
Το µεγάλο παζλ της Μέσης Ανατολής
Άρθρο γνώμης
Τα σενάρια για την επόμενη μέρα περιλαμβάνουν την πολιτική και οικονομική διοίκηση από ένα συνδυασμό δυνάμεων και έλεγχο ασφαλείας από το Ισραήλ
Παρότι οι σχετικές ειδήσεις δεν βρίσκονται στην πρώτη γραµµή της επικαιρότητας, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είναι κατακλυσµιαίες. Ο χάρτης αλλάζει, το ίδιο και τα σύνορα και αυτό θα συνεχιστεί για µακρό χρονικό διάστηµα, έως ότου διαµορφωθεί το νέο τοπίο. Το οποίο δεν θα έχει καµία σχέση µε το σηµερινό. Ας δούµε τις επιµέρους ψηφίδες του παζλ για να σχηµατίσουµε την εικόνα. Στη Γάζα οι Ισραηλινοί τις επόµενες ηµέρες θα κλιµακώσουν την επιχείρηση για τον πλήρη έλεγχό της, συµπεριλαµβανοµένης της πόλης. Εκτιµάται ότι στόχος είναι να ελεγχθεί πλήρως από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάµεις και τελικά να παραµείνει στον έλεγχό τους περισσότερο από το 80% της Λωρίδας. Τα σενάρια για την επόµενη µέρα, όταν η «Χαµάς» θα έχει εξουδετερωθεί και εκδιωχθεί, περιλαµβάνουν την πολιτική και οικονοµική διοίκηση από ένα συνδυασµό δυνάµεων, το πιθανότερο από χώρες του Κόλπου όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, µε αµερικανική οικονοµική και επενδυτική δραστηριότητα, αλλά και µε στρατιωτική παρουσία µε τη δηµιουργία κάποιας βάσης.
Τον έλεγχο ασφαλείας θα τον διατηρήσουν οι Ισραηλινοί. Η Συρία, όπως έχουµε γράψει εγκαίρως και επανειληµµένως, θα πάρει τον δρόµο της σταδιακής κατάτµησης µε τη δηµιουργία τουλάχιστον τεσσάρων κρατικών οντοτήτων: Κούρδων, ∆ρούζων, Αλαουιτών και Χριστιανών µαζί (κατά πάσα πιθανότητα) και σουνιτικού κράτους, ίσως περίκλειστου στο εσωτερικό. Προχθές οι ∆ρούζοι ανακοίνωσαν, για ακόµη µία φορά, δηµόσια ότι επιδιώκουν την πλήρη ανεξαρτησία τους από τη Συρία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αµερικανοί έχουν ανάψει το πράσινο φως γι’ αυτό. Καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι σφαγές που υπέστησαν οι ∆ρούζοι από τους ελεγχόµενους από το καθεστώς της ∆αµασκού και την Τουρκία ισλαµιστές. Σηµειωτέον ότι οι Ισραηλινοί καθηµερινά βοµβαρδίζουν και καταστρέφουν τουρκικό στρατιωτικό εξοπλισµό τον οποίο η Αγκυρα επιµόνως στέλνει στη Συρία για να ενισχύσει την παρουσία της. Εχει γίνει πλέον ρουτίνα. Ο,τι τουρκικό στρατιωτικό υλικό µπαίνει στη Συρία και αποστέλλεται στη ∆αµασκό και νοτιότερα καταστρέφεται την ίδια ώρα από τους Ισραηλινούς...
Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να σηµειωθεί και η επαναφορά της αµερικανικής πολιτικής στη στήριξη των Κούρδων, έπειτα από ένα διάστηµα παλινδροµήσεων και άστοχης προσπάθειας να πειστούν οι εθνικές και θρησκευτικές οµάδες της Συρίας να υπαχθούν στο τζιχαντιστικό καθεστώς του Τζολάνι. Φαίνεται µάλιστα ότι οι ΗΠΑ αναζητούν σηµείο στα κουρδικά εδάφη για την εκ νέου δηµιουργία επιπλέον στρατιωτικής βάσης, µετά τη σύµπτυξη του προηγούµενου διαστήµατος. Ο Λίβανος θα µπει σε νέα φάση αναταράξεων, καθώς η «Χεζµπολάχ» µπορεί να έχει αποδυναµωθεί στρατιωτικά σε πολύ µεγάλο βαθµό από τα πλήγµατα των Ισραηλινών, αλλά παραµένει σηµαντικός παράγων αστάθειας στο εσωτερικό. Οι ΗΠΑ έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση του Λιβάνου να αναλάβει τον ολοκληρωτικό αφοπλισµό της «Χεζµπολάχ», αλλά ο λιβανέζικος στρατός δεν είναι σε θέση να διεξαγάγει µία τέτοια επιχείρηση. Αφ’ ενός δεν έχει τη δυνατότητα, αφ’ ετέρου ένα µεγάλο µέρος των λιβανέζικων δυνάµεων είναι σιίτες και δεν είναι βέβαιο τι στάση θα κρατήσουν σε µία σύγκρουση µε τη σιιτική τροµοκρατική οργάνωση. Αυτό σηµαίνει ότι την πλήρη εξάλειψη της «Χεζµπολάχ» θα αναλάβουν οι Ισραηλινοί, οι οποίοι ήδη έχουν παρουσία στο λιβανέζικο έδαφος. Οπότε και αυτό το µέτωπο θα ανοίξει εκ νέου. Το ενδεχόµενο ο Λίβανος να εξελιχθεί σε ένα κατά κύριο λόγο χριστιανικό κράτος, όπως ήταν κάποτε, διατηρώντας το µεγαλύτερο µέρος της σηµερινής επικρατείας του, µε πιθανή ενοποίησή του µε το µελλοντικό κράτος των Αλαουιτών - Χριστιανών στα µεσογειακά παράλια της Συρίας, δεν είναι εκτός σεναρίων. Στο Ιράν, όπως όλα δείχνουν, θα υπάρξει και νέος γύρος πληγµάτων κατά του βαλλιστικού οπλοστασίου του και κυρίως κατά του πυρηνικού του προγράµµατος, το οποίο δεν εξαλείφθηκε από τους αµερικανοϊσραηλινούς βοµβαρδισµούς. Το πότε θα εκδηλωθούν νέες επιχειρήσεις κατά του Ιράν µένει να διαπιστωθεί, αλλά κρίνοντας από την πύκνωση των γενικότερων εξελίξεων ίσως να µην αργήσουν.
Το τι προεκτάσεις θα έχει µία τέτοια επιχείρηση, αν δηλαδή θα κλονίσει περαιτέρω το καθεστώς, η αλλαγή του οποίου παραµένει βασικός στόχος του Ισραήλ (και των Αµερικανών), θα φανεί στο πεδίο. Αν τις επόµενες ηµέρες ή εβδοµάδες υπάρξει ισραηλινή στρατιωτική δραστηριότητα κατά των σιιτικών πολιτοφυλακών του Ιράκ, που παραµένει ο µόνος ανέπαφος proxy του Ιράν, σηµαίνει ότι ο χρόνος για την κυρίως επιχείρηση κατά του Ιράν πλησιάζει. Οι Χούθι παραµένουν ακόµα µια µαύρη τρύπα στην περιοχή, αλλά επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχει σχεδιασµός για την ανάληψη κάποιας µείζονος στρατιωτικής επιχείρησης για την ανατροπή τους. Οι Ισραηλινοί συνεχίζουν τους βοµβαρδισµούς αποδυναµώνοντας το καθεστώς µέσω καταστροφής των υποδοµών του και του οπλοστασίου του. Συµπέρασµα, η Μέση Ανατολή έχει ακόµα µακρύ δρόµο βίαιης γεωπολιτικής αναµόρφωσης, συνοριακών µεταβολών και αλλαγής συσχετισµών. Θα πρέπει να σηµειωθεί η παντελής ελληνική διπλωµατική και άλλη απουσία από την περιοχή, παρά την ύπαρξη Ελλήνων -και όχι απλά ελληνορθόδοξων- όπως οι ίδιοι δηλώνουν αφυπνιζόµενοι και οι οποίοι έχουν επανειληµµένως απευθύνει έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση για στήριξη. Οπως µηνύµατα για ενεργό διπλωµατική και άλλη παρουσία της Ελλάδας στέλνουν κι άλλες εθνικές και θρησκευτικές οµάδες της περιοχής, κυρίως οι Χριστιανοί, αλλά όχι µόνο.
Δημσοιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Τον έλεγχο ασφαλείας θα τον διατηρήσουν οι Ισραηλινοί. Η Συρία, όπως έχουµε γράψει εγκαίρως και επανειληµµένως, θα πάρει τον δρόµο της σταδιακής κατάτµησης µε τη δηµιουργία τουλάχιστον τεσσάρων κρατικών οντοτήτων: Κούρδων, ∆ρούζων, Αλαουιτών και Χριστιανών µαζί (κατά πάσα πιθανότητα) και σουνιτικού κράτους, ίσως περίκλειστου στο εσωτερικό. Προχθές οι ∆ρούζοι ανακοίνωσαν, για ακόµη µία φορά, δηµόσια ότι επιδιώκουν την πλήρη ανεξαρτησία τους από τη Συρία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αµερικανοί έχουν ανάψει το πράσινο φως γι’ αυτό. Καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι σφαγές που υπέστησαν οι ∆ρούζοι από τους ελεγχόµενους από το καθεστώς της ∆αµασκού και την Τουρκία ισλαµιστές. Σηµειωτέον ότι οι Ισραηλινοί καθηµερινά βοµβαρδίζουν και καταστρέφουν τουρκικό στρατιωτικό εξοπλισµό τον οποίο η Αγκυρα επιµόνως στέλνει στη Συρία για να ενισχύσει την παρουσία της. Εχει γίνει πλέον ρουτίνα. Ο,τι τουρκικό στρατιωτικό υλικό µπαίνει στη Συρία και αποστέλλεται στη ∆αµασκό και νοτιότερα καταστρέφεται την ίδια ώρα από τους Ισραηλινούς...
Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να σηµειωθεί και η επαναφορά της αµερικανικής πολιτικής στη στήριξη των Κούρδων, έπειτα από ένα διάστηµα παλινδροµήσεων και άστοχης προσπάθειας να πειστούν οι εθνικές και θρησκευτικές οµάδες της Συρίας να υπαχθούν στο τζιχαντιστικό καθεστώς του Τζολάνι. Φαίνεται µάλιστα ότι οι ΗΠΑ αναζητούν σηµείο στα κουρδικά εδάφη για την εκ νέου δηµιουργία επιπλέον στρατιωτικής βάσης, µετά τη σύµπτυξη του προηγούµενου διαστήµατος. Ο Λίβανος θα µπει σε νέα φάση αναταράξεων, καθώς η «Χεζµπολάχ» µπορεί να έχει αποδυναµωθεί στρατιωτικά σε πολύ µεγάλο βαθµό από τα πλήγµατα των Ισραηλινών, αλλά παραµένει σηµαντικός παράγων αστάθειας στο εσωτερικό. Οι ΗΠΑ έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση του Λιβάνου να αναλάβει τον ολοκληρωτικό αφοπλισµό της «Χεζµπολάχ», αλλά ο λιβανέζικος στρατός δεν είναι σε θέση να διεξαγάγει µία τέτοια επιχείρηση. Αφ’ ενός δεν έχει τη δυνατότητα, αφ’ ετέρου ένα µεγάλο µέρος των λιβανέζικων δυνάµεων είναι σιίτες και δεν είναι βέβαιο τι στάση θα κρατήσουν σε µία σύγκρουση µε τη σιιτική τροµοκρατική οργάνωση. Αυτό σηµαίνει ότι την πλήρη εξάλειψη της «Χεζµπολάχ» θα αναλάβουν οι Ισραηλινοί, οι οποίοι ήδη έχουν παρουσία στο λιβανέζικο έδαφος. Οπότε και αυτό το µέτωπο θα ανοίξει εκ νέου. Το ενδεχόµενο ο Λίβανος να εξελιχθεί σε ένα κατά κύριο λόγο χριστιανικό κράτος, όπως ήταν κάποτε, διατηρώντας το µεγαλύτερο µέρος της σηµερινής επικρατείας του, µε πιθανή ενοποίησή του µε το µελλοντικό κράτος των Αλαουιτών - Χριστιανών στα µεσογειακά παράλια της Συρίας, δεν είναι εκτός σεναρίων. Στο Ιράν, όπως όλα δείχνουν, θα υπάρξει και νέος γύρος πληγµάτων κατά του βαλλιστικού οπλοστασίου του και κυρίως κατά του πυρηνικού του προγράµµατος, το οποίο δεν εξαλείφθηκε από τους αµερικανοϊσραηλινούς βοµβαρδισµούς. Το πότε θα εκδηλωθούν νέες επιχειρήσεις κατά του Ιράν µένει να διαπιστωθεί, αλλά κρίνοντας από την πύκνωση των γενικότερων εξελίξεων ίσως να µην αργήσουν.
Το τι προεκτάσεις θα έχει µία τέτοια επιχείρηση, αν δηλαδή θα κλονίσει περαιτέρω το καθεστώς, η αλλαγή του οποίου παραµένει βασικός στόχος του Ισραήλ (και των Αµερικανών), θα φανεί στο πεδίο. Αν τις επόµενες ηµέρες ή εβδοµάδες υπάρξει ισραηλινή στρατιωτική δραστηριότητα κατά των σιιτικών πολιτοφυλακών του Ιράκ, που παραµένει ο µόνος ανέπαφος proxy του Ιράν, σηµαίνει ότι ο χρόνος για την κυρίως επιχείρηση κατά του Ιράν πλησιάζει. Οι Χούθι παραµένουν ακόµα µια µαύρη τρύπα στην περιοχή, αλλά επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχει σχεδιασµός για την ανάληψη κάποιας µείζονος στρατιωτικής επιχείρησης για την ανατροπή τους. Οι Ισραηλινοί συνεχίζουν τους βοµβαρδισµούς αποδυναµώνοντας το καθεστώς µέσω καταστροφής των υποδοµών του και του οπλοστασίου του. Συµπέρασµα, η Μέση Ανατολή έχει ακόµα µακρύ δρόµο βίαιης γεωπολιτικής αναµόρφωσης, συνοριακών µεταβολών και αλλαγής συσχετισµών. Θα πρέπει να σηµειωθεί η παντελής ελληνική διπλωµατική και άλλη απουσία από την περιοχή, παρά την ύπαρξη Ελλήνων -και όχι απλά ελληνορθόδοξων- όπως οι ίδιοι δηλώνουν αφυπνιζόµενοι και οι οποίοι έχουν επανειληµµένως απευθύνει έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση για στήριξη. Οπως µηνύµατα για ενεργό διπλωµατική και άλλη παρουσία της Ελλάδας στέλνουν κι άλλες εθνικές και θρησκευτικές οµάδες της περιοχής, κυρίως οι Χριστιανοί, αλλά όχι µόνο.
Δημσοιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή