Νικόλας Τζιβελέκης στα Παραπολιτικά: "Είμαστε κρίκοι μιας αλυσίδας που ξεκίνησε από τους παλιούς καραγκιοζοπαίχτες - Ο Καραγκιόζης ζει γιατί ανανεώνεται"
100 Χρόνια Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών
Ο Νικόλας Τζιβελέκης, θεατρολόγος και καραγκιοζοπαίχτης, μιλά με συγκίνηση για τα 100 χρόνια του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών, τη διαχρονικότητα του Καραγκιόζη και την ευθύνη των νέων δημιουργών.
Γιαννης Ξυνοπουλος
Ο Νικόλας Τζιβελέκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1993. Είναι καραγκιοζοπαίχτης, ζωγράφος φιγούρων και σκηνικών του θεάτρου σκιών και θεατρολόγος. Απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, τα τελευταία δύο χρόνια έχει αναλάβει τον ρόλο του Γενικού Γραμματέα και Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών - του μοναδικού επίσημου φορέα εκπροσώπησης των καραγκιοζοπαιχτών στην Ελλάδα.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Σωματείου (1925–2025), ο Νικόλας μιλά στο parapolitika.gr και τον Γιάννη Ξυνόπουλο με σεβασμό, ειλικρίνεια και ευαισθησία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ελληνικού Θεάτρου Σκιών.
Το Σωματείο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει σαν φωνή διεκδίκησης και προστασίας. Να διασφαλίσει ότι ο Καραγκιόζης έχει θέση στον σύγχρονο πολιτισμό, στην εκπαίδευση, ακόμα και στα προγράμματα επιχορήγησης. Παράλληλα, οφείλει να στηρίξει έμπρακτα τους δημιουργούς του. Το Θέατρο Σκιών άντεξε πολέμους, λογοκρισίες και φτώχειες. Θα τα καταφέρει και τώρα. Κι εμείς, από το Σωματείο, είμαστε εδώ για να το υπηρετήσουμε με σεβασμό και πίστη».
Σκίτσο του Καραγκιόζη από το 1960
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Σωματείου (1925–2025), ο Νικόλας μιλά στο parapolitika.gr και τον Γιάννη Ξυνόπουλο με σεβασμό, ειλικρίνεια και ευαισθησία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ελληνικού Θεάτρου Σκιών.
Νικόλας Τζιβελέκης: «Είναι τιμή, συγκίνηση και ευθύνη μαζί»
«Το ότι συμμετέχω ενεργά σε ένα Σωματείο που κλείνει 100 χρόνια σημαίνει πως είμαι κι εγώ ένας κρίκος σε μια αλυσίδα που ξεκίνησε από τους παλιούς καραγκιοζοπαίχτες και θα συνεχιστεί για πολύ. Το Σωματείο δεν είναι απλώς ένας φορέας, αλλά η συλλογική μας μνήμη. Κουβαλάει τις εμπειρίες, τις φωνές και τον ιδρώτα ανθρώπων που αφιέρωσαν τη ζωή τους σ’ αυτή την Τέχνη».
«Η εποχή δεν δίνει πάντα χώρο στον Καραγκιόζη»
«Κρίσιμη είναι η βιωσιμότητα του Θεάτρου Σκιών μέσα στη σημερινή κοινωνία που αλλάζει διαρκώς. Κινδυνεύουμε όχι επειδή ο Καραγκιόζης δεν έχει κάτι να πει, ίσα - ίσα έχει πάρα πολλά, αλλά επειδή η εποχή δεν του δίνει πάντα χώρο να το πει.Το Σωματείο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει σαν φωνή διεκδίκησης και προστασίας. Να διασφαλίσει ότι ο Καραγκιόζης έχει θέση στον σύγχρονο πολιτισμό, στην εκπαίδευση, ακόμα και στα προγράμματα επιχορήγησης. Παράλληλα, οφείλει να στηρίξει έμπρακτα τους δημιουργούς του. Το Θέατρο Σκιών άντεξε πολέμους, λογοκρισίες και φτώχειες. Θα τα καταφέρει και τώρα. Κι εμείς, από το Σωματείο, είμαστε εδώ για να το υπηρετήσουμε με σεβασμό και πίστη».
«Σε δύσκολες στιγμές γινόμαστε ένα σώμα»
«Η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών αποτελεί επιδίωξη του Σωματείου μας και είναι υπαρκτή. Όταν υπάρχουν ζητήματα που μας αφορούν, ενώνουμε τις φωνές μας. Σε δύσκολες στιγμές γινόμαστε ένα σώμα. Φυσικά, ο καθένας ξεχωριστά παλεύει για τον βιοπορισμό του, γιατί οι καιροί είναι αρκετά δύσκολοι για τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Η συντεχνιακή ενότητα υπάρχει, παλεύοντας για την αναγνώριση του Καραγκιόζη ως πολιτιστικό αγαθό ή βοηθώντας με τις λιγοστές μας δυνάμεις κάποιον συνάδελφο με ανάγκη».
«Το άγχος είναι δημιουργικό - και η επαφή ακουστική»
«Το ότι στέκεσαι πίσω από έναν μπερντέ, κρατάς τις φιγούρες και τις μιλάς κι από κάτω βρίσκεται ένα κοινό όλων των ηλικιών, χρειάζεται σίγουρα τόλμη. Υπάρχει φυσικά και άγχος, δημιουργικό πάντα, γιατί κάθε φορά θέλουμε το κοινό μας να φύγει από την παράσταση ευχαριστημένο. Η επαφή που έχει ο καραγκιοζοπαίχτης με το κοινό δεν είναι οπτική, αλλά ακουστική. Αν, στις στιγμές που πρέπει να γελάσει με ένα αστείο, ανταποκρίνεται, ή αν σε κρίσιμες στιγμές ενός έργου είναι συγκεντρωμένο και ακούει, τότε η παράσταση έχει επιτυχία».«Η δεκαετία του ’80 ήταν κρίσιμη - αλλά κρατήσαμε»
«Το 1925, οι καραγκιοζοπαίχτες ζητούν ασφαλιστική κάλυψη και το 1938 το πετυχαίνουν. Η δεκαετία του ’80 ήταν δύσκολη: αρκετοί παλιοί συνταξιοδοτήθηκαν και δεν υπήρχε νέο αίμα. Για να σταθεί το Σωματείο, το 1987 άλλαξε μορφή και από καθαρά συνδικαλιστικός φορέας μετατράπηκε σε καλλιτεχνικός σύλλογος. Κι αυτό το πέρασμα μας κράτησε ζωντανούς».
«Οι νέοι δεν θέλουν να αντιγράψουν - θέλουν να δημιουργήσουν»
«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και μάλιστα τα άτομα κάτω των τριάντα ετών που παίζουν Καραγκιόζη και θέλουν να ασχοληθούν εξ ολοκλήρου με αυτό είναι πολλά. Το Σωματείο προσπαθεί να συγκεντρώσει όλους για να είμαστε ενωμένοι πίσω από έναν φορέα. Οι νέοι, και βάζω και τον εαυτό μου μέσα, δεν ψάχνουμε απλώς να αναπαραγάγουμε κάτι παλιό. Θέλουμε να το εξελίξουμε. Αναγκαστικά θα μιλήσουμε στο κοινό μας με έναν σύγχρονο κώδικα. Η συνέχεια της παράδοσης δεν είναι δεδομένη. Είναι κάτι που πρέπει να το κερδίζουμε κάθε μέρα».«Ο Καραγκιόζης ζει γιατί ανανεώνεται»
«Ανά διαστήματα εμφανιζόταν κάποιος “εχθρός” του Καραγκιόζη — κινηματογράφος, τηλεόραση, διαδίκτυο — και έλεγαν ότι θα σβήσει. Να που είμαστε στο 2025 και ο Καραγκιόζης είναι παντού: σε σινεμά, σε Μέγαρο Μουσικής, στο Φεστιβάλ Αθηνών. Ζει γιατί συνεχώς ανανεώνεται. Κι ό,τι δεν ανανεώνεται, πεθαίνει. Ο Καραγκιόζης κρατάει γερά».
Σκίτσο του Καραγκιόζη από το 1960
