Οι Φιλελεύθεροι του Καναδά με επικεφαλής τον Μαρκ Κάρνεϊ πέτυχαν μια εντυπωσιακή εκλογική νίκη, αξιοποιώντας στρατηγικά τις αντιδράσεις των Καναδών πολιτών κατά των απειλών του Ντόναλντ Τραμπ. Το κόμμα, που βρίσκεται στην εξουσία σχεδόν μια δεκαετία, κατάφερε να συσπειρώσει την προοδευτική ψήφο και ετοιμάζεται να σχηματίσει νέα κυβέρνηση, παρά τις προβλέψεις που το ήθελαν... "νεκρό και θαμμένο" μόλις πριν από λίγους μήνες.

*Διαβάστε ακόμα: Νέα εποχή στις σχέσεις Καναδά και ΗΠΑ μετά τη νίκη Μαρκ Κάρνεϊ: "Να μην ξεχάσουμε ποτέ την προδοσία Τραμπ"

Οι απειλές του Τραμπ όπλο επιτυχίας για τον Μαρκ Κάρνεϊ

Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, οι απειλές του Αμερικανού προέδρου για επιβολή δασμών και τα σχόλια που υπονόμευαν την κυριαρχία του Καναδά διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην εκλογική αναμέτρηση. Ο Μαρκ Κάρνεϊ εκμεταλλεύτηκε επιδέξια αυτή την κατάσταση, στρεφόμενος τόσο κατά του Τραμπ όσο και κατά του ηγέτη των Συντηρητικών, Πιερ Πουαλιέβρ.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Κάρνεϊ προειδοποιούσε συχνά ότι "ο Τραμπ θέλει να μας διαλύσει για να μας αποκτήσει η Αμερική", τονίζοντας πως ο Καναδάς βρίσκεται σε κρίσιμη περίοδο. Αντίθετα, ο Πουαλιέβρ επέλεξε να αναφέρεται ελάχιστα στον Τραμπ, εστιάζοντας το μήνυμά του σε εγχώρια ζητήματα όπως το κόστος ζωής, η στεγαστική κρίση και η εγκληματικότητα.

Ο νέος πρωθυπουργός του Καναδά έχει ήδη δηλώσει ότι η παλιά σχέση με τις ΗΠΑ "τελείωσε" και σχεδιάζει να ξεκινήσει άμεσα διαπραγματεύσεις για μια νέα οικονομική και αμυντική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών.

Μαρκ Κάρνεϊ: Το βιογραφικό του νέου πρωθυπουργού του Καναδά

Η πορεία του Κάρνεϊ προς την πρωθυπουργία αποτελεί μια αξιοσημείωτη ιστορία πολιτικής ανόδου. Στις αρχές του έτους ήταν απλώς ένας πρώην κεντρικός τραπεζίτης χωρίς καμία εμπειρία ως εκλεγμένος πολιτικός. Τον Μάρτιο ορκίστηκε πρωθυπουργός μετά από μια ηχηρή νίκη στην κούρσα για την ηγεσία των Φιλελευθέρων, διαδεχόμενος τον Τζάστιν Τριντό που παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά τον Ιανουάριο.

Ο Κάρνεϊ αξιοποίησε πλήρως το νέο πολιτικό τοπίο, στηριζόμενος στην εμπειρία του να βοηθήσει τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο να ξεπεράσουν προηγούμενες οικονομικές κρίσεις. Η ανακοίνωση από τον Τραμπ στα τέλη Μαρτίου των παγκόσμιων δασμών στις ξένες εισαγωγές αυτοκινήτων του έδωσε την ευκαιρία να αναλάβει ηγετικό ρόλο, κανονίζοντας τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο και συναντήσεις με υπουργούς του αμερικανικού υπουργικού συμβουλίου.

Ο Κέβιν Ο'Λίρι, Καναδός επιχειρηματίας με στενές σχέσεις με τον Τραμπ, παραδέχτηκε στο BBC ότι η στρατηγική του Κάρνεϊ ήταν επιτυχημένη: "Αυτή τη στιγμή οι Καναδοί είναι πολύ απογοητευμένοι με την Αμερική και ο Κάρνεϊ το χρησιμοποίησε αυτό προς όφελός του. Κατάφερε να αποσπάσει την προσοχή των Καναδών από τα δικά του λάθη και να πει: 'Σταματήστε να το κοιτάτε αυτό. Κοιτάξτε νότια των συνόρων και μπορώ να σας σώσω'."

Σημειώνεται πως ο Μαρκ Κάρνεϊ είναι πρώην στέλεχος της Goldman Sachs. Εργάστηκε επί 13 χρόνια στο Λονδίνο, το Τόκιο, τη Νέα Υόρκη και το Τορόντο, προτού διοριστεί αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας του Καναδά το 2003. Το 2020 υπηρέτησε ως ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για τη δράση και τη χρηματοδότηση για το κλίμα, υπό τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Ο Κάρνεϊ έχει επικεντρωθεί στο να φέρει οικονομική ευημερία στον Καναδά με την αξιοποίηση των φυσικών πόρων, όπως τα κρίσιμα ορυκτά, καθιστώντας τον Καναδά «πρωταθλητή» στην καθαρή ενέργεια.

Εκλογές στον Καναδά: Τα σημαντικά κέρδη των Συντηρητικών δεν αρκούσαν για τη νίκη

Παρά την ήττα τους, οι Συντηρητικοί σημείωσαν αξιοσημείωτη άνοδο στις εκλογές του Καναδά. Ο ηγέτης τους, Πιερ Πουαλιέβρ, κατάφερε να συγκεντρώσει περίπου 41% των ψήφων σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, ξεπερνώντας το 39,6% που είχαν πετύχει το 2011 όταν κέρδισαν την πλειοψηφία.
Οι Συντηρητικοί αναμένεται να αυξήσουν τις έδρες τους στο κοινοβούλιο από 120 σε 149, ωστόσο η συσπείρωση της προοδευτικής ψήφου γύρω από τους Φιλελεύθερους αποδείχθηκε καθοριστική για την έκβαση των εκλογών.
Η ήττα αυτή είναι ιδιαίτερα πικρή για το κόμμα της αντιπολίτευσης, καθώς μόλις πριν από λίγους μήνες φαινόταν να έχει μια σαφή πορεία προς τη νίκη. Τώρα, το κόμμα καλείται να αποφασίσει αν θα διατηρήσει τον Πουαλιέβρ στην ηγεσία του, ο οποίος είναι ο τρίτος ηγέτης από το 2015 όταν οι Φιλελεύθεροι επανήλθαν στην εξουσία.

 Κατάρρευση των μικρότερων κομμάτων στις εκλογές του Καναδά

Οι εκλογές στον Καναδά χαρακτηρίστηκαν από τη σημαντική μείωση της επιρροής των μικρότερων πολιτικών κομμάτων, καθώς οι Καναδοί επέλεξαν να συσπειρωθούν γύρω από τους δύο μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς. Το κεντροαριστερό NDP (Νέο Δημοκρατικό Κόμμα) υπέστη τη μεγαλύτερη απώλεια, συγκεντρώνοντας μόλις 5% των ψήφων, σε σύγκριση με το 18% που είχε λάβει στις εκλογές του 2021.

Ο Τζάγκμιτ Σινγκ, ηγέτης του NDP για σχεδόν οκτώ χρόνια, έχασε ακόμη και την έδρα του στη Βρετανική Κολομβία και ανακοίνωσε την παραίτησή του, δηλώνοντας: "Προφανώς γνωρίζω ότι αυτή η νύχτα είναι μια απογοητευτική νύχτα για τους Νέους Δημοκράτες. Θα ηττηθούμε μόνο αν σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε."

Οι κυριότεροι λόγοι για τη συρρίκνωση των μικρότερων κομμάτων περιλαμβάνουν:
- Τη συσπείρωση της προοδευτικής ψήφου γύρω από τους Φιλελεύθερους λόγω των απειλών Τραμπ
- Την πόλωση του πολιτικού κλίματος που ευνόησε τα μεγάλα κόμματα
- Την αποτελεσματική στρατηγική του Κάρνεϊ να προσελκύσει ψηφοφόρους από το κεντροαριστερό φάσμα
- Την έμφαση στα οικονομικά και εθνικά ζητήματα ασφαλείας

Το Bloc Québécois, που τάσσεται υπέρ της εθνικής κυριαρχίας του Καναδά, διατήρησε το ποσοστό του στο 8%, ενώ οι Πράσινοι είδαν το ποσοστό τους να μειώνεται στο μισό, από 2% σε 1%. Η Σάτσι Κερλ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Angus Reid, επιβεβαίωσε στο BBC ότι η ρητορική του Τραμπ βρίσκεται πίσω από τη στροφή προς τους Φιλελεύθερους: "Οι απειλές, η συζήτηση περί προσάρτησης, όλα αυτά αποτέλεσαν τεράστιο κίνητρο για τους ψηφοφόρους της κεντροαριστεράς."

Παρά την κυριαρχία των δύο μεγάλων κομμάτων, το πολιτικό σύστημα του Καναδά δεν είναι δικομματικό και τα μικρότερα κόμματα εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο Κοινοβούλιο, με το NDP και το Bloc να έχουν αποτελέσει στο παρελθόν την επίσημη αντιπολίτευση στη Βουλή των Κοινοτήτων.