"Καύσιµο" του πληθωρισµού τα υπερκέρδη - "Η... µείωση του ΦΠΑ είναι δώρον άδωρον, θα χαθεί στον δρόµο"

Οχι στη µείωση των συντελεστών του ΦΠΑ λέει το Γραφείο Προϋπολογισµού του Κράτους στη Βουλή υποστηρίζοντας ότι αυτή δεν θα φανεί στις τιµές, αντίθετα θα χαθεί στον δρόµο διευρύνοντας τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων που µέσα στην «κινούµενη άµµο» της ενεργειακής κρίσης έφθασαν σε ιστορικά υψηλά, µε αποτέλεσµα να µην υπάρχει κανένα όφελος για τον καταναλωτή.

Ανατιμήσεις

Σύµφωνα µε το Γραφείο Προϋπολογισµού τα κέρδη των επιχειρήσεων αποτέλεσαν κεντρικό πυλώνα του κύµατος της πληθωριστικής ακρίβειας, τη στιγµή που στην υπόλοιπη Ευρώπη η βασική συνιστώσα για την άνοδο των τιµών ήταν η αύξηση των µισθών. Μάλιστα, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «οι επιχειρήσεις είτε για λόγους µειωµένου ανταγωνισµού είτε λόγω αυξηµένης ζήτησης, που προήλθε από το αυξηµένο απόθεµα αποταµίευσης των νοικοκυριών και τον τουρισµό, κατάφεραν να περάσουν τις αυξήσεις του εισαγόµενου κόστους στις τιµές και να ενισχύσουν σηµαντικά τα κέρδη τους, κυρίως κατά την έντονη φάση των πληθωριστικών πιέσεων».

Την ίδια στιγµή, µε αφορµή τον δηµόσιο διάλογο που έχει αναπτυχθεί για την προοπτική µειώσεων της έµµεσης φορολογίας στη χώρα, το Γραφείο Προϋπολογισµού στη Βουλή τάσσεται κατά της µείωσης του ΦΠΑ, κυρίως σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης όπως τα τρόφιµα, τονίζοντας ότι δεν αποτελεί το κατάλληλο εργαλείο κατά της ακρίβειας. Στο συµπέρασµα αυτό καταλήγει µετά την ενδελεχή ανάλυση πλήθους προϊόντων σε 27 κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά µε τις επιπτώσεις που αποφέρουν µεταβολές (αυξοµειώσεις) του ΦΠΑ στις τελικές τιµές καταναλωτή.

Ευρήματα 

Από την ανάλυση προκύπτουν τα εξής τρία ενδιαφέροντα ευρήµατα:

1. Ένα µικρό µόνο µέρος των µειώσεων του ΦΠΑ, περίπου 6%, διαχέεται στις τελικές τιµές και µόνο βραχυχρόνια. Αντιθέτως, οι αυξήσεις ΦΠΑ διαχέονται στις τελικές τιµές κατά 34% περίπου. Επιπλέον, η επαναφορά των συντελεστών ΦΠΑ οδηγεί σε δυσανάλογες αυξήσεις τιµών, γεγονός που αποβαίνει σε βάρος του καταναλωτή.

2. Έπειτα από ένα χρονικό διάστηµα 10 µηνών, που ακολουθεί τη µείωση του ΦΠΑ, οι τιµές καταναλωτή επανέρχονται στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από τη µείωσή του.

3. Οι µειώσεις του ΦΠΑ φαίνεται να οδηγούν σε αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων σε βάρος των καταναλωτών.

Τα πρώτα ευρήµατα µελέτης που εστιάζει στο παράδειγµα της Ισπανίας δείχνουν ότι η σχεδόν πλήρης διάχυση της µείωσης ΦΠΑ κατά τους πρώτους µήνες υποχωρεί σηµαντικά εντός τριµήνου. Λαµβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αλλά και τις συνθήκες ανταγωνισµού στην ελληνική αγορά σε σχέση µε την ισπανική, το Γραφείο εκτιµά ότι η όποια επίπτωση στις τελικές τιµές καταναλωτή από µείωση του ΦΠΑ στην Ελλάδα, εάν υπάρχει, αναµένεται να είναι µικρότερη ή πολύ µικρότερη καθώς και πιο βραχύβια από αυτή στην Ισπανία.

Ενίσχυση ανταγωνισμού 

Αντίθετα, το Γραφείο θεωρεί ως απαραίτητα µέτρα την ενίσχυση του ανταγωνισµού µε την άρση γραφειοκρατικών και άλλων εµποδίων για είσοδο νέων επιχειρήσεων, όπως και την ενδυνάµωση και εκπαίδευση των καταναλωτών µε πληροφορίες µέσω ψηφιακών εργαλείων για τη σύγκριση τιµών και χαρακτηριστικών προϊόντων, ώστε να διαθέτουν ικανή πληροφόρηση για να λαµβάνουν ορθολογικές αποφάσεις στις αγορές τους.

Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της ελληνικής οικονοµίας, όπως ανέφερε ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισµού του Κράτους στη Βουλή, Ιωάννης Τσουκαλάς, κατά την παρουσίαση της έκθεσης, αυτές παραµένουν θετικές και για το 2024. Το Γραφείο διατηρεί σταθερές τις προβλέψεις για την ανάπτυξη φέτος στο 2,5% και για τον πληθωρισµό στο 2,8%. Όσον αφορά το δηµοσιονοµικό πεδίο, το Γραφείο θεωρεί ότι ο στόχος για πρωτογενές αποτέλεσµα 2024 ύψους 2,1% του ΑΕΠ είναι εφικτός.