Eβδοµήντα χρόνια συµπληρώνονται φέτος από τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων Κυπρίων (1955-1959). Για την άντληση διδαγµάτων διοργανώθηκε στη Λευκωσία, στις 31 Οκτωβρίου - 2 Νοεµβρίου, ένα τριήµερο Επιστηµονικό Συνέδριο µε τίτλο: «70 χρόνια από τον Αγώνα της ΕΟΚΑ: Απόηχοι, Αναλύσεις, Επανεκτιµήσεις». Την ευθύνη της διοργάνωσης ανέλαβαν η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, το Ιδρυµα Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-59, οι Σύνδεσµοι Αγωνιστών ΕΟΚΑ, τέσσερα πανεπιστηµιακά Τµήµατα από την Ελλάδα και την Κύπρο και άλλοι φορείς. Είχα την τιµή να περιληφθώ µεταξύ των 110 οµιλητών και καταθέτω τα κυριότερα σηµεία της οµιλίας µου: Ο αγώνας κατά της Βρετανικής αποικιοκρατίας ήταν σκληρός και κατέληξε στην ανεξαρτησία της Κύπρου.

Η Κυπριακή ∆ηµοκρατία ιδρύθηκε µε τις Συνθήκες Ζυρίχης - Λονδίνου του 1959. Οι µάχες των Ελλήνων ήταν πολύµορφες. Αλλοτε µε όπλα (παρά την εµφανή απειρία), άλλοτε µε διαδηλώσεις, άλλοτε µε την παλλαϊκή στήριξη στο αίτηµα της Ενωσης, µε πράξεις θυσίας, µε ήρωες, µε εννέα απαγχονισθέντες. ∆ιερωτώνται ορισµένοι: Αξιζε, άραγε, να γίνει αυτός ο αγώνας; Η απάντησή µου είναι: ΝΑΙ, για τους εξής λόγους: 1. Εστω και αν δεν επετεύχθη η Ενωση, τουλάχιστον ιδρύθηκε ένα ανεξάρτητο κυπριακό κράτος, δηλαδή µια δεύτερη µικρή Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενα κράτος στο οποίο σήµερα ζουν Ελληνες, µε ελληνική παιδεία, µε Ορθόδοξη Εκκλησία, µε τον ελληνικό εθνικό ύµνο, µε την ελληνική σηµαία. Αν δεν γινόταν ο Αγώνας, υπήρχε κίνδυνος αφελληνισµού του λαού από το οργανωµένο σχέδιο της Βρετανικής Αποικιακής ∆ιοικήσεως. Μετά την εξέγερση των Ελλήνων Κυπρίων, τον Οκτώβριο του 1931, µε αίτηµα την Ενωση µε την Ελλάδα, οι Βρετανοί επέβαλαν µέτρα απαγορευτικά εις βάρος παντός του ελληνικού. Απαγορεύθηκε η ελληνική Ιστορία, η ελληνική σηµαία και ο ελληνικος εθνικός ύµνος στα σχολεία. Καλλιεργήθηκε η ψευδής ιστορική άποψη ότι οι Κύπριοι είναι απόγονοι Φοινίκων και Ασσυροβαβυλωνίων. 2. Ο Αγώνας άξιζε να γίνει, διότι έδωσε ένα παράδειγµα της πνευµατικής εµβέλειας των ελληνορθοδόξων ιδανικών του Γένους µας. Τα παλληκάρια που απαγχονίσθηκαν έψαλλαν µπροστά στην αγχόνη τα τροπάρια της Εκκλησίας µας και τον εθνικό ύµνο.

Οι επιστολές των φυλακισµένων προς τους συγγενείς τους µιλούν για Χριστό και Ελλάδα. Οι τέσσερις ήρωες του Αχυρώνα του Λιοπετρίου, που πυροβολήθηκαν ενώ έκαναν έξοδο σαν τους Μεσολογγίτες, είχαν στις τσάντες τους την Καινή ∆ιαθήκη. Τα Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωµατεία διέπλασαν το φρόνηµα αγοριών και κοριτσιών. Τα ψευδώνυµα των αγωνιστών αποδεικνύουν την πίστη στη συνέχεια του Ελληνισµού. ∆ιγενής ο αρχηγός Γεώργιος Γρίβας, µε όνοµα Βυζαντινού Ακρίτα. Ζήδρος ο υπαρχηγός Γρηγόρης Αυξεντίου, µε όνοµα ∆υτικοµακεδόνα αρµατολού της Τουρκοκρατίας. 3. Ο κυπριακός Αγώνας ένωσε την κοινωνία της Ελλάδος, η οποία είχε αγρίως διχασθεί στον Εµφύλιο και σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας 1940-1949. Για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια, διοργανώθηκαν συλλαλητήρια µε συµµετοχή νεολαιών από τα τρία µεγάλα πολιτικά ρεύµατα: ∆εξιά, Κέντρο και Αριστερά. Στα Προπύλαια του Πανεπιστηµίου και σε κάθε ελληνική πόλη εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων πολιτών κραύγαζαν «Ελλάς - Κύπρος - Ενωσις», ενωµένοι, ανεξαρτήτως ιδεολογικών διαφορών.

Ο απαγχονισµός των πρώτων καταδικασθέντων, του Μιχαλάκη Καραολή και του Ανδρέα ∆ηµητρίου, οδήγησε πολλούς δηµάρχους της Ελλάδος να δώσουν τα ονόµατα των Κυπρίων εθνοµαρτύρων σε δρόµους και πλατείες. ∆εν ξεχνώ τους ήρωες!

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά