Άκαρπη υπήρξε η χθεσινή σύσκεψη στο υπουργείο Υποδομών με τους παραχωρησιούχους για τις αυξήσεις στα διόδια των εθνικών οδών, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται περαιτέρω το κλίμα στις σχέσεις των δύο πλευρών. Χθες το πρωί, σύμφωνα με πληροφορίες του powergame.gr, υπήρξε παρέμβαση των διοικήσεων του γαλλικού ομίλου Vinci και της γερμανικής Hochtief, που συμμετέχουν σε τρεις από τις συμβάσεις παραχώρησης οδικών αξόνων με διόδια (Ολυμπία Οδός, Μαλιακός – Κλειδί και Ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου), οι οποίες ζήτησαν από την ηγεσία του υπουργείου να ενημερωθούν «αν σχεδιάζει να ακυρώσει τις συμβάσεις παραχώρησης»!

 

Μάλιστα, η πλευρά της Vinci υποστήριξε, κατά τις ίδιες πληροφορίες, πως θέλει να γνωρίζει τη στάση του υπουργείου απέναντι στις συμβάσεις παραχώρησης, ώστε, αν χρειαστεί, να αποσύρει την προσφορά που έχει καταθέσει για την Αττική Οδό. Η Αττική Οδός δεν περιλαμβάνεται στη διαπραγμάτευση, καθώς οι τιμές των διοδίων για τον συγκεκριμένο δρόμο δεν έχουν συνδεθεί με τον πληθωρισμό, αλλά είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για τη νέα σύμβαση παραχώρησης, την οποία διεκδικεί μεταξύ άλλων και κοινοπραξία υπό τη Vinci.

 

Οι αυξήσεις επρόκειτο να εφαρμοστούν από σήμερα, αν υπήρχε συμφωνία κυβέρνησης και εταιρειών. Τώρα οι παραχωρησιούχοι αποφάσισαν να τις αναστείλουν για λίγες ημέρες, με την ελπίδα πως θα βρεθεί φόρμουλα με το υπουργείο.

 

Οι συμβάσεις παραχώρησης των οδικών αξόνων προβλέπουν ετήσια αναθεώρηση με βάση τον πληθωρισμό. Ο υψηλός πληθωρισμός του 2022, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης, οδηγεί και σε σημαντικές αυξήσεις στα διόδια (κοντά στο 12%), οι οποίες, μάλιστα, έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί από τις αρχές του έτους, αλλά αναβλήθηκαν έπειτα από παρέμβαση της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών λόγω των βουλευτικών εκλογών. Εκτιμάται πως οι συνολικές απώλειες των παραχωρησιούχων για το σύνολο του 2023, αν δεν γίνουν οι αυξήσεις, είναι της τάξης των 40-45 εκατ. ευρώ.

 

Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών τηρεί σκληρή στάση έναντι των παραχωρησιούχων, οι οποίοι επανήλθαν μετά τις εκλογές και ζήτησαν να εφαρμοστούν οι αυξήσεις από 1ης Σεπτεμβρίου, αλλά και να αποζημιωθούν για τους οκτώ μήνες του 2023 που δεν εφαρμόστηκαν, με βάση σχετικές υποσχέσεις. Σημειώνεται πως μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να έχουν εγκριθεί από το υπουργείο και νέες αυξήσεις στα διόδια, με βάση τον πληθωρισμό του φετινού Σεπτεμβρίου, οι οποίες προβλέπεται πως θα είναι γύρω στο 3%.

 

Η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου, που αναφερόταν σε «μονομερή ενέργεια» των εταιρειών διαχείρισης των οδικών αξόνων, είχε προκαλέσει αντιδράσεις από πλευράς παραχωρησιούχων. Έτσι, ακολούθησε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου παρουσιάστηκαν και οι προτάσεις των εταιρειών για λύση, «η οποία θα βοηθάει τους χρήστες των οδικών αξόνων, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις συμβάσεις παραχώρησης». Εκτός από το σενάριο μείωσης του ΦΠΑ στα διόδια από 24% σε 13%, κατατέθηκε και πρόταση για εφαρμογή του μοντέλου που ακολούθησε φέτος η Πορτογαλία.

 

Πρόκειται για μοντέλο που βασίζεται στη μετακύλιση του κόστους των αυξήσεων σε άλλες οικονομικές χρήσεις, όταν ο πληθωρισμός θα βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του 2022. Για παράδειγμα, να εφαρμοστεί φέτος ένα τμήμα της αύξησης και το υπόλοιπο να «σπάσει» σε δύο ή τρεις επόμενες χρονιές. Εκείνες τις χρονιές ο πληθωρισμός θα είναι χαμηλός και, συνεπώς, η συνολική επιβάρυνση των χρηστών θα είναι περιορισμένη.

 

Όπως τονίζουν πρόσωπα που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις, οι προτάσεις του υπουργείου οδηγούν στο να μην εφαρμοστούν οι συμβάσεις παραχώρησης που έχουν κυρωθεί από τη Βουλή. Οι εταιρείες επικαλούνται τόσο την αντίδραση των τραπεζών που έχουν χορηγήσει σημαντικά δάνεια σε περίπτωση μη εφαρμογής των συμβάσεων παραχώρησης και των ξένων μετόχων, όσο και τη μεγάλη αύξηση του κόστους λειτουργίας των οδικών αξόνων, π.χ. με την εκτίναξη της δαπάνης για ηλεκτρική ενέργεια κατά περισσότερο από 100%.

 

Τα στελέχη των ξένων ομίλων που επικοινώνησαν χθες με την κυβέρνηση υποστηρίζουν πως το υπουργείο δεν έχει ζητήσει από άλλες επιχειρήσεις του τομέα μεταφορών να απορροφήσουν τις αυξήσεις κόστους που φέρνει ο υψηλός πληθωρισμός. Οι ίδιοι προσθέτουν πως μέχρι στιγμής το υπουργείο Υποδομών ή άλλα υπουργεία δεν έχουν ζητήσει αντίστοιχο πάγωμα ρητρών αναπροσαρμογής που περιλαμβάνονται σε άλλες συμβάσεις παραχώρησης υποδομών ή άλλων υπηρεσιών ή σε συμβάσεις ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα). Επισημαίνεται πως ρήτρες ετήσιας αναπροσαρμογής με βάση τον πληθωρισμό περιλαμβάνονται σε όλες τις συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις ΣΔΙΤ παγκοσμίως και γι’ αυτόν τον λόγο θεωρούνται ελκυστικές επενδύσεις για μεγάλα διεθνή χαρτοφυλάκια.