«Οι “5” ή οι “6” δεν γίνεται να σηκώσουν το βάρος των “27”», τόνισε σε παρέμβασή του στο άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών Υποθέσεων και Δικαιοσύνης ο Γ. Κουμουτσάκος, επισημαίνοντας ότι κάθε μεταναστευτική πολιτική θα αποτύχει εάν όλο το βάρος της διαχείρισης πέσει μόνο στις χώρες πρώτης γραμμής.

Ο κ. Κουμουτσάκος υπογράμμισε ότι το μεταναστευτικό είναι «ζήτημα μείζονος κλίμακας για την Ευρώπη», καθώς «η ήπειρός μας ήταν και θα παραμείνει πόλος έλξης των μεταναστευτικών κυμάτων για πολλά χρόνια ακόμα. Η μεταναστευτική πρόκληση είναι αποτέλεσμα της κοινής μας επιτυχίας να οικοδομήσουμε μια ειρηνική, δημοκρατική, κοινωνικά ευαίσθητη και οικονομικά ισχυρή ήπειρο. Αυτή η κοινή επιτυχία είναι τελικά ο πόλος μεταναστευτικής έλξης και όχι προφανώς οι μετεγκαταστάσεις σε άλλα κράτη-μέλη. Η απάντηση, λοιπόν, σε αυτήν την κοινή πρόκληση δεν μπορεί παρά να είναι κοινή».

Τόνισε πως «η δίκαιη κατανομή του βάρους και η συμπληρωματικότητα των ρόλων μεταξύ των κρατών-μελών είναι το κλειδί της επιτυχίας». Επεσήμανε ότι κάθε μεταναστευτική πολιτική θα αποτύχει εάν όλο το βάρος της διαχείρισης και της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού πέσει μόνον στις χώρες πρώτης γραμμής. «Οι “5” ή οι “6” δεν γίνεται να σηκώσουν το βάρος των “27”». Συμπλήρωσε ότι τυχόν νέα αποτυχία στη διαμόρφωση συνεκτικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής «θα δοκίμαζε σκληρά τα ίδια τα θεμέλια και τη συνοχή της Ευρώπης».

Ο κ. Κουμουτσάκος αναφέρθηκε σε μια σειρά προβληματισμών που ανακύπτουν από τα προβλεπόμενα στην πρόταση της Επιτροπής, όπως αυτoί αποκρυσταλλώθηκαν κατά τις συνεδριάσεις της διυπουργικής επιτροπής και κατά την ενημέρωση των ελληνικών κομμάτων στην πρόσφατη κοινή συνεδρίαση των Διαρκών Επιτροπών Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων και Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής. Ενδεικτικά, οι προβληματισμοί αυτοί αφορούν τα κάτωθι θέματα:

Υποχρεωτικές συνοριακές διαδικασίες, που δεν φαίνεται να εγγυώνται ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες δεν θα παραμένουν εγκλωβισμένοι στα σύνορα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι επιστροφές συνεχίζουν να εξαρτώνται από την καλή θέληση των τρίτων χωρών προέλευσης και καταγωγής. Απαιτείται μια συνδυαστική πολιτική κινήτρων και αντικινήτρων για τις τρίτες χώρες και μεγαλύτερος συντονισμός στο επιχειρησιακό επίπεδο μεταξύ των κρατών-μελών και ενισχυμένος ρόλος της FRONTEX. Τονίζεται ότι η Τουρκία από τον Μάρτιο δεν δέχεται επιστροφές, γεγονός που θέτει ζήτημα εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας του 2016. Η Ελλάδα θέλει την εφαρμογή και ει δυνατόν τον εκσυγχρονισμό και προσαρμογή της εν λόγω ευρωτουρκικής διευθέτησης στα νέα δεδομένα και τις προκλήσεις.

Αν και η αρχή της αλληλεγγύης είναι από όλους αποδεκτή, η εφαρμογή της, ακόμα και σε συνθήκες μεταναστευτικών πιέσεων ή καταστάσεων ανωτέρας βίας, δηλαδή η μετουσίωσή της από γενική θέση σε συγκεκριμένη πράξη, παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες. Η Ελλάδα ζητά ένα σύστημα περισσότερο αποτελεσματικό, με λιγότερη γραφειοκρατία και λιγότερο πολύπλοκες διαδικασίες, προκειμένου έτσι η αλληλεγγύη να εφαρμόζεται όταν χρειάζεται.

Ο κ. Κουμουτσάκος, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στις επιστροφές, σημείωσε ότι παρατηρείται δυστοκία από πλευράς κάποιων κρατών-μελών στην αποδοχή του συστήματος των «χορηγούμενων επιστροφών».

Τόνισε, επίσης, ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την πρόταση της Γερμανικής Προεδρίας για πυκνές διαβουλεύσεις και διεξαγωγή ενός δια ζώσης Συμβουλίου Υπουργών εντός του Νοεμβρίου, καθώς θα βοηθούσε σημαντικά τη διαπραγμάτευση. Σημείωσε, επίσης, ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την φιλοδοξία της Γερμανικής Προεδρίας να επιτευχθεί έως το τέλος του χρόνου μία κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία επί των κατευθυντηρίων γραμμών για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου. Ανέφερε, τέλος, ότι η Ελλάδα υποστηρίζει ως διαδικασία, τη διαπραγμάτευση με μορφή «πακέτου», δηλαδή του συνόλου των κειμένων που έχει προτείνει η Επιτροπή.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ευχαρίστησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πρωτίστως τον Αντιπρόεδρο, κ. Μαργαρίτη Σχοινά, και την αρμόδια Επίτροπο, κα Ylva Johansson, για τη σκληρή δουλειά που κατέβαλαν προκειμένου να συγκεράσουν διαφορετικές απόψεις των κρατών-μελών και να διαμορφώσουν την πρόταση της Κομισιόν για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Ακόμη, ευχαρίστησε τον προεδρεύοντα Γερμανό Υπουργό Εσωτερικών, κ. Horst Seehofer, για τη συμβολή του στην επιτάχυνση των προσπαθειών, καθώς, επίσης, τα κράτη-μέλη εκείνα που στάθηκαν δίπλα στην Ελλάδα κατά τις δύο μείζονες κρίσεις που αυτή αντιμετώπισε μέσα σε ένα εξάμηνο στον Έβρο και τη Λέσβο.