Ο Πέτρος Ζούλιας είναι ίσως ο πιο εμπνευσμένος σκηνοθέτης της θεατρικής Αθήνας σήμερα, αφού οι μεγαλύτερες θεατρικές επιτυχίες των τελευταίων ετών έχουν την υπογραφή του.

Είναι ένας γνήσιος Πειραιώτης, ένας γνήσιος εραστής της Τέχνης, που έχει περάσει ατελείωτα βράδια μελετώντας θεατρικά κείμενα με ουίσκι και τσιγάρα.

Φέτος σκηνοθετεί τρία έργα, στο Θέατρο «Αλίκη» το έργο του «Μάλιστα, κύριε Ζαμπέτα», το βραβευμένο αριστούργημα του Daniel Colas «Τσάρλι Τσάπλιν» στο Θέατρο «Ακροπόλ» και το έργο «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη» στο δικό του Θέατρο Χώρα.

Ο Πέτρος Ζούλιας μάς άνοιξε την καρδιά του σε μια άκρως αποκαλυπτική συνέντευξη, κατά τη διάρκεια της οποίας μας μίλησε για όλα.

Όλες οι παραστάσεις που σκηνοθετείτε γεμίζουν τα θέατρα. Ποια είναι η συνταγή μιας τόσο μεγάλης επιτυχίας;

Δε πιστεύω ότι υπάρχει συνταγή στην επιτυχία. Προσπαθώ, όσο μεγαλώνω, να αφουγκράζομαι τις διαθέσεις και τις ανάγκες του κόσμου. Πιστεύω πολύ στη στενή και ειλικρινή σχέση σκηνής - πλατείας. Νομίζω ότι υπάρχω στον χώρο, πάνω από είκοσι χρόνια, από την αγάπη του κοινού. Με τιμά και προσπαθώ να τον τιμώ και εγώ με τις επιλογές μου, με την κατάθεση ψυχής και μυαλού που κάνω στις δουλειές μου. Ξέρετε, αποτυχίες έχω κάνει, αλλά ποτέ δεν ξεπέταξα παράσταση, ποτέ δεν απαξίωσα συγγραφείς και δεν παρέδωσα επιπόλαια και αβασάνιστα την όποια σκηνική μου δημιουργία. Έτσι χτίστηκε η σχέση εμπιστοσύνης με εμένα κι ένα ευρύτερο κοινό, που έρχεται στις παραστάσεις μου.

Πώς επιλέγετε τα έργα που θέλετε να ζωντανέψετε; Έχετε φτιάξει κάποια λίστα με αυτά την οποία ακολουθείτε ως σχεδιασμό ζωής ή κάθε χρόνο ψάχνετε από την αρχή;

Σίγουρα υπάρχουν αγαπημένα έργα που θά θελα να ανεβάσω, αλλά πάντα ψάχνομαι. Αφήνω και το ένστικτο, την παρόρμηση να με οδηγήσει. Βέβαια, πολλές φορές δεν επιλέγω εγώ τα έργα. Έρχονται αυτά και με βρίσκουν. Με προτάσεις από παραγωγούς ή θιασάρχες. Δίνω επίσης μεγάλη σημασία στο πάθος ενός ηθοποιού για κάποιο έργο. Έτσι έγινε φέτος με τις «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη». Ήταν μια μεγάλη επιθυμία της Νένας Μεντή να ερμηνεύσει τον μεγάλο μας συγγραφέα.

Τι στοιχεία πιστεύετε πως χρειάζεται μια παράσταση για να έχει «ψυχή»;

Πιστεύω στην τίμια κατάθεση. Στην αλήθεια στο θέατρο. Προσπαθώ να λειτουργώ στην πρόβα σαν θεατής και δεν μ' αρέσει να παριστάνω τίποτα. Είμαι ο πρώτος που απογυμνώνομαι στο δημιουργικό παιχνίδι.

Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία στη δουλειά που κάνετε;

Η τέχνη του θεάτρου είναι επικοινωνιακή τέχνη, κι ως εκ τούτου, η πρώτη ανάγκη είναι να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους σου πάνω στη σκηνή. Να μιλήσεις διαφορετικές γλώσσες. Να συνεννοηθείς. Ναι, αυτό κουράζει, αν σκεφτεί κανείς τις διαφορετικές σχολές, νοοτροπίες και στάσεις των ηθοποιών και των άλλων συνεργατών. Η κοινή πλεύση, η κοινή σκηνική γλώσσα, δεν είναι δεδομένο. Αντίθετα, είναι κάθε φορά το βασικό ζητούμενο.

Ποιες εσωτερικές ανάγκες σας καλύπτει το θέατρο και η σκηνοθεσία;

Ανάγκη φυγής από την πραγματικότητα. Ανάγκη επαφής με άλλους ανθρώπους. Έχω μια ανησυχία που μόνιμα με ωθεί να εκφραστώ. Από παιδί. Από μικρός έγραφα.

Οι Έλληνες τι έργα πιστεύετε πως έχουν ανάγκη να βλέπουν στο θέατρο τη σημερινή εποχή;

Πιστεύω ότι υπάρχει αγάπη για το δικό μας ελληνικό έργο. Από τη μια αναζητούμε παραστάσεις για να ξεχαστούμε κι από την άλλη σκίζουν παραστάσεις που μας ξυπνούν μνήμες. Είμαστε ένας λαός μπερδεμένος, με αντίθετες τάσεις και επιθυμίες.

Γιατί συγκινούνται ιδιαίτερα από έργα παλαιότερων εποχών της Ελλάδας;

Περνάμε μια φάση αγωνίας με την ταυτότητά μας. Με την ιστορία μας. Περάσαμε πολλά χρόνια ξενομανίας και μιμητισμού. Γυρνάμε στην πηγή, κορεσμένοι από το δήθεν και τις κατασκευές. Αποζητάμε το αυθεντικό, όπου υπάρχει στον πολιτισμό και την παράδοσή μας.

Πώς βλέπετε τους σημερινούς ηθοποιούς; Εμποδίζονται από τα οικονομικά προβλήματα;

Οι σημερινοί ηθοποιοί είναι αντανάκλαση μιας κοινωνίας που 'χει χάσει την πίστη και τον ενθουσιασμό της. Λείπει το μεράκι και η αφοσίωση. Πώς να βρεθούν αυτά όταν οι οικονομικές συνθήκες αναγκάζουν τους ηθοποιούς να κάνουν δυο και τρεις δουλειές ταυτόχρονα;

Έχετε ποτέ τσακωθεί με κάποιον ηθοποιό κατά τη διάρκεια πρόβας; Πώς αντιμετωπίζετε τις διαφωνίες ή την αταλαντοσύνη;

Δεν τσακώνομαι εύκολα. Με χαρακτηρίζει, όπως λένε, ιώβεια υπομονή. Όταν δεν μπορώ να συνεργαστώ και διαφωνώ, αποσύρομαι στη σιωπή μου.

Επιθυμήσατε ποτέ να παίξετε κι εσείς σε κάποια παράσταση;

Δεν έχω κρυφή επιθυμία ηθοποιού, αν και λένε πως είμαι καλός, όταν διδάσκω ένα ρόλο. Όταν για να βοηθήσω έναν ηθοποιό μου του «παίζω» κάτι από τον χαρακτήρα που υποδύεται.

Φέτος σκηνοθετείτε το έργο «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη» βάζοντας έξυπνα στη σκηνή όλες τις ηρωίδες των έργων του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. Ποιο μήνυμα στέλνει σήμερα ο Παπαδιαμάντης στον Έλληνα;

Ο Παπαδιαμάντης, μέσα από τους υπέροχα σμιλεμένους γυναικείους χαρακτήρες του, μας φέρνει αντιμέτωπους με όλα τα μεγάλα θέματα της ύπαρξης. Είναι μάθημα ζωής. Κάθε στιγμή κυοφορεί μέσα της τη δύναμη του θαύματος αλλά και την κατάρα της οδύνης, του πόνου, της απώλειας. Με τον Παπαδιαμάντη συναντάς τον Θεό και τον Δαίμονα της ανθρώπινης ψυχής.

Από την άλλη, στην παράσταση για τη ζωή του Ζαμπέτα, ο κόσμος στο τέλος χειροκροτεί όρθιος. Τι τους συγκινεί τόσο πολύ σε αυτή την ιστορία;

Το κοινό μεταλαμβάνει κάθε βράδυ από τη σκηνή του Θεάτρου ΑΛΙΚΗ και τον Ζαμπέτα δύναμη και κέφι για ζωή. Είναι μια Ελλάδα που χάσαμε και την έχουμε ανάγκη στη δύσκολη περίοδο που περνάμε. Ο Ζαμπέτας είναι από τους τελευταίους μεγάλους μάγκες. Ένας αυτοδίδακτος και αυθεντικός μουσικός Αριστοφάνης, που ξέρει να μπαίνει βαθιά στην ελληνική κοινωνία και να κάνει τη φωνή μας φωνή του. Είναι διαχρονικά δικός μας άνθρωπος.

Και η παράσταση «Τσάρλι Τσάπλιν» έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές. Πού οφείλεται η επιτυχία της;

Ο Τσάρλι Τσάπλιν οφείλει πολλά στον πρωταγωνιστή του, Θανάση Τσαλταμπάση. Νομίζω ότι ο Θανάσης βρίσκεται στην καλύτερη στιγμή της καριέρας του.

Πώς καταφέρνετε να σκηνοθετείτε παράλληλα τόσες παραστάσεις; Δεν μπερδεύεστε; Δεν κουράζεστε;

Είναι υποχρέωσή μας να πηγαίνουμε εμείς στα έργα και να μην τα φέρνουμε στα μέτρα μας. Εγώ μπαίνω σε άλλους κόσμους και με αυτό τον τρόπο ανανεώνομαι, διευρύνεται ο ορίζοντάς μου και η σκέψη μου. Δεν θέλω να επαναλαμβάνω τη ματιά μου και τη σκέψη μου από έργο σε έργο. Υπηρετώ τη δραματουργία. Με οδηγεί ο συγγραφέας, η εποχή, το διαφορετικό από παράσταση σε παράσταση έμψυχο υλικό.

Ποιο χαρακτηριστικό προτιμάτε περισσότερο σε κάποιον ηθοποιό;

Προτιμώ τη διαθεσιμότητά του. Μεγάλης σημασίας λέξη για τη λειτουργία ενός ηθοποιού.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που δίνετε στους ηθοποιούς που σκηνοθετείτε;

Προσπαθώ να τους πείθω να συμμετέχουν με όλο τους το είναι σε αυτό που κάνουν. Τους προτρέπω να κινδυνεύουν σκηνικά.

Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο στη ζωή σας;

Για τις προσωπικές στιγμές που έχασα εξαιτίας της δουλειάς μου και της υπερβολικής αφοσίωσης σ' αυτήν. Μετανιώνω για φόβους και φοβίες που με κράτησαν μακριά από εμπειρίες που θα θελα να ζήσω.

Τι λείπει από τη ζωή σας;

Λείπει η ασφάλεια και η συναισθηματική γαλήνη, όπως στον περισσότερο κόσμο. Μου λείπει περισσότερη επαφή με τις δυο αγαπημένες μου κόρες. Όλοι τρέχουμε πίσω από τις ζωές μας και τις ανάγκες τους. Γίναμε μηχανές. Τρομάζω στην ιδέα τι θα νιώσουμε, αν σταματήσουμε και αναλογιστούμε το «γιατί» αυτής της ζωής που κάνουμε.

Έχετε περάσει ποτέ κατάθλιψη;

Θλίψη πολύ συχνά. Όχι κατάθλιψη.

Υπήρξε κάτι στη ζωή σας που ήταν ένα μεγάλο μάθημα ζωής;

Οι απώλειες αγαπημένων προσώπων.

Εάν συνέβαινε να συναντήσετε τον Θεό, τι θα θέλατε να του πείτε;

Πάρα πολλά. Νομίζω όμως, ότι θα έλεγα κι ένα ευχαριστώ για όσα έχω ζήσει.