Ο κίνδυνος χρεοκοπίας της Ρωσίας, το εμπάργκο της ΕΕ και τα αντίποινα Πούτιν
Eνώ η πραγματικότητα του πολέμου στην Ουκρανία απαιτεί άμεσες ενέργειες, η ΕΕ προσπαθεί να υιοθετήσει μια κοινή στάση για την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, ενώ οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης οδηγούν μόνον σε βαθμιαία κλιμάκωση των πιέσεων στη Μόσχα. Στο μεταξύ, οι ηγέτες των ισχυρότερων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προειδοποιούν για τις δυσκολίες και τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας στην Ευρώπη καθώς είναι σαφές πως η λήψη δραστικότερων μέτρων για την αναχαίτιση της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία θα έχει επιπτώσεις στους καταναλωτές.
Παραμένει αβέβαιο ακόμη εάν και πότε θα πραγματοποιηθεί η κάλυψη υποχρεώσεων σε δυο ρωσικά ομόλογα, συνολικού ύψους 650 εκατ. δολαρίων, καθώς η Citigroup θα πρέπει να λάβει το πράσινο φως από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας. Το μείζον ερώτημα είναι εάν θα κεφάλαια αυτά, τα οποία προωθήθηκαν από την ανταποκρίτρια τράπεζα BNY Mellon, προέρχονται από λογαριασμό που δεν υπόκειται σε κυρώσεις, αποκάλυψαν ανεπίσημες πηγές στο τηλεοπτικό δίκτυο του Bloomberg. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία ενώ η 30ήμερη προθεσμία λήγει την Τετάρτη. Ενδεχομένως, όμως, η Ρωσία να αποφύγει τη χρεοκοπία για μια ακόμη φορά.
Από την άλλη πλευρά, οι πληρωμές κουπονιών ή κεφαλαίων σε ομολογιούχους δυσχεραίνονται για τη Ρωσία. Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία για τη Ρωσία είναι η 25η Μαΐου, καθώς τότε λήγει μια προσωρινή εξαίρεση των ομολογιακών πληρωμών, που δόθηκε στη Μόσχα από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. «Θα εξαρτηθεί εάν η Ουάσιγκτον αποφασίσει ότι είναι καλύτερα να δοθεί πρόσβαση στα αποθέματα δολαρίου της Ρωσίας ή εάν η προοπτική μιας χρεοκοπίας είναι προτιμητέα» σχολίασε ο Ρίτσαρντ Μπρινγκς στο Bloomberg. Παράλληλα, είναι πια ανέφικτη η άντληση νέων κεφαλαίων από τις αγορές του ανεπτυγμένου κόσμου όσο η Μόσχα εξακολουθεί να μάχεται στα εδάφη της Ουκρανίας.
Το νέο διάταγμα του Πούτιν για τις εξαγωγές
Μετά τη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ τη Δευτέρα, κατά την οποία συζητήθηκε ένα έκτο πακέτο κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε την Τρίτη προεδρικό διάταγμα που απαγορεύει τις εξαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών σε άτομα και οντότητες μιας λίστας κυρώσεων που αναμένεται να έχει συνταχθεί εντός 10ημέρου. Ο Πούτιν περιέγραψε το διάταγμα ως μια απάντηση στις παράνομες ενέργειες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για να στερήσουν ή να περιορίσουν από την «Ρωσική Ομοσπονδία, τους πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τις νομικές οντότητες της Ρωσίας τα ιδιοκτησιακά δικαιώματά τους». Η γενικότερη ανασφάλεια για την επάρκεια των προμηθειών σε εμπορεύματα, στο μεταξύ, οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ κοντά στο υψηλό 13ετίας την Τρίτη.
Ντράγκι: Επιθυμητή μια διεύρυνση της ΕΕ
Παράλληλα, ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, μίλησε για την ανάγκη ενός «ρεαλιστικού φεντεραλισμού» στην Ευρώπη, όπου θα λαμβάνονται από κοινού αποφάσεις σε κρίσιμους κλάδους όπως η οικονομία, η ενέργεια, η άμυνα και η εξωτερική πολιτική». Ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην καταπολέμηση της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης, τόνισε πως θα υποστήριζε την ένταξη νέων χωρών στην ΕΕ, όπως η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία και βέβαια η Ουκρανία. Στο πλαίσιο ομιλίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο είπε πως «τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που δημιούργησαν οι προκάτοχοι μας τις προηγούμενες δεκαετίες ναι μεν υπηρέτησαν τους Ευρωπαίους πολίτες, πλην όμως είναι ανεπαρκή για την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Οι διαφωνίες για το εμπάργκο στο πετρέλαιο
Εμπόδιο στην πλήρη αρμόνια θέσεων στην ΕΕ απέναντι στη Ρωσία είναι οι διαφορετικές προτεραιότητες των κρατών-μελών. Η Ουγγαρία, η οποία αντιδρά στο κράτος δικαίου της ΕΕ ενώ έχει καλλιεργήσει στενές σχέσεις με τη Μόσχα και το Πεκίνο εδώ και χρόνια, έχει δηλώσει πως θα ασκήσει βέτο σε ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Δίχως λιμάνια, η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν έχουν πρόσβαση εναλλακτικές πηγές πετρελαίου από τη Ρωσία.
Αλλά η ΕΕ προτίθεται να εξαιρέσει τα δυο κράτη-μέλη από ένα εμπάργκο ή να παραχωρήσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την απεξάρτηση των χωρών αυτών από τη ρωσική ενέργεια. Η Ιταλία τάσσεται υπέρ ενός πλαφόν στις τιμές ή δασμούς στις εισαγωγές από τη Ρωσία. Η Κάντρι Σίμσον, επίτροπος Ενέργειας στην ΕΕ, επανέλαβε πάντως πως πληρωμές στη Ρωσία με ρούβλια θα παραβίαζαν τις κυρώσεις της ΕΕ, τονίζοντας πως οι Βρυξέλλες θα παρέχουν περισσότερες λεπτομέρειες μέσα στις επόμενες ημέρες για το τι μπορούν ή δεν μπορούν να πράξουν οι εταιρείες σ΄ότι αφορά την απαίτηση του Κρεμλίνου να πληρώνεται σε ρούβλια.
Σε μια περίοδο που η ακρίβεια έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητή στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, επιβεβαίωσε πως το Βερολίνο προτίθεται να υποστηρίξει ένα εμπάργκο το ρωσικό πετρέλαιο αλλά «θα υποστούμε πλήγμα, αυτό είναι ξεκάθαρο».
Παραμένει αβέβαιο ακόμη εάν και πότε θα πραγματοποιηθεί η κάλυψη υποχρεώσεων σε δυο ρωσικά ομόλογα, συνολικού ύψους 650 εκατ. δολαρίων, καθώς η Citigroup θα πρέπει να λάβει το πράσινο φως από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας. Το μείζον ερώτημα είναι εάν θα κεφάλαια αυτά, τα οποία προωθήθηκαν από την ανταποκρίτρια τράπεζα BNY Mellon, προέρχονται από λογαριασμό που δεν υπόκειται σε κυρώσεις, αποκάλυψαν ανεπίσημες πηγές στο τηλεοπτικό δίκτυο του Bloomberg. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία ενώ η 30ήμερη προθεσμία λήγει την Τετάρτη. Ενδεχομένως, όμως, η Ρωσία να αποφύγει τη χρεοκοπία για μια ακόμη φορά.
Από την άλλη πλευρά, οι πληρωμές κουπονιών ή κεφαλαίων σε ομολογιούχους δυσχεραίνονται για τη Ρωσία. Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία για τη Ρωσία είναι η 25η Μαΐου, καθώς τότε λήγει μια προσωρινή εξαίρεση των ομολογιακών πληρωμών, που δόθηκε στη Μόσχα από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. «Θα εξαρτηθεί εάν η Ουάσιγκτον αποφασίσει ότι είναι καλύτερα να δοθεί πρόσβαση στα αποθέματα δολαρίου της Ρωσίας ή εάν η προοπτική μιας χρεοκοπίας είναι προτιμητέα» σχολίασε ο Ρίτσαρντ Μπρινγκς στο Bloomberg. Παράλληλα, είναι πια ανέφικτη η άντληση νέων κεφαλαίων από τις αγορές του ανεπτυγμένου κόσμου όσο η Μόσχα εξακολουθεί να μάχεται στα εδάφη της Ουκρανίας.
Το νέο διάταγμα του Πούτιν για τις εξαγωγές
Μετά τη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ τη Δευτέρα, κατά την οποία συζητήθηκε ένα έκτο πακέτο κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε την Τρίτη προεδρικό διάταγμα που απαγορεύει τις εξαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών σε άτομα και οντότητες μιας λίστας κυρώσεων που αναμένεται να έχει συνταχθεί εντός 10ημέρου. Ο Πούτιν περιέγραψε το διάταγμα ως μια απάντηση στις παράνομες ενέργειες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για να στερήσουν ή να περιορίσουν από την «Ρωσική Ομοσπονδία, τους πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τις νομικές οντότητες της Ρωσίας τα ιδιοκτησιακά δικαιώματά τους». Η γενικότερη ανασφάλεια για την επάρκεια των προμηθειών σε εμπορεύματα, στο μεταξύ, οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ κοντά στο υψηλό 13ετίας την Τρίτη.
Ντράγκι: Επιθυμητή μια διεύρυνση της ΕΕ
Παράλληλα, ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, μίλησε για την ανάγκη ενός «ρεαλιστικού φεντεραλισμού» στην Ευρώπη, όπου θα λαμβάνονται από κοινού αποφάσεις σε κρίσιμους κλάδους όπως η οικονομία, η ενέργεια, η άμυνα και η εξωτερική πολιτική». Ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην καταπολέμηση της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης, τόνισε πως θα υποστήριζε την ένταξη νέων χωρών στην ΕΕ, όπως η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία και βέβαια η Ουκρανία. Στο πλαίσιο ομιλίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο είπε πως «τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που δημιούργησαν οι προκάτοχοι μας τις προηγούμενες δεκαετίες ναι μεν υπηρέτησαν τους Ευρωπαίους πολίτες, πλην όμως είναι ανεπαρκή για την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Οι διαφωνίες για το εμπάργκο στο πετρέλαιο
Εμπόδιο στην πλήρη αρμόνια θέσεων στην ΕΕ απέναντι στη Ρωσία είναι οι διαφορετικές προτεραιότητες των κρατών-μελών. Η Ουγγαρία, η οποία αντιδρά στο κράτος δικαίου της ΕΕ ενώ έχει καλλιεργήσει στενές σχέσεις με τη Μόσχα και το Πεκίνο εδώ και χρόνια, έχει δηλώσει πως θα ασκήσει βέτο σε ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Δίχως λιμάνια, η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν έχουν πρόσβαση εναλλακτικές πηγές πετρελαίου από τη Ρωσία.
Αλλά η ΕΕ προτίθεται να εξαιρέσει τα δυο κράτη-μέλη από ένα εμπάργκο ή να παραχωρήσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την απεξάρτηση των χωρών αυτών από τη ρωσική ενέργεια. Η Ιταλία τάσσεται υπέρ ενός πλαφόν στις τιμές ή δασμούς στις εισαγωγές από τη Ρωσία. Η Κάντρι Σίμσον, επίτροπος Ενέργειας στην ΕΕ, επανέλαβε πάντως πως πληρωμές στη Ρωσία με ρούβλια θα παραβίαζαν τις κυρώσεις της ΕΕ, τονίζοντας πως οι Βρυξέλλες θα παρέχουν περισσότερες λεπτομέρειες μέσα στις επόμενες ημέρες για το τι μπορούν ή δεν μπορούν να πράξουν οι εταιρείες σ΄ότι αφορά την απαίτηση του Κρεμλίνου να πληρώνεται σε ρούβλια.
Σε μια περίοδο που η ακρίβεια έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητή στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, επιβεβαίωσε πως το Βερολίνο προτίθεται να υποστηρίξει ένα εμπάργκο το ρωσικό πετρέλαιο αλλά «θα υποστούμε πλήγμα, αυτό είναι ξεκάθαρο».
