Τη γείτονα Τουρκία δεν πρέπει να την υποτιµούµε ούτε να την υπερεκτιµούµε. Εχει µια θαυµαστή σταθερότητα στις επιδιώξεις της και θέτει στόχους που υπηρετούνται ανεξαρτήτως προσώπων ή κοµµάτων. Αξίζει να προσέξουµε ότι το κεµαλικό κόµµα της αντιπολίτευσης (CHP) κατηγορεί τον Ερντογάν ως ενδοτικό στο Αιγαίο και στο Κυπριακό και του θυµίζει ότι η εισβολή του 1974 ήταν αποτέλεσµα συνεργασίας κεµαλικών (Ετσεβίτ ως πρωθυπουργός) και ισλαµιστών (Ερµπακάν ως αντιπρόεδρος). Υπάρχουν, όµως, και οι διπλωµατικές ήττες. Ο Ερντογάν προσπάθησε να αξιοποιήσει τον Οργανισµό των Τουρκογενών (ή Τουρκοφώνων) Κρατών (OTS), για να κερδίσει έστω και µία αναγνώριση του ψευδοκράτους των Τουρκοκυπρίων. Μάλιστα, έβαλε αυτή τη µη αναγνωρισµένη οντότητα να γίνει παρατηρητής στον οργανισµό µε το όνοµα «Τουρκική ∆ηµοκρατία της Βορείου Κύπρου».

Παρά τις προσδοκίες του, τρία τακτικά µέλη και ένα κράτος-παρατηρητής υπέγραψαν συµφωνία συνεργασίας µε την Ευρωπαϊκή Ενωση, µε την οποία αναγνωρίζουν ως µόνη νόµιµη κυβέρνηση την Κυπριακή ∆ηµοκρατία και αποδέχονται ότι η Τουρκία είναι εισβολέας στην Κύπρο. Η Κιργιζία, το Καζακστάν, το Ουζµπεκιστάν (µέλη) και το Τουρκµενιστάν (παρατηρητής) έκαναν µία δυσάρεστη έκπληξη στον Ερντογάν. Τούτο οφείλεται στην ανάγκη τους να έχουν οικονοµικές και διπλωµατικές σχέσεις µε την Ε.Ε., αλλά και στους ορθούς διπλωµατικούς χειρισµούς της Λευκωσίας και της Αθήνας. Στον τοµέα της ανάπτυξης δυνάµεων εκτός Τουρκίας, η Αγκυρα υπερεπεκτείνεται και ριψοκινδυνεύει να υποστεί ζηµία. Οχι απλώς ακόµα µία διπλωµατική ήττα. Τουρκικός στρατός (περίπου 30.000) βρίσκεται στην Κύπρο ως δύναµη κατοχής από το 1974, στη Λιβύη, στη Σοµαλία και στο Τσαντ, στο πλαίσιο ενός έντονου ενδιαφέροντος για την Αφρική, στο Ιράκ και στη Συρία, µε κύρια δικαιολογία την αντιµετώπιση των Κούρδων. Κατά καιρούς βλέπουµε τουρκική παρουσία και στον Καύκασο. Στο Κατάρ η Τουρκία έχει δηµιουργήσει µια µεγάλη στρατιωτική βάση κοντά στην πρωτεύουσα Ντόχα και έτσι βρέθηκε στο αντίθετο στρατόπεδο µε την Αίγυπτο, τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα και τη Σαουδική Αραβία.

Η παρουσία στη Σοµαλία βαίνει αυξανόµενη µε εντυπωσιακούς στόχους, όπως η δηµιουργία ναυτικής βάσης, η µελλοντική δηµιουργία διαστηµικού σταθµού, η εκπαίδευση των σοµαλικών Ενόπλων ∆υνάµεων, η δυνατότητα ελέγχου των θαλάσσιων διαδροµών κ.ά. Είναι εµφανής η εφαρµογή της νεο-οθωµανικής ιδεολογίας, αλλά και η ανασφάλεια, που οδηγεί σε πολυπλόκαµη στρατιωτική παρουσία. Στη Συρία και στο Ιράκ η Αγκυρα προσπαθεί να εµποδίσει τη διασύνδεση των εκεί Κούρδων µε τους Κούρδους εντός Τουρκίας. Σε άλλες περιοχές επιδιώκει οικονοµικά οφέλη, π.χ. την εδραίωση Τούρκων επιχειρηµατιών και κατασκευαστών σε αναπτυσσόµενες αφρικανικές αγορές. ∆εν είναι κρυφή και µια προσπάθεια να φανεί ότι µπορεί να κινείται ανεξάρτητα από το ΝΑΤΟ. Αυτή η διασπορά δυνάµεων είναι αναµενόµενο να δηµιουργεί αντιδράσεις και αντισυσπειρώσεις. Οπως έχει γίνει σαφές από δηλώσεις Ισραηλινών αξιωµατούχων, το κράτος του Ισραήλ είναι λίαν προβληµατισµένο και ενοχληµένο από την τουρκική κινητικότητα. Αλλωστε, ο Ερντογάν στηρίζει ξεκάθαρα τη «Χαµάς», η οποία προκάλεσε τα τραγικά γεγονότα της 7ης/10/2023. Χώρες µε πολύ µεγαλύτερες στρατιωτικές και οικονοµικές δυνατότητες πλήρωσαν το τίµηµα της ανάµειξης σε επικίνδυνες περιοχές. Θυµίζω το Βιετνάµ για τις ΗΠΑ, το Αφγανιστάν για τη Σοβιετική Ενωση. Θεωρώ πολύ πιθανόν η Τουρκία να βγει ζηµιωµένη από αυτές τις δραστηριότητες.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά