Μια ισχυρή µειοψηφία κρατάει την Κρήτη στον 19ο αιώνα
Άρθρο γνώμης
Μπαλοθιές που καταλήγουν σε φονικά, τροχαία δυστυχήµατα από µεθυσµένους οδηγούς, µαύρο χρήµα από διάφορες πηγές, οµερτά και αιµατηρές ψευτοβεντέτες για ασήµαντη αφορµή
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Να µιλήσουµε λοιπόν για την Κρήτη. Για τοπικιστής δεν θα µπορούσα να κατηγορηθώ, γιατί δεν έλκω καµία καταγωγή από το νησί. Οπότε µε την ίσως πιο αντικειµενική µατιά του επισκέπτη και του παρατηρητή, ας δοκιµάσουµε να πάρουµε µια απόσταση από τα γεγονότα και τις τρέχουσες εξελίξεις και να δούµε τι είναι αυτό το νησί. Όχι ιστορικά - στη σηµερινή εποχή. Ο τουρισµός είναι το πρώτο εύκολο πεδίο που έρχεται στο µυαλό.
Διαβάστε: Μακελειό στα Βορίζια: Ανοιχτές παραμένουν οι "πληγές" της βεντέτας - Σφαίρες σε σπίτια, μαγαζιά και αυτοκίνητα (Βίντεο)
Πριν καλά καλά φτάσει η περασµένη άνοιξη, το κορυφαίο ταξιδιωτικό site TripAdvisor είχε φτιάξει τη λίστα µε τις 25 παραλίες που θεωρεί τις κορυφαίες σε όλο τον κόσµο για τις καλοκαιρινές διακοπές του 2025. Στην πρώτη θέση ήταν το Ελαφονήσι στα Χανιά. Στην καρδιά του καλοκαιριού, στον ίδιο δηµοφιλή ιστότοπο, στα Travelers’ Choice Awards - Best of the Best, πάλι η ίδια παραλία στην πρώτη θέση παγκοσµίως, σε µία κατάταξη που βασίζεται σε εκατοµµύρια κριτικές και αξιολογήσεις χρηστών.
Γενικά είναι δύσκολο να ανοίξετε κάποιον διεθνή οδηγό µε τις καλύτερες παραλίες στον κόσµο και να µην πετύχετε µέσα για παράδειγµα το Ελαφονήσι, τον Μπάλο, τα Φαλάσαρνα, το Βάι, την Πρέβελη ή την παραλία του Πλακιά. ∆εν είναι µόνο οι παραλίες πόλος έλξης τουρισµού από το εσωτερικό και από το εξωτερικό. Ο µινωικός πολιτισµός είναι ξακουστός στα πέρατα της Γης. Παιδιά και νέοι σε όλο σχεδόν τον κόσµο µαθαίνουν για τη γέννηση του ∆ία, την αρπαγή της Ευρώπης, τον Μινώταυρο, τον ∆αίδαλο και τον Ίκαρο, τον Λαβύρινθο. Ακόµα και έξω από τα σχολικά βιβλία και τα παιδικά µυθιστορήµατα, η σειρά «Kaos» του Netflix, που «πατάει» πάνω σε αρκετούς από αυτούς τους µύθους, είχε πέρυσι περισσότερες από 20.000.000 προβολές διεθνώς.
Οι αρχαιολογικοί χώροι και τα µνηµεία της Κρήτης συγκεντρώνουν πλήθος επισκεπτών. Ενδεικτικά, το 2024 η Κνωσός στον Νοµό Ηρακλείου ήταν ο δεύτερος σε αριθµό επισκεπτών αρχαιολογικός χώρος πανελλαδικά, µετά µόνο από την Ακρόπολη, ενώ το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου από 295.000 επισκέπτες το 2023 ανέβηκε στους 380.000 το 2024. Για τη δε κρητική κουζίνα, δεν πρέπει να περνάει ούτε µία εβδοµάδα χωρίς να υπάρχει κάποια αναφορά σε έντυπο ή ιστοσελίδα του εξωτερικού που να αναλύει τα οφέλη της για τη µακροζωία και την ευεξία. Γιατροί, διατροφολόγοι, διάσηµοι σεφ «δείχνουν» προς τη µεσογειακή και δη την κρητική διατροφή, µε ελαιόλαδο, λαχανικά, φρούτα, βότανα, όσπρια, τυριά και λοιπά.
Οι µοναδικές παραλίες, η γαστρονοµία, οι αρχαιολογικοί χώροι αλλά και η φύση και τα βουνά φέρνουν περισσότερο τουρισµό; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα θετική, καθώς και ο αριθµός των αφίξεων αυξάνεται και οι τουριστικές εισπράξεις, που φέτος αναµένεται σύµφωνα µε εκτιµήσεις να ξεπεράσουν στην Κρήτη τα 7 δισ. ευρώ. Η αγορά το βλέπει και κινείται αναλόγως: ο αριθµός των ξενοδοχείων πολυτελείας στην Κρήτη είναι ο µεγαλύτερος στην Ελλάδα, µε τα πεντάστερα να ανέρχονται πλέον σε 177, έναντι 128 αντίστοιχων µονάδων το 2019. ∆εν είναι µόνο ο τουρισµός όµως. Η αγροτική παραγωγή αποδίδει - και όχι µόνο.
Το σύνολο των εξαγωγών της Κρήτης (χωρίς τα πετρελαιοειδή) το πρώτο εξάµηνο της φετινής χρονιάς έφτασε σε αξία το ποσό των 387.000.000 ευρώ, έναντι 372.000.000 ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστηµα, ενώ σε ποσότητα η αύξηση ξεπερνά το 37%! Είναι επίσης ένα νησί µε δύο κορυφαία ιδρύµατα Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, µε χιλιάδες φοιτητές και απτά αποτελέσµα- τα σε έρευνα και καινοτοµία και σχετικά υψηλές θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις.
Μάλιστα, µε βάση τα ποιοτικά κριτήρια που θέτει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), από τα 22 συνολικά ελληνικά ΑΕΙ το Πανεπιστήµιο Κρήτης είναι έκτο και το Πολυτεχνείο Κρήτης έβδοµο. Να µην κουράζουµε άλλο µε αριθµούς και στατιστικές. Πιθανότατα δεν υπάρχει άλλο νησί παγκοσµίως που να έχει συνδυαστικά τόσες πολλές και σπάνιας οµορφιάς παραλίες, φηµισµένες οροσειρές, φιλόξενο λαό, αρχαία µνηµεία, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ γνωστά διεθνώς, τοπική διατροφή αντικείµενο επιστηµονικών µελετών, καλά πανεπιστήµια, τακτικές ακτοπλοϊκές και αεροπορικές συνδέσεις, υπέροχη µουσική παράδοση αιώνων. Και δεν φτάσαµε καν στο σηµείο να εξετάσουµε την υψηλή γεωπολιτική αξία του νησιού, µε τη βάση της Σούδας, τα σχέδια για υποθαλάσσιες συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας µε την Κύπρο και την Αίγυπτο, την πιθανή εξόρυξη υδρογονανθράκων και άλλα. Μια µεγάλη και ισχυρή µειοψηφία όχι µόνο δεν επιτρέπει στην Κρήτη να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες και τις προοπτικές που έχει, αλλά στην πραγµατικότητα κάνει ό,τι µπορεί για να τη δυσφηµεί και να την κρατά πίσω. Με τις µπαλοθιές που καταλήγουν σε φονικά, τα τροχαία δυστυχήµατα από µεθυσµένους οδηγούς ή δήθεν «ραλίστες», το µαύρο χρήµα από διάφορες πηγές, την οµερτά, τις αιµατηρές ψευτοβεντέτες για ασήµαντη αφορµή. Η Κρήτη κινδυνεύει σοβαρά πλέον να φτάσει στα µέσα του 21ου αιώνα µε νοοτροπίες και αντιλήψεις του 19ου.
Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή
Διαβάστε: Μακελειό στα Βορίζια: Ανοιχτές παραμένουν οι "πληγές" της βεντέτας - Σφαίρες σε σπίτια, μαγαζιά και αυτοκίνητα (Βίντεο)
Πριν καλά καλά φτάσει η περασµένη άνοιξη, το κορυφαίο ταξιδιωτικό site TripAdvisor είχε φτιάξει τη λίστα µε τις 25 παραλίες που θεωρεί τις κορυφαίες σε όλο τον κόσµο για τις καλοκαιρινές διακοπές του 2025. Στην πρώτη θέση ήταν το Ελαφονήσι στα Χανιά. Στην καρδιά του καλοκαιριού, στον ίδιο δηµοφιλή ιστότοπο, στα Travelers’ Choice Awards - Best of the Best, πάλι η ίδια παραλία στην πρώτη θέση παγκοσµίως, σε µία κατάταξη που βασίζεται σε εκατοµµύρια κριτικές και αξιολογήσεις χρηστών.
Γενικά είναι δύσκολο να ανοίξετε κάποιον διεθνή οδηγό µε τις καλύτερες παραλίες στον κόσµο και να µην πετύχετε µέσα για παράδειγµα το Ελαφονήσι, τον Μπάλο, τα Φαλάσαρνα, το Βάι, την Πρέβελη ή την παραλία του Πλακιά. ∆εν είναι µόνο οι παραλίες πόλος έλξης τουρισµού από το εσωτερικό και από το εξωτερικό. Ο µινωικός πολιτισµός είναι ξακουστός στα πέρατα της Γης. Παιδιά και νέοι σε όλο σχεδόν τον κόσµο µαθαίνουν για τη γέννηση του ∆ία, την αρπαγή της Ευρώπης, τον Μινώταυρο, τον ∆αίδαλο και τον Ίκαρο, τον Λαβύρινθο. Ακόµα και έξω από τα σχολικά βιβλία και τα παιδικά µυθιστορήµατα, η σειρά «Kaos» του Netflix, που «πατάει» πάνω σε αρκετούς από αυτούς τους µύθους, είχε πέρυσι περισσότερες από 20.000.000 προβολές διεθνώς.
Οι αρχαιολογικοί χώροι και τα µνηµεία της Κρήτης συγκεντρώνουν πλήθος επισκεπτών. Ενδεικτικά, το 2024 η Κνωσός στον Νοµό Ηρακλείου ήταν ο δεύτερος σε αριθµό επισκεπτών αρχαιολογικός χώρος πανελλαδικά, µετά µόνο από την Ακρόπολη, ενώ το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου από 295.000 επισκέπτες το 2023 ανέβηκε στους 380.000 το 2024. Για τη δε κρητική κουζίνα, δεν πρέπει να περνάει ούτε µία εβδοµάδα χωρίς να υπάρχει κάποια αναφορά σε έντυπο ή ιστοσελίδα του εξωτερικού που να αναλύει τα οφέλη της για τη µακροζωία και την ευεξία. Γιατροί, διατροφολόγοι, διάσηµοι σεφ «δείχνουν» προς τη µεσογειακή και δη την κρητική διατροφή, µε ελαιόλαδο, λαχανικά, φρούτα, βότανα, όσπρια, τυριά και λοιπά.
Οι µοναδικές παραλίες, η γαστρονοµία, οι αρχαιολογικοί χώροι αλλά και η φύση και τα βουνά φέρνουν περισσότερο τουρισµό; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα θετική, καθώς και ο αριθµός των αφίξεων αυξάνεται και οι τουριστικές εισπράξεις, που φέτος αναµένεται σύµφωνα µε εκτιµήσεις να ξεπεράσουν στην Κρήτη τα 7 δισ. ευρώ. Η αγορά το βλέπει και κινείται αναλόγως: ο αριθµός των ξενοδοχείων πολυτελείας στην Κρήτη είναι ο µεγαλύτερος στην Ελλάδα, µε τα πεντάστερα να ανέρχονται πλέον σε 177, έναντι 128 αντίστοιχων µονάδων το 2019. ∆εν είναι µόνο ο τουρισµός όµως. Η αγροτική παραγωγή αποδίδει - και όχι µόνο.
Το σύνολο των εξαγωγών της Κρήτης (χωρίς τα πετρελαιοειδή) το πρώτο εξάµηνο της φετινής χρονιάς έφτασε σε αξία το ποσό των 387.000.000 ευρώ, έναντι 372.000.000 ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστηµα, ενώ σε ποσότητα η αύξηση ξεπερνά το 37%! Είναι επίσης ένα νησί µε δύο κορυφαία ιδρύµατα Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, µε χιλιάδες φοιτητές και απτά αποτελέσµα- τα σε έρευνα και καινοτοµία και σχετικά υψηλές θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις.
Μάλιστα, µε βάση τα ποιοτικά κριτήρια που θέτει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), από τα 22 συνολικά ελληνικά ΑΕΙ το Πανεπιστήµιο Κρήτης είναι έκτο και το Πολυτεχνείο Κρήτης έβδοµο. Να µην κουράζουµε άλλο µε αριθµούς και στατιστικές. Πιθανότατα δεν υπάρχει άλλο νησί παγκοσµίως που να έχει συνδυαστικά τόσες πολλές και σπάνιας οµορφιάς παραλίες, φηµισµένες οροσειρές, φιλόξενο λαό, αρχαία µνηµεία, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ γνωστά διεθνώς, τοπική διατροφή αντικείµενο επιστηµονικών µελετών, καλά πανεπιστήµια, τακτικές ακτοπλοϊκές και αεροπορικές συνδέσεις, υπέροχη µουσική παράδοση αιώνων. Και δεν φτάσαµε καν στο σηµείο να εξετάσουµε την υψηλή γεωπολιτική αξία του νησιού, µε τη βάση της Σούδας, τα σχέδια για υποθαλάσσιες συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας µε την Κύπρο και την Αίγυπτο, την πιθανή εξόρυξη υδρογονανθράκων και άλλα. Μια µεγάλη και ισχυρή µειοψηφία όχι µόνο δεν επιτρέπει στην Κρήτη να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες και τις προοπτικές που έχει, αλλά στην πραγµατικότητα κάνει ό,τι µπορεί για να τη δυσφηµεί και να την κρατά πίσω. Με τις µπαλοθιές που καταλήγουν σε φονικά, τα τροχαία δυστυχήµατα από µεθυσµένους οδηγούς ή δήθεν «ραλίστες», το µαύρο χρήµα από διάφορες πηγές, την οµερτά, τις αιµατηρές ψευτοβεντέτες για ασήµαντη αφορµή. Η Κρήτη κινδυνεύει σοβαρά πλέον να φτάσει στα µέσα του 21ου αιώνα µε νοοτροπίες και αντιλήψεις του 19ου.
Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή
