Σε κρίσιμη καμπή βρίσκονται οι διαβουλεύσεις των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, καθώς αναζητούν κοινό βηματισμό για το ενδεχόμενο αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με στόχο τη χρηματοδότηση δανείου ύψους 210 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Η συζήτηση αυτή δοκιμάζει τη συνοχή και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία.

Διαβάστε: Μήνυμα Ζελένσκι από Βρυξέλλες: "Χωρίς απόφαση για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα για την Ουκρανία"

Σύμφωνα με το Reuters, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας σύμβουλοι και αξιωματούχοι των κρατών-μελών συμμετείχαν σε αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις, επιχειρώντας να γεφυρώσουν τις διαφορές με το Βέλγιο, στη δικαιοδοσία του οποίου βρίσκεται η συντριπτική πλειονότητα των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων. Συγκεκριμένα, περίπου 185 δισ. ευρώ φυλάσσονται στο εκκαθαριστικό ίδρυμα Euroclear, από σύνολο 210 δισ. ευρώ.

Δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ, με γνώση των συνομιλιών, εκτιμούν ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να διαμορφωθούν οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας είτε αργά το βράδυ της Πέμπτης είτε τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αν δεν υπάρξει συμφωνία για τη χρηματοδότηση του Κιέβου, υπογραμμίζοντας την πολιτική σημασία της απόφασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί τον πόλεμο της Ρωσίας άμεση απειλή για τη δική της ασφάλεια και εκτιμά ότι, χωρίς ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη, η Ουκρανία θα ξεμείνει από πόρους το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους, με σοβαρό κίνδυνο να ηττηθεί στρατιωτικά -εξέλιξη που, σύμφωνα με ευρωπαϊκές εκτιμήσεις, θα ενίσχυε την απειλή ρωσικής επιθετικότητας κατά της ίδιας της ΕΕ.

Το επίμαχο σχέδιο προβλέπει τη χρήση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικού ύψους περίπου 210 δισ. ευρώ, ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείου προς την Ουκρανία. Από αυτά, τα 185 δισ. ευρώ βρίσκονται στο βελγικό εκκαθαριστικό ίδρυμα Euroclear, γεγονός που καθιστά το Βέλγιο κομβικό παράγοντα στη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, οι βελγικές αρχές εκφράζουν έντονες ανησυχίες για νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους, σε περίπτωση που η Ρωσία κινηθεί δικαστικά.


Κάλεσμα Τουσκ στους ευρωπαίους ηγέτες για άμεσες αποφάσεις

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να λάβουν άμεσα αποφάσεις, δηλώνοντας ότι «τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», προσθέτοντας ότι «όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει επιτέλους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων».

Όπως είπε, υπάρχει κατ’ αρχήν συμφωνία ότι η λύση του δανείου αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή, αν και απομένουν πολλές ώρες δύσκολων και ολοένα πιο τεχνικών συζητήσεων.

Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, τον οποίο επικαλείται το Politico, η βελγική αντιπροσωπεία κατέθεσε έγγραφο δύο σελίδων με εκτεταμένες απαιτήσεις, για να στηρίξει το σχέδιο. Το έγγραφο περιλαμβάνει αίτημα για πλήρη προστασία, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο κινηθεί νομικά κατά του Βελγίου για την αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων που φυλάσσονται στις Βρυξέλλες -απαίτηση, ωστόσο, που συναντά αντιστάσεις από άλλα κράτη-μέλη.


Εγγυήσεις ζητά το Βέλγιο

Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας του ότι δεν έχει ακόμη λάβει εγγυήσεις που να καλύπτουν τους κινδύνους ρευστότητας και δικαστικών προσφυγών, τονίζοντας ότι τα χρηματοδοτικά σχέδια εξακολουθούν να μεταβάλλονται.

Παράλληλα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια, σε περίπτωση που το σχέδιο καταρρεύσει. Τρεις διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν ότι εξετάζεται νομικός μηχανισμός «ενισχυμένης συνεργασίας», που θα επέτρεπε σε ομάδα χωρών, με επικεφαλής την Ιταλία και το Βέλγιο, να εκδώσει κοινό χρέος για την Ουκρανία, παρακάμπτοντας την απαίτηση ομοφωνίας και αποκλείοντας την Ουγγαρία, η οποία έχει ήδη δηλώσει ότι θα ασκήσει βέτο σε λύση που βασίζεται στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων παραμένει στην πράξη «η μοναδική ρεαλιστική επιλογή». Το τελευταίο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου προβλέπει τη λήψη πολιτικής απόφασης για την προώθηση του δανείου και την ανάθεση στους αρμόδιους αξιωματούχους να ρυθμίσουν επειγόντως τις τεχνικές λεπτομέρειες, με ρητή πρόβλεψη για επιμερισμό των κινδύνων μεταξύ των κρατών-μελών, ώστε να καθησυχαστούν το Βέλγιο και άλλες επιφυλακτικές χώρες.


Κάγια Κάλας: "50-50 οι πιθανότητες συμφωνίας"

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας εκτίμησε τις πιθανότητες συμφωνίας στο 50-50, δηλώνοντας ότι «απλώς δεν μπορούμε να αποτύχουμε», ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος, λέγοντας ότι «η εντύπωσή μου είναι πως μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία».

Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά θέματα της ατζέντας της Συνόδου, από τη διεύρυνση έως τη Μέση Ανατολή και τη μετανάστευση, έχουν ήδη συμφωνηθεί, αφήνοντας τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας ως το μοναδικό ανοιχτό και καθοριστικό ζήτημα.


Εγκρίθηκαν ομόφωνα τα υπόλοιπα ζητήματα της ατζέντας

Για τη Μέση Ανατολή: Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρετίζει τις πρόσφατες ειρηνευτικές προσπάθειες στη Γάζα και επαναβεβαιώνει την ανάγκη για «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, βασισμένη στη λύση των δύο κρατών».

Για τις υβριδικές απειλές: Οι ηγέτες καταδικάζουν «όλες τις πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της». Υπό το πρίσμα της εντατικοποιημένης υβριδικής εκστρατείας της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, η ΕΕ καλεί σε επιτάχυνση των προσπαθειών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την προστασία κρίσιμων υποδομών και την πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων σε ολόκληρη την Ένωση.

Για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ζητούν την επίτευξη συμφωνίας για το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο «πριν από το τέλος του 2026», ώστε «να καταστεί δυνατή η υιοθέτηση των αναγκαίων νομοθετικών πράξεων το 2027, κάτι που είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα φτάσει στους δικαιούχους χωρίς διακοπή από τον Ιανουάριο του 2028».

Για τη διεύρυνση: Το κείμενο αναφέρει ότι πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία ένταξης νέων κρατών-μελών και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει «να προχωρήσει στις αναγκαίες εσωτερικές προετοιμασίες και μεταρρυθμίσεις» εν όψει ενός νέου γύρου προσχωρήσεων.