Μόσιαλος στα Παραπολιτικά: Τι πρέπει να κάνουμε για να χτίσουμε ένα νέο, ισχυρό και αποτελεσματικό ΕΣΥ
Απαιτούνται συμπράξεις για αποτελεσματική έρευνα και καινοτομία στην Υγεία, λέει ο καθηγητής του London School of Economics
Πολύμορφες και σχεδόν όλων των τύπων Συμπράξεις του Δημοσίου με τον Ιδιωτικό Τομέα (ΣΔΙΤ) στη λειτουργία και την ανάπτυξη του δημόσιου συστήματος Υγείας προτείνει σήμερα, με συνέντευξή του στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του London School of Economics and Political Science (LSE) και εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για τα θέματα της πανδημίας του νέου κοροναϊού, Ηλίας Μόσιαλος.
Ο καθηγητής προειδοποιεί επίσης ότι, μαζί με την αποκλιμάκωση των προστατευτικών μέτρων έναντι του ιού, απαιτείται η συνεχής ενημέρωση των πολιτών.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε επιτύχει ακόμη τα ποσοστά εμβολιασθέντων της Πορτογαλίας, της Ισπανίας ή της Ιταλίας. Επομένως χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην αποκλιμάκωση των μέτρων και συνεχής ενημέρωση των πολιτών που ανήκουν στις ευάλωτες κατηγορίες. Τόσο αυτοί όσο και τα μέλη της στενής οικογένειάς τους θα πρέπει να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα, και ιδιαίτερα στους εσωτερικούς χώρους.
Επίσης, δεν ανησυχώ για νέο, σφοδρό κύμα εξαιτίας της Ουκρανίας. Οι πρόσφυγες θα εμβολιαστούν στις χώρες υποδοχής που έχουν πλεόνασμα εμβολίων και οργανωμένα προγράμματα.
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για επέκταση των εμβολιασμών εντός της Ουκρανίας. Υπάρχουν όμως άλλες χώρες, ιδιαίτερα στην αφρικανική ήπειρο, όπου τα προβλήματα όσον αφορά την πρόσβαση στα εμβόλια εξακολουθούν να είναι έντονα.
Σε αυτή τη φάση, τέταρτη δόση για τους πολίτες 50-60 ετών και άνω, αλλά και για τους νεότερους που ανήκουν στις ευάλωτες κατηγορίες.
Μια άλλη μορφή σύμπραξης είναι η ανάθεση παροχής ορισμένων υπηρεσιών, που δεν διαχειρίζεται ο δημόσιος τομέας, στον ιδιωτικό. Αυτό ισχύει στη χώρα μας με το σύνολο των φαρμακείων, την πλειονότητα των οδοντιατρικών υπηρεσιών, το μεγαλύτερο μέρος της εξωνοσοκομειακής φροντίδας, ένα μεγάλο μέρος διαγνωστικών εξετάσεων και υπηρεσιών, αλλά και σημαντικό ποσοστό της νοσοκομειακής φροντίδας. Ενα μεγάλο εύρος των υπηρεσιών που προσφέρει ο ιδιωτικός τομέας χρηματοδοτείται είτε πλήρως είτε σε μεγάλο βαθμό από τον δημόσιο τομέα.
Μια τρίτη μορφή περιλαμβάνει συμπράξεις ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών με δημόσιους παρόχους υπηρεσιών υγείας. Αυτό όμως δεν έχει επιδιωχθεί και γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τις ασφαλιστικές εταιρείες (που δεν έχουν σημαντικό ρόλο στη χώρα μας, παρά την υψηλή ιδιωτική δαπάνη), που είναι κυρίως παθητικοί πληρωτές ιδιωτικών υπηρεσιών, και γιατί ο δημόσιος τομέας δεν έχει ακόμη τις αντίστοιχες υποδομές.
Μια άλλη μορφή σύμπραξης θα ήταν η ανάθεση της διοίκησης των νοσοκομείων ή άλλων φορέων σε ιδιώτες. Δεν είναι μια μορφή ΣΔΙΤ που επικρατεί διεθνώς, γιατί ο δημόσιος τομέας σε άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι πιο σύγχρονος και ευέλικτος. Το ΕΣΥ είναι ένα δύσκαμπτο και γραφειοκρατικό σύστημα, που δεν επιβραβεύει την καινοτομία και την ποιότητα και δεν θεσπίζει κίνητρα για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Οι δυσλειτουργίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας αντανακλούν τις γενικότερες θεσμικές και διοικητικές ανεπάρκειες του δημόσιου τομέα στη χώρα μας.
Επομένως, χωρίς ευρύτερες θεσμικές αλλαγές, το ΕΣΥ θα υπολειτουργεί διαχειριστικά. Τέλος, η πιο σημαντική, κατά τη γνώμη μου, μορφή σύμπραξης αφορά την αποτελεσματική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της έρευνας και της καινοτομίας. Αυτό όμως προϋποθέτει τη χάραξη ενός σταθερού, τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας, πλαισίου για την ενίσχυση των επενδύσεων και τη σύμπραξη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών.
Και σε αυτό, αλλά και σε υπαρκτές πολιτικές και ιδεολογικές διαφωνίες.
Ο στόχος ενός σύγχρονου Συστήματος Υγείας πρέπει να είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών σε υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικότητας υπηρεσίες υγείας.
Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος, πρέπει να υπάρχει επαρκής δημόσια χρηματοδότηση και όχι μετακύλιση του κόστους στους πολίτες, με απευθείας πληρωμές στους παρόχους των υπηρεσιών.
Τώρα, με την έξαρση της ακρίβειας, αλλά και με την πανδημία και τις σημαντικές επιπτώσεις της, συνειδητοποιούμε όλοι πως χρειάζεται να στήσουμε ένα νέο ΕΣΥ. Ενα Εθνικό Σύστημα Υγείας που θα συμβάλλει στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού της χώρας, στην προστασία των υγειονομικά και οικονομικά ευάλωτων και παράλληλα θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 16 Απριλίου 2022
Ο καθηγητής προειδοποιεί επίσης ότι, μαζί με την αποκλιμάκωση των προστατευτικών μέτρων έναντι του ιού, απαιτείται η συνεχής ενημέρωση των πολιτών.
Πόσο ευαίσθητη είναι η κατάσταση με την πανδημία του νέου κορονοϊού στην Ευρώπη; Θα μπορούσε να αναζωπυρωθεί ένα νέο, σφοδρό κύμα της εξαιτίας της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία;
Είναι ακόμη ευαίσθητη σε χώρες με σχετικά χαμηλά ποσοστά εμβολιασθέντων, ιδιαίτερα στην Ανατολική και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.Στην Ελλάδα δεν έχουμε επιτύχει ακόμη τα ποσοστά εμβολιασθέντων της Πορτογαλίας, της Ισπανίας ή της Ιταλίας. Επομένως χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην αποκλιμάκωση των μέτρων και συνεχής ενημέρωση των πολιτών που ανήκουν στις ευάλωτες κατηγορίες. Τόσο αυτοί όσο και τα μέλη της στενής οικογένειάς τους θα πρέπει να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα, και ιδιαίτερα στους εσωτερικούς χώρους.
Επίσης, δεν ανησυχώ για νέο, σφοδρό κύμα εξαιτίας της Ουκρανίας. Οι πρόσφυγες θα εμβολιαστούν στις χώρες υποδοχής που έχουν πλεόνασμα εμβολίων και οργανωμένα προγράμματα.
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για επέκταση των εμβολιασμών εντός της Ουκρανίας. Υπάρχουν όμως άλλες χώρες, ιδιαίτερα στην αφρικανική ήπειρο, όπου τα προβλήματα όσον αφορά την πρόσβαση στα εμβόλια εξακολουθούν να είναι έντονα.
Τέταρτη δόση για τους πολίτες ηλικίας 50-60 ετών και άνω ή για όλο τον γενικό πληθυσμό;
Σε αυτή τη φάση, τέταρτη δόση για τους πολίτες 50-60 ετών και άνω, αλλά και για τους νεότερους που ανήκουν στις ευάλωτες κατηγορίες.
Κρίνοντας από την εμπειρία σας με το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), θα λέγατε ότι οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στην Υγεία έχουν σαφή πλεονεκτήματα ή αυτό εξαρτάται από προϋποθέσεις;
Υπάρχουν πολλές μορφές Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα στην Υγεία. Μία από αυτές είναι ο δανεισμός από τον ιδιωτικό τομέα για την επέκταση των υποδομών του Δημοσίου. Αυτό εφαρμόστηκε παλαιότερα στην Αγγλία με αρνητικά αποτελέσματα.Μια άλλη μορφή σύμπραξης είναι η ανάθεση παροχής ορισμένων υπηρεσιών, που δεν διαχειρίζεται ο δημόσιος τομέας, στον ιδιωτικό. Αυτό ισχύει στη χώρα μας με το σύνολο των φαρμακείων, την πλειονότητα των οδοντιατρικών υπηρεσιών, το μεγαλύτερο μέρος της εξωνοσοκομειακής φροντίδας, ένα μεγάλο μέρος διαγνωστικών εξετάσεων και υπηρεσιών, αλλά και σημαντικό ποσοστό της νοσοκομειακής φροντίδας. Ενα μεγάλο εύρος των υπηρεσιών που προσφέρει ο ιδιωτικός τομέας χρηματοδοτείται είτε πλήρως είτε σε μεγάλο βαθμό από τον δημόσιο τομέα.
Μια τρίτη μορφή περιλαμβάνει συμπράξεις ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών με δημόσιους παρόχους υπηρεσιών υγείας. Αυτό όμως δεν έχει επιδιωχθεί και γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τις ασφαλιστικές εταιρείες (που δεν έχουν σημαντικό ρόλο στη χώρα μας, παρά την υψηλή ιδιωτική δαπάνη), που είναι κυρίως παθητικοί πληρωτές ιδιωτικών υπηρεσιών, και γιατί ο δημόσιος τομέας δεν έχει ακόμη τις αντίστοιχες υποδομές.
Μια άλλη μορφή σύμπραξης θα ήταν η ανάθεση της διοίκησης των νοσοκομείων ή άλλων φορέων σε ιδιώτες. Δεν είναι μια μορφή ΣΔΙΤ που επικρατεί διεθνώς, γιατί ο δημόσιος τομέας σε άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι πιο σύγχρονος και ευέλικτος. Το ΕΣΥ είναι ένα δύσκαμπτο και γραφειοκρατικό σύστημα, που δεν επιβραβεύει την καινοτομία και την ποιότητα και δεν θεσπίζει κίνητρα για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Οι δυσλειτουργίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας αντανακλούν τις γενικότερες θεσμικές και διοικητικές ανεπάρκειες του δημόσιου τομέα στη χώρα μας.
Επομένως, χωρίς ευρύτερες θεσμικές αλλαγές, το ΕΣΥ θα υπολειτουργεί διαχειριστικά. Τέλος, η πιο σημαντική, κατά τη γνώμη μου, μορφή σύμπραξης αφορά την αποτελεσματική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της έρευνας και της καινοτομίας. Αυτό όμως προϋποθέτει τη χάραξη ενός σταθερού, τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας, πλαισίου για την ενίσχυση των επενδύσεων και τη σύμπραξη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών.
Η διαμόρφωση ενός τέτοιου πλαισίου υπερβαίνει τα όρια του υπουργείου Υγείας και απαιτεί διυπουργικό συντονισμό και πρόσβαση στη διεθνή εμπειρία. Τελικά, γιατί είναι τόσο δύσκολη η πολιτική συναίνεση στην Ελλάδα όσον αφορά τα θέματα της Υγείας; Οφείλεται μόνο στη γενικότερη έλλειψη νοοτροπίας συνεργασιών στη χώρα μας;
Και σε αυτό, αλλά και σε υπαρκτές πολιτικές και ιδεολογικές διαφωνίες.
Ο στόχος ενός σύγχρονου Συστήματος Υγείας πρέπει να είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών σε υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικότητας υπηρεσίες υγείας.
Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος, πρέπει να υπάρχει επαρκής δημόσια χρηματοδότηση και όχι μετακύλιση του κόστους στους πολίτες, με απευθείας πληρωμές στους παρόχους των υπηρεσιών.
Τώρα, με την έξαρση της ακρίβειας, αλλά και με την πανδημία και τις σημαντικές επιπτώσεις της, συνειδητοποιούμε όλοι πως χρειάζεται να στήσουμε ένα νέο ΕΣΥ. Ενα Εθνικό Σύστημα Υγείας που θα συμβάλλει στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού της χώρας, στην προστασία των υγειονομικά και οικονομικά ευάλωτων και παράλληλα θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 16 Απριλίου 2022