Στους σχεδιασμούς για την επόμενη τετραετία είναι η μεταρρύθμιση και της επιδότησης ανεργίας, η οποία θα συνδεθεί με τον μισθό που λάμβανε ο άνεργος πριν από την απόλυσή του, μεγαλώνοντας έτσι το τελικό ποσό. Για το θέμα αυτό έχει συσταθεί επιτροπή στη ΔΥΠΑ, η οποία ανασχεδιάζει τον τρόπο αξιοποίησης της επιδότησης της ανεργίας, ώστε να εκκινήσει από τις αρχές του 2024 σε πιλοτικό επίπεδο, 15.000-20.000 νέων δικαιούχων.

Το σχέδιο που επεξεργάζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΔΥΠΑ είναι τους πρώτους έξι μήνες της ανεργίας το επίδομα να ανέρχεται στο 55% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη, με ανώτατο όριο επιδόματος ενδεχομένως τα 1.200 ευρώ. Το ύψος του επιδόματος θα βαίνει μειούμενο τους επόμενους μήνες, αλλά δεν θα πέφτει κάτω από τα 479 ευρώ.

Το θέμα έχει συζητηθεί στο οικονομικό επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη και αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», υλοποίηση της πρότασης της επιτροπής Πισσαρίδη. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το θέμα χρειάζεται νομοθετική παρέμβαση έτσι ώστε να αποφεύγονται περιπτώσεις να λαμβάνει κάποιος λιγότερα από 479 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο σημερινό επίδομα ανεργίας, λόγω χαμηλότερων αποδοχών από την εργασία του, είτε ως μερικώς απασχολούμενος ή με άλλες ευέλικτες μορφές εργασίας.

Τα σενάρια μέσου ποσού

Οι προτάσεις που εξετάζονται αφορούν τη χορήγηση ενός μέσου ποσού που θα αντιστοιχεί στο 50%-55% των μεικτών αποδοχών του εργαζόμενου που απολύθηκε, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο της διάρκειας της επιδότησης, αν θα είναι δηλαδή σε 12μηνη βάση, όπως σήμερα, ή αν θα διευρυνθεί ή αν θα συνδυαστεί με κάποιο πρόγραμμα επιδοτούμενης απασχόλησης μέσω voucher.

Από την 1η Απριλίου το επίδομα ανεργίας έχει διαμορφωθεί στα 479 ευρώ, μετά την αύξηση στον κατώτατο μισθό, καθώς και αυτό, όπως και άλλα τρία επιδόματα που χορηγεί η ΔΥΠΑ (τ. ΟΑΕΔ) είναι συνδεδεμένα με τις βασικές αποδοχές του εργαζόμενου.

Στόχος είναι το νέο μοντέλο του επιδόματος ανεργίας να εφαρμοστεί πιλοτικά σε όλη τη χώρα, σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, που θα επιλεγούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Η δαπάνη για να εφαρμοστεί το νέο μοντέλο υπερβαίνει τα 58.000.000 ευρώ και θα καλυφθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

► Για παράδειγμα, αν ένας άνεργος που κατά την τριετία πριν απολυθεί λάμβανε μέσο μισθό 1.000 ευρώ, κατά το πρώτο εξάμηνο που παραμένει άνεργος θα λάβει ως επίδομα το ποσό των 550 ευρώ τον μήνα. Κατά το δεύτερο εξάμηνο θα λάβει το ποσό των 479 ευρώ τον μήνα, που είναι η βάση του επιδόματος ανεργίας, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα.

Στην περίπτωση που στο δεύτερο εξάμηνο επιλέξει το voucher, τότε ο άνεργος θα τοποθετηθεί σε επιδοτούμενη εργασία με πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές και θα λαμβάνει τον μισθό του προγράμματος, δηλαδή πάνω από 770 ευρώ έως 900 κατά περίπτωση.

Όπως είχε τονιστεί και στην έκθεση Πισσαρίδη, ο στόχος της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης είναι το επίδομα ανεργίας να καταστεί δικαιότερο ανά περίπτωση.

Επίσης, επιδιώκεται να στηριχθούν περαιτέρω οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και να δοθεί κίνητρο στον άνεργο να αναζητήσει εργασία, αφού θα διαπιστώσει έπειτα από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. έξι μήνες) ότι το ποσό της επιδότησης που θα λαμβάνει θα είναι μειωμένο, σε σύγκριση με το αρχικό ποσό.

Όπως προκύπτει, μετά τους πρώτους μήνες, οι άνεργοι δεν δείχνουν να δραστηριοποιούνται ιδιαίτερα, προκειμένου να επιστρέψουν στην εργασία.

Έχουν μάλιστα διαπιστωθεί περιπτώσεις ανέργων που επιλέγουν τη «μαύρη εργασία», θέλοντας να συνεχίσουν να λαμβάνουν το επίδομα. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι θα έχουν ένα επιπλέον κίνητρο για να ψάχνουν δουλειά, με μόνιμα χαρακτηριστικά, ώστε να αυξήσουν το εισόδημά τους, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν στην αδήλωτη απασχόληση.

Με κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης

Η επιτροπή της ΔΥΠΑ που έχει αναλάβει την επεξεργασία διάφορων μοντέλων έχει σχεδιάσει -σε συνεργασία με την αρμόδια διεύθυνση της ΕΕ- το σχετικό πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 58.600.000 ευρώ. Η μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις, καθώς η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί προς την ΕΕ για την υλοποίηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων, στο πλαίσιο 70 νέων έργων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», συνολικού προϋπολογισμού 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» την Κυριακή 11 Ιουνίου 2023