έκανε επίσης λόγο για μια «ιστορική απόφαση».

Στα σκαριά πρόταση της ΕΕ για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Στο μεταξύ, τέσσερις πηγές του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς ανέφεραν χθες πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εννοεί να υποβάλει επίσημη πρόταση εντός της εβδομάδας για τη χρήση ρωσικών δεσμευμένων πόρων ώστε να χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία, που αφήνει επίσης ανοικτά τα ενδεχόμενα κοινού δανεισμού της ΕΕ από τις διεθνείς χρηματαγορές, ή συνδυασμού των δυο επιλογών.

Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τον Οκτώβριο να καλύψουν τις «πιεστικές οικονομικές ανάγκες» της Ουκρανίας την προσεχή διετία, αλλά χωρίς να εγκρίνουν σχέδιο για τη χρήση 140 δισ. ευρώ ρωσικών δεσμευμένων πόρων στην Ευρώπη ώστε να χορηγηθεί δάνειο στο Κίεβο, ιδίως λόγω ανησυχιών για τους νομικούς κινδύνους που ήγειρε το Βέλγιο.

Το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών πόρων που έχουν παγώσει στην Ευρώπη βρίσκεται στο βελγικό αποθετήριο αξιογράφων Euroclear.

Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο αν η Ρωσία της προσφέρει επανορθώσεις για τις ζημιές εξαιτίας του πολέμου. Το κείμενο αναμένεται να εγκριθεί σήμερα, κατά τις πηγές του Ρόιτερς.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν σχολίασε την ουσία του κειμένου ερωτηθείς σχετικά από το πρακτορείο, περιοριζόμενος να αναφέρει ότι οι επίτροποι «θα εξετάσουν επιλογές» για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας και αναμένεται «να εγκρίνουν» την πρόταση για αυτό.