Πέντε υπουργοί ετοιμάζουν 7 παρεμβάσεις για το ελληνικό metoo – Γιατί ο Μητσοτάκης «έσωσε» την Μενδώνη
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Πιο συμπαγής βγήκε η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα, εν μέσω της «λασπομαχίας» γύρω από την υπόθεση Λιγνάδη και ευρύτερα γύρω από το κίνημα «Me Too» στην Ελλάδα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τόσο στο υπουργικό συμβούλιο όσο και με τις δημόσιες τοποθετήσεις του, πέρασε το μήνυμα ότι δεν θα «κρεμάσει» κάποιο μέλος της κυβέρνησής του επειδή το ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ ή επειδή στοχοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Παράλληλα, μετά από έναν ιδιαίτερα δύσκολο χειμώνα, που είχε τη διαχείριση του νέου lockdown, την υλοποίηση της επιχείρησης «Ελευθερία» για την έναρξη και εξέλιξη του εμβολιασμού, την αντιμετώπιση της σφοδρής κακοκαιρίας και τη διαχείριση της κατάστασης που δημιουργήθηκε γύρω από το «Me Too», η κυβέρνηση μπαίνει πλέον σε ένα μονοπάτι μεγαλύτερης αισιοδοξίας και υλοποίησης του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος.
Μέσα σε αυτό πλέον εντάσσεται και η σειρά των πρωτοβουλιών, θεσμικών και νομικών, για το μεγάλο ζήτημα των ημερών, δηλαδή τα φαινόμενα σεξουαλικής βίας και κακοποίησης. Μια σειρά πρωτοβουλιών, όπως είπε ο πρωθυπουργός στη Βουλή, για να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο το νομικό οπλοστάσιο για τη δίκαιη τιμωρία των ενόχων του παρελθόντος και του παρόντος και για να αποτραπούν τα εγκλήματα του μέλλοντος. Υπουργοί, όπως οι Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Πιερρακάκης, Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και Παιδείας, Νίκη Κεραμέως αναλαμβάνουν βαρύ «φορτίο» για την προώθηση αυτών των θεσμικών πρωτοβουλιών.
Αλλάζει ο Ποινικός Κώδικας
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, αλλάζει ο Ποινικός Κώδικας και αυστηροποιούνται οι ποινές για τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Σε ό,τι δε αφορά τους ανήλικους, η παραγραφή αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος (θα ξεκινάει δηλαδή να μετράει ο χρόνος της παραγραφής με τη συμπλήρωση των 18 ετών και σε ορισμένες περιπτώσεις των 21), ενώ συγκεκριμένες υποθέσεις θα εκδικάζονται πια κατά προτεραιότητα. Οι αλλαγές αυτές, μαζί με τις υπόλοιπες στον Ποινικό Κώδικα, αναμένεται να έχουν οριστικοποιηθεί μέχρι τον Μάιο.
Ξεκίνησε το metoogreece.gr
Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορά την κεντρική διαδικτυακή πύλη, metoogreece.gr, μία ιστοσελίδα όπου θα συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες και όλες οι πολιτικές που θα εφαρμόζει στο εξής η κυβέρνηση γύρω από αυτό το θέμα. Στο σάιτ αυτό μάλιστα θα μπορούν να υποβάλλονται και καταγγελίες μέσω συνομιλίας (chat) σε πραγματικό χρόνο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό μάλιστα ότι την ιντερνετική αυτή πύλη υποστήριξε από την πρώτη στιγμή η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου, που πρώτη είχε σπάσει δημόσια τη σιωπή της, ενθαρρύνοντας έτσι και άλλους να το πράξουν.
Καθιέρωση Ειδικού Μητρώου
Τρίτο μέτρο είναι η δημιουργία ειδικού μητρώου για όλους τους επαγγελματίες οι οποίοι έρχονται σε επαφή με παιδιά και με εφήβους, με αυστηρές προϋποθέσεις εγγραφής. Για παράδειγμα αυτό θα αφορά προπονητές, εργαζόμενους σε κατασκηνώσεις και εργαζόμενους σε προσφυγικές δομές. Το μητρώο αυτό το οποίο, όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, το έχουν «όλες οι σοβαρές χώρες που θέτουν προϋποθέσεις για όποιον δουλεύει με παιδιά -και προφανώς δεν αναφέρομαι στον χώρο της εκπαίδευσης- θα πρέπει να λειτουργεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, την Ελληνική Αστυνομία, τις αστυνομικές αρχές».
Κεντρική δομή αξιολόγησης
Συγκροτείται επίσης κεντρική δομή στη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για την αξιολόγηση αλλά κυρίως και για την εξωδικαστική επίλυση αυτής της κατηγορίας. Σύντομα το Υπουργείο Εργασίας θα φέρει προς κύρωση στη Βουλή τη σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης.
Θέσπιση κωδικών δεοντολογίας
Παράλληλα, μετά από συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους, θα θεσπιστούν υποχρεωτικοί κώδικες δεοντολογίας σε κάθε επιχείρηση, με προβλέψεις για τη συμπεριφορά και κυρώσεις σε όσους δεν τις τηρούν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανάφερε εδώ ένα παράδειγμα: «Πολλές χώρες στον κόσμο έχουν θεσπίσει πολιτικές, τις λεγόμενες «open door». Ένας υφιστάμενος μπαίνει στο γραφείο ενός προϊσταμένου και η πόρτα πρέπει να είναι ανοιχτή, για λόγους ευνόητους. Δεν είναι δύσκολες παρεμβάσεις αυτές. Είναι παρεμβάσεις που με συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους μπορούμε εύκολα να τις εισάγουμε στον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, στον χώρο της εργασίας».
Μελετάται η διαθεσιμότητα του θύτη
Μία ακόμα πρωτοβουλία που θα υλοποιηθεί στο προσεχές διάστημα είναι η δυνατότητα της υποχρεωτικής διαθεσιμότητας του φερόμενου ως θύτη με αναστολή αποζημίωσης μέχρι τη διαλεύκανση της συγκεκριμένης υπόθεσης. Οι παρεμβάσεις δεν εξαντλούνται μόνο στον ιδιωτικό τομέα. Γι’ αυτό και στο πειθαρχικό δίκαιο και των δημοσίων υπαλλήλων, των γιατρών του ΕΣΥ, των Σωμάτων Ασφαλείας, θεσπίζεται στο εξής ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία
Τέλος, η κυβέρνηση επεκτείνει σε όλα τα σχολεία πια, από το Σεπτέμβριο, το πρόγραμμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, το οποίο εφαρμόστηκε πιλοτικά κατά τη φετινή χρονιά. Φέτος, δηλαδή, σε μικρό σχετικά αριθμό σχολείων, ξεκίνησε η πρωτοβουλία των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων», μιας σειράς θεματικών ενοτήτων που στόχο έχουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών ξεκινώντας από τα χρόνια του νηπίου. Μέσα σε αυτά τα εργαστήρια περιλαμβάνεται και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η οποία από τη νέα σχολική χρονιά θα διδάσκεται καθολικά.
Τα έργα που «έσωσαν» την Μενδώνη
Η ισχυρή στήριξη της Λίνας Μενδώνη από το Μαξίμου και προσωπικά από τον πρωθυπουργό μόνο τυχαία δεν ήταν, καθώς όχι μόνο γιατί εκτιμάται ότι τα λάθη στη διαχείριση της υπόθεσης Λιγνάδη ήταν επικοινωνιακά και όχι πολιτικά, αλλά και γιατί υπάρχει η πεποίθηση ότι το έργο που έχει επιτελέσει ως υπουργός Πολιτισμού είναι εξαιρετικά σημαντικό και σύμφωνο με τους στόχους που θέτει κεντρικά η κυβέρνηση. Ιδίως δε σε πέντε έργα που ο πρωθυπουργός είχε θέσει σε προτεραιότητα, η πρόοδος τον τελευταίο ενάμιση χρόνο θεωρείται ταχύτατη: Η κατασκευή ανελκυστήρα πλαγιάς και ο νέος φωτισμός στην Ακρόπολη, η μελέτη αποκατάστασης και αξιοποίησης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και τέλος η ριζικά ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη, την οποία θα εγκαινιάσουν ο κ. Μητσοτάκης και η κα Μενδώνη παρουσία – εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες – του διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Αγγλίας Καρόλου, στις 24 Μαρτίου, παραμονή της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Επανάστασης.
Παράλληλα, μετά από έναν ιδιαίτερα δύσκολο χειμώνα, που είχε τη διαχείριση του νέου lockdown, την υλοποίηση της επιχείρησης «Ελευθερία» για την έναρξη και εξέλιξη του εμβολιασμού, την αντιμετώπιση της σφοδρής κακοκαιρίας και τη διαχείριση της κατάστασης που δημιουργήθηκε γύρω από το «Me Too», η κυβέρνηση μπαίνει πλέον σε ένα μονοπάτι μεγαλύτερης αισιοδοξίας και υλοποίησης του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος.
Μέσα σε αυτό πλέον εντάσσεται και η σειρά των πρωτοβουλιών, θεσμικών και νομικών, για το μεγάλο ζήτημα των ημερών, δηλαδή τα φαινόμενα σεξουαλικής βίας και κακοποίησης. Μια σειρά πρωτοβουλιών, όπως είπε ο πρωθυπουργός στη Βουλή, για να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο το νομικό οπλοστάσιο για τη δίκαιη τιμωρία των ενόχων του παρελθόντος και του παρόντος και για να αποτραπούν τα εγκλήματα του μέλλοντος. Υπουργοί, όπως οι Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Πιερρακάκης, Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και Παιδείας, Νίκη Κεραμέως αναλαμβάνουν βαρύ «φορτίο» για την προώθηση αυτών των θεσμικών πρωτοβουλιών.
Αλλάζει ο Ποινικός Κώδικας
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, αλλάζει ο Ποινικός Κώδικας και αυστηροποιούνται οι ποινές για τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Σε ό,τι δε αφορά τους ανήλικους, η παραγραφή αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος (θα ξεκινάει δηλαδή να μετράει ο χρόνος της παραγραφής με τη συμπλήρωση των 18 ετών και σε ορισμένες περιπτώσεις των 21), ενώ συγκεκριμένες υποθέσεις θα εκδικάζονται πια κατά προτεραιότητα. Οι αλλαγές αυτές, μαζί με τις υπόλοιπες στον Ποινικό Κώδικα, αναμένεται να έχουν οριστικοποιηθεί μέχρι τον Μάιο.
Ξεκίνησε το metoogreece.gr
Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορά την κεντρική διαδικτυακή πύλη, metoogreece.gr, μία ιστοσελίδα όπου θα συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες και όλες οι πολιτικές που θα εφαρμόζει στο εξής η κυβέρνηση γύρω από αυτό το θέμα. Στο σάιτ αυτό μάλιστα θα μπορούν να υποβάλλονται και καταγγελίες μέσω συνομιλίας (chat) σε πραγματικό χρόνο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό μάλιστα ότι την ιντερνετική αυτή πύλη υποστήριξε από την πρώτη στιγμή η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου, που πρώτη είχε σπάσει δημόσια τη σιωπή της, ενθαρρύνοντας έτσι και άλλους να το πράξουν.
Καθιέρωση Ειδικού Μητρώου
Τρίτο μέτρο είναι η δημιουργία ειδικού μητρώου για όλους τους επαγγελματίες οι οποίοι έρχονται σε επαφή με παιδιά και με εφήβους, με αυστηρές προϋποθέσεις εγγραφής. Για παράδειγμα αυτό θα αφορά προπονητές, εργαζόμενους σε κατασκηνώσεις και εργαζόμενους σε προσφυγικές δομές. Το μητρώο αυτό το οποίο, όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, το έχουν «όλες οι σοβαρές χώρες που θέτουν προϋποθέσεις για όποιον δουλεύει με παιδιά -και προφανώς δεν αναφέρομαι στον χώρο της εκπαίδευσης- θα πρέπει να λειτουργεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, την Ελληνική Αστυνομία, τις αστυνομικές αρχές».
Κεντρική δομή αξιολόγησης
Συγκροτείται επίσης κεντρική δομή στη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για την αξιολόγηση αλλά κυρίως και για την εξωδικαστική επίλυση αυτής της κατηγορίας. Σύντομα το Υπουργείο Εργασίας θα φέρει προς κύρωση στη Βουλή τη σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης.
Θέσπιση κωδικών δεοντολογίας
Παράλληλα, μετά από συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους, θα θεσπιστούν υποχρεωτικοί κώδικες δεοντολογίας σε κάθε επιχείρηση, με προβλέψεις για τη συμπεριφορά και κυρώσεις σε όσους δεν τις τηρούν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανάφερε εδώ ένα παράδειγμα: «Πολλές χώρες στον κόσμο έχουν θεσπίσει πολιτικές, τις λεγόμενες «open door». Ένας υφιστάμενος μπαίνει στο γραφείο ενός προϊσταμένου και η πόρτα πρέπει να είναι ανοιχτή, για λόγους ευνόητους. Δεν είναι δύσκολες παρεμβάσεις αυτές. Είναι παρεμβάσεις που με συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους μπορούμε εύκολα να τις εισάγουμε στον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, στον χώρο της εργασίας».
Μελετάται η διαθεσιμότητα του θύτη
Μία ακόμα πρωτοβουλία που θα υλοποιηθεί στο προσεχές διάστημα είναι η δυνατότητα της υποχρεωτικής διαθεσιμότητας του φερόμενου ως θύτη με αναστολή αποζημίωσης μέχρι τη διαλεύκανση της συγκεκριμένης υπόθεσης. Οι παρεμβάσεις δεν εξαντλούνται μόνο στον ιδιωτικό τομέα. Γι’ αυτό και στο πειθαρχικό δίκαιο και των δημοσίων υπαλλήλων, των γιατρών του ΕΣΥ, των Σωμάτων Ασφαλείας, θεσπίζεται στο εξής ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία
Τέλος, η κυβέρνηση επεκτείνει σε όλα τα σχολεία πια, από το Σεπτέμβριο, το πρόγραμμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, το οποίο εφαρμόστηκε πιλοτικά κατά τη φετινή χρονιά. Φέτος, δηλαδή, σε μικρό σχετικά αριθμό σχολείων, ξεκίνησε η πρωτοβουλία των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων», μιας σειράς θεματικών ενοτήτων που στόχο έχουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών ξεκινώντας από τα χρόνια του νηπίου. Μέσα σε αυτά τα εργαστήρια περιλαμβάνεται και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η οποία από τη νέα σχολική χρονιά θα διδάσκεται καθολικά.
Τα έργα που «έσωσαν» την Μενδώνη
Η ισχυρή στήριξη της Λίνας Μενδώνη από το Μαξίμου και προσωπικά από τον πρωθυπουργό μόνο τυχαία δεν ήταν, καθώς όχι μόνο γιατί εκτιμάται ότι τα λάθη στη διαχείριση της υπόθεσης Λιγνάδη ήταν επικοινωνιακά και όχι πολιτικά, αλλά και γιατί υπάρχει η πεποίθηση ότι το έργο που έχει επιτελέσει ως υπουργός Πολιτισμού είναι εξαιρετικά σημαντικό και σύμφωνο με τους στόχους που θέτει κεντρικά η κυβέρνηση. Ιδίως δε σε πέντε έργα που ο πρωθυπουργός είχε θέσει σε προτεραιότητα, η πρόοδος τον τελευταίο ενάμιση χρόνο θεωρείται ταχύτατη: Η κατασκευή ανελκυστήρα πλαγιάς και ο νέος φωτισμός στην Ακρόπολη, η μελέτη αποκατάστασης και αξιοποίησης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και τέλος η ριζικά ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη, την οποία θα εγκαινιάσουν ο κ. Μητσοτάκης και η κα Μενδώνη παρουσία – εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες – του διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Αγγλίας Καρόλου, στις 24 Μαρτίου, παραμονή της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Επανάστασης.
