Το βράδυ του Σαββάτου 14 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκε το sale της VergosAuctions με τη συνολική εικόνα να αφήνει αισιόδοξα μηνύματα ακόμα και για τα Greek Sales του εξωτερικού που θα ακολουθήσουν από τον οίκο Sotheby’s και Bonhams στο Λονδίνο. 

O τζίρος ξεπέρασε τα 500.000 ευρώ και τα περισσότερα έργα κατάφεραν να αλλάξουν ιδιοκτήτη, αγγίζοντας ικανοποιητικές τιμές πώλησης, έστω και με ένα ή δύο χτυπήματα. Ακόμα, δεν ήταν λίγες και οι περιπτώσεις των lots που υπερέβησαν τις αρχικές τιμές εκτίμησης, δείχνοντας πως υπάρχει ακόμα ζήτηση στο ελληνικό χρηματιστήριο τέχνης. 

«Μέχρι και την Παρασκευή το βράδυ, ήμασταν πολύ ικανοποιημένοι από τη ζήτηση που παρατηρήσαμε ότι υπήρχε. Φανταστείτε ότι οι γραπτές και τηλεφωνικές προσφορές μάς είχαν υπερκαλύψει και θεωρούσαμε πως η τελική συμμετοχή από τους πλειοδότες στην αίθουσα θα απογείωνε τα αποτελέσματα της δημοπρασίας. Ομως, συνέβησαν αυτά τα θλιβερά γεγονότα στο Παρίσι και το Σάββατο είδαμε μια μουδιασμένη αίθουσα. Ενα ψυχολογικό κράτημα», περιέγραψε στην «Ε» ο κ. Δημήτρης Μουρκάκος, υπεύθυνος για την επιλογή των έργων στην VergosAuctions. 
Παρ’ όλα αυτά, ο νέος συνεργάτης του οίκου δήλωσε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από την πορεία της δημοπρασίας, λέγοντας ότι καταγράφηκε ποσοστό πώλησης by lot (σε όγκο) 72%, ενώ μέχρι και την Τρίτη 17 Νοεμβρίου το συνολικό ποσοστό πώλησης, συμπεριλαμβανομένων των after sale συναλλαγών, είχε αγγίξει το 82%! 

Ο πρώην συνεργάτης του οίκου Μιχαλαριά και νυν συνεργάτης του οίκου Βέργου τόνισε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός πως ένας ελληνικός οίκος που κινείται αποκλειστικά στην εγχώρια αγορά και πληρώνει τα πνευματικά δικαιώματα στους καλλιτέχνες σημειώνει τέτοια επίπεδα πωλήσεων. Πόσω μάλλον όταν έχει να συναγωνιστεί τους ξένους οίκους, που κινούνται ανενόχλητοι από τον περιορισμό των capital controls. «Μας χαροποιεί το γεγονός ότι στα δικά μας sales βλέπουμε ένα πιστό αγοραστικό κοινό που μας ακολουθεί, όπως και έγινε πριν από μία εβδομάδα στη δημοπρασία σπάνιων βιβλίων, όπου είδαμε ένα ποσοστό πώλησης by lot 80%!», πρόσθεσε με υπερηφάνεια. 


STARLOT


Σταθερά παραμένει στην πρώτη θέση ο Pavlos, του οποίου το έργο «Δέντρο» (300x200x200 εκ.) άγγιξε τα 82.600 ευρώ, ξεπερνώντας τις προεκτιμήσεις, που κυμαίνονταν μεταξύ 60.000 και 80.000 ευρώ. Η αγορά του στην εγχώρια αγορά κινείται εξαιρετικά καλά, καθώς η τελευταία πώληση ενισχύει την προηγούμενη επιτυχημένη συναλλαγή, πάλι μέσω της VergosAuctions, όπου το έργο «Grand Champ» είχε σημειώσει τελική τιμή 82.600 ευρώ. Επιπλέον, σε παλαιότερη δημοπρασία της Kapopoulos Fine Arts, το έργο «Χάμπουργκερ» είχε πωληθεί προς 40.000 ευρώ, ενώ άλλο έργο του με θέμα τα λουλούδια είχε διεκδικηθεί και αγοραστεί από πελάτη στο Ντουμπάι έναντι 80.000 ευρώ. 

ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΙΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ


Η πιο σημαντική υπεραξία καταγράφηκε από το έργο του Δημήτριου Γαλάνη «Cassis - Couronne de Charlemagne», χρονολογίας 1923. Είχε αρχική εκτίμηση 10.000 με 15.000 ευρώ, αλλά η ζήτηση εκτόξευσε την τελική του τιμή στα 18.880 ευρώ! Πρόκειται για λάδι σε μουσαμά με διαστάσεις 36,5x42,5 εκ., υπογεγραμμένο στο κάτω δεξί μέρος ως «D. Galanis». Οπως επισημαίνουν τα στελέχη του αθηναϊκού οίκου, πριν από δύο χρόνια είχε ζητηθεί από την πόλη του Cassis για να συμπεριληφθεί στην έκθεση με τίτλο «Κασίς, Λιμάνι της Ζωγραφικής» (Cassis, Port de la peinture, 1845-1945). Δεύτερη σημαντική υπεραξία που ακολούθησε ήταν για το έργο του Γιάννη Μόραλη, ένα προσχέδιο για το έργο «Ανοιξη» (αβγοτέμπερα σε χαρτόνι, 12x30 εκ.), υπογεγραμμένο και χρονολογημένο στο κάτω δεξί μέρος ως «Ι. Μόραλης 63». Από τα 5.000 ευρώ που ήταν η πρώτη εκτίμηση, η τιμή του σκαρφάλωσε στα 9.440 ευρώ! Επενδυτές διεκδίκησαν το έργου του Pavlos «Γραβάτες» (67x55,5 εκ.), καθώς αναμένεται μεγάλο περιθώριο ανόδου σε μια περιζήτητη θεματογραφία του διάσημου εικαστικού. Από τα 6.000 ευρώ η τιμή του έργου έφτασε τα 11.800 ευρώ! 


Πολύ καλό ήταν το αποτέλεσμα για τον πίνακα του Στέφανου Λάντσα με τίτλο «Μνημείο Λυσικράτους» (λάδι σε μουσαμά, 55x37 εκ.), υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά ως «Στέφ. Λάντσας». Πρόκειται για μια υπογραφή που δεν εμφανίζεται συχνά στις ελληνικές δημοπρασίες, γεγονός που, σύμφωνα με τους εκτιμητές, ανέβασε τη ζήτηση. Από τα 3.000 ευρώ που ήταν η αρχική εκτίμηση το έργο εκτοξεύθηκε στα 9.440 ευρώ! Παρομοίως, το έργο του Γεώργιου Ροϊλού «Παραθαλάσσιο Τοπίο» (λάδι σε ξύλο, 26x35 εκ.) είχε πρώτη εκτίμηση 1.000 με 1.500 ευρώ, αλλά αγοράστηκε έναντι 3.304 ευρώ. Καλή κατάληξη είχε και ο πίνακας του Ουμβέρτου Αργυρού, του οποίου η αγορά έχει τονωθεί αρκετά το τελευταίο διάστημα. Το έργο «Κρήνη Πειρήνης, Αρχαία Κόρινθος» (λάδι σε μουσαμά, 68x81 εκ.), υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά ως «Argyros 35», αν και είχε αρχική εκτίμηση 3.000 με 4.000 ευρώ, πουλήθηκε προς 5.310 ευρώ, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες πως είχε αποτελέσει επενδυτική ευκαιρία. 

ΚΑΛΟ ΚΡΑΤΗΜΑ


Με ελκυστικές τιμές και σταθερό αγοραστικό ενδιαφέρον κινήθηκε η αγορά έργων του Μιχάλη Μακρουλάκη, του οποίου τα έργα αναμένεται να έχουν περιθώριο ανόδου μελλοντικά. Δύο έργα του κινήθηκαν μέσα στο πλαίσιο των εκτιμήσεων, διατηρώντας τα επίπεδα των τιμών του ζωντανά. Το έργο «Λεμόνια σε ποτήρι» (αβγοτέμπερα σε χαρτόνι, 25x18 εκ.) αγοράστηκε στην υψηλή εκτίμηση, έναντι 2.124 ευρώ, ενώ τα «Σταφύλια» (αβγοτέμπερα σε χαρτί, 29,5x21 εκ.) κινήθηκε μέσα στις εκτιμήσεις, με τελικό hammer price 2.596 ευρώ. 

ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΠΕΙΡΑΙΑ» ΤΟΥ ΤΣΑΡΟΥΧΗ


Απογοήτευση επικράτησε, τελικά, για κάποια έργα που είχαν τραβήξει το συλλεκτικό ενδιαφέρον, με βασικά παραδείγματα τον πίνακα του Γιάννη Τσαρούχη με θέμα την Πλατεία Αλεξάνδρας στον Πειραιά, αλλά και εκείνον του Νίκου Εγγονόπουλου με τίτλο «Αγ. Μαρτίνος». Ο πίνακας του Τσαρούχη είχε χρονολογία 1982 και απεικονίζει το σημείο όπου στεγάζονται σήμερα τα γραφεία της ΠΑΕ Ολυμπιακός. Είναι τέμπερα σε χαρτόνι με διαστάσεις 35x48 εκ. και η εκτίμησή του κυμαινόταν μεταξύ 10.000 και 15.000 ευρώ. Κάποιοι θεώρησαν ότι οι τιμές αυτές ήταν υπερβολικές για τα υλικά και τη διάσταση του έργου και πως ίσως ο αγοραστικός στόχος να ήταν συλλέκτες που έχουν στα σαλόνια και τα γραφεία τους έργα με θέμα τον Πειραιά ή ακόμα και την ερυθρόλευκη ομάδα. Ομως, ο πίνακας και το θέμα του δεν φαίνεται να τράβηξαν το ενδιαφέρον ακόμα και των οικονομικά εύρωστων, με αποτέλεσμα να επιστρέψει στον ιδιοκτήτη του. 

Παρόμοια ήταν και η περίπτωση του έργου «Αγιος Μαρτίνος», υπογραφής Εγγονόπουλου (λάδι σε μουσαμά, 92x73 εκ.), το οποίο, μάλιστα, είχε συμπεριληφθεί σε μεγάλη έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης Αθηνών το 1983. Οι τιμές εκτίμησης κυμαίνονταν στα συνήθη επίπεδα της αγοράς του Εγγονόπουλου, δηλαδή από 80.00 έως 120.000 ευρώ. Ωστόσο, δεν διεκδικήθηκε από τους bidders, παραμένοντας στα αζήτητα, παρά το γεγονός ότι ήταν από τα φαβορί της δημοπρασίας. 

ΡΑΛΙ ΓΙΑ... ΡΑΛΛΗ!


Χαμόγελα επιτυχίας προκάλεσε η πώληση του πίνακα του Θεόδωρου Ράλλη με τίτλο «Πωλήτρια εικόνων» (λάδι σε ξύλο, 27x35 εκ.). Η τελευταία φορά που το έργο είχε εμφανιστεί στο ταμπλό της δευτερογενούς αγοράς ήταν τον Νοέμβριο του 2008, αλλά υπό τον τίτλο «A Moment’s Rest». Είχε πουληθεί σε δημοπρασία Greek Sale του οίκου Sotheby’s στο Λονδίνο και είχε αγγίξει 49.250 στερλίνες (60.449 ευρώ). Επτά χρόνια αργότερα, ο ίδιος πίνακας, στη δημοπρασία της VergosAuctions αγγίζει τα 53.100 ευρώ. Πέραν του ότι έδωσε πολύ μεγάλη ανάσα ρευστότητας στον ιδιοκτήτη, αποδείχθηκε ότι τα επίπεδα του συγκεκριμένου έργου ή ακόμα και εφάμιλλης θεματογραφίας της δουλειάς του Ράλλη διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, μέσα στη χειρότερη περίοδο που βιώνει η ελληνική αγορά τέχνης, αλλά και η χώρα γενικότερα. 


 «ΑΝ ΗΘΕΛΑ ΑΜΕΣΑ ΚΕΡΔΟΣ ΘΑ ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΟΥΣΑ ΠΑΥΛΟ Η ΤΑΚΗ»

«Είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα της τελευταίας μας δημοπρασίας. Αν δεν είχε συμβεί η τραγική επίθεση στο Παρίσι, θα κλείναμε με ένα ποσοστό by lot 90%  μέσα στην αίθουσα!», σχολίασε στην εφημερίδα «Επένδυση» ο ιδιοκτήτης της VergosAuctions, κ. Πέτρος Βέργος. Από την άλλη, διαπιστώνει πως η ελληνική αγορά δοκιμάζεται ακόμα μέσα στην κρίση, θεωρώντας παρακινδυνευμένες τις όποιες εκτιμήσεις και τάσεις που τυχόν παρατηρούνται. «Είναι ευκαιριακά τα χτυπήματα αυτή την εποχή. Η αγορά είναι μοιρασμένη ανάμεσα στη Σύγχρονη Τέχνη και τον 19ο αιώνα. Το μόνο σίγουρο είναι πως τα ποιοτικά έργα συνήθως θα έχουν αξία μεταπώλησης», εξήγησε.

«ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ  ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΜΕΓΑΛΑ ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ»

Οσο για το αν οι τακτικοί αγοραστές παραμένουν ενεργοί, ο κ. Βέργος βλέπει πως η εγχώρια αγορά στηρίζεται πρωτίστως σε εφοπλιστές και γιατρούς». Οι Τράπεζες και οι μεγάλες εταιρίες δεν κάνουν μεγάλα χτυπήματα, για έργα φαβορί. Μπορεί να χτυπήσουν ένα-δυο, αλλά πολύ χαμηλής εκτίμησης, κάνοντας έτσι περισσότερο μια συμβολική κίνηση παρά ένα στοχευμένο βήμα για συλλογή ή επένδυση», τόνισε. 
Προσωπικά ο ίδιος, αν και πρώτα αγοράζει βάζει γούστου και εικαστικής αξίας, εάν θα έπρεπε να ρευστοποιήσει άμεσα θα επέλεγε πολύ πιο εμπορικές υπογραφές και κατηγορίες έργων που υπόσχονται άνοδο, όχι μόνο στην ελληνική αλλά και στη διεθνή αγορά. Απαντώντας στην ερώτηση ποιων καλλιτεχνών τα έργα θα επέλεγε πρώτα να πουλήσει για να έχει σίγουρο κέρδος απάντησε: «Αν έπρεπε να πουλήσω κάτι σήμερα, όπως το θέτετε, ώστε  να έχω άμεσο κέρδος ή απόδοση, σίγουρα θα κινούμουν στην αγορά του Παύλου και του Τάκη. Θεωρώ ότι είναι σε ανοδική τροχιά τα έργα τους».