Οι μύκητες υπάρχουν σχεδόν παντού γύρω μας. Πρόκειται για ένα τεράστιο βασίλειο οργανισμών — από τη μούχλα έως τα μανιτάρια — που αναπτύσσονται πάνω σε αποσυντιθέμενα φυτικά υλικά, σε αποθηκευμένα τρόφιμα, καθώς και στον αέρα των εσωτερικών χώρων ή στο νερό. Αν και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία των οικοσυστημάτων, μπορούν επίσης να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις ευθύνονται για περίπου 2,5 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, ενώ η έλλειψη επαρκών δεδομένων υποδηλώνει ότι ο πραγματικός αριθμός ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος.

Ωστόσο, απέχουμε ακόμη πολύ από το να τους κατανοήσουμε, ειδικά πώς αυτοί οι απίστευτα προσαρμόσιμοι οργανισμοί θα ανταποκριθούν σε ένα θερμαινόμενο κλίμα. Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ αξιοποίησε υπολογιστικές προσομοιώσεις και προβλέψεις για να καταγράψει τη δυνητική μελλοντική εξάπλωση του Aspergillus — μιας ευρέως διαδεδομένης ομάδας μυκήτων που μπορεί να προκαλέσει ασπεργίλλωση, μια σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρα νόσο, η οποία πλήττει κυρίως τους πνεύμονες.

''Οι μύκητες δεν έχουν ερευνηθεί επαρκώς''

Διαπίστωσαν ότι ορισμένα είδη Aspergillus θα εξαπλωθούν, καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται, εισχωρώντας σε νέα μέρη της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης, της Κίνας και της Ρωσίας. «Οι μύκητες δεν έχουν ερευνηθεί επαρκώς σε σύγκριση με τους ιούς και τα παράσιτα, αλλά τα παθογόνα των μυκήτων πιθανότατα θα επηρεάσουν τις περισσότερες περιοχές του κόσμου στο μέλλον», δήλωσε ο Norman van Rijn, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και ερευνητής της κλιματικής αλλαγής και των μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Η πετυχημένη σειρά του HBO ''The Last of Us''

Ο τομέας έχει προσελκύσει νέα προσοχή χάρη στο δημοφιλές τηλεοπτικό δράμα του HBO «The Last of Us», το οποίο ακολουθεί ανθρώπους που προσπαθούν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο όπου ένας μολυσματικός μεταλλαγμένος μύκητας έχει μετατρέψει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε βίαια τέρατα. Είναι μυθοπλασία, είπε ο van Rijn, αλλά ελπίζει ότι θα αναδείξει τις μυκητιασικές λοιμώξεις που σκοτώνουν εκατομμύρια στην πραγματικότητα.

Οι μύκητες Aspergillus αναπτύσσονται σαν μικρά νημάτια σε εδάφη σε όλο τον κόσμο και όπως σχεδόν όλοι οι μύκητες, απελευθερώνουν τεράστιο αριθμό μικροσκοπικών σπορίων που εξαπλώνονται στον αέρα. Οι άνθρωποι τα εισπνέουν κάθε μέρα, αλλά οι περισσότεροι δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα υγείας. Το ανοσοποιητικό τους σύστημα τα καθαρίζει. Τα πράγματα αλλάζουν ωστόσο για όσους πάσχουν από πνευμονικές παθήσεις, όπως άσθμα, κυστική ίνωση και ΧΑΠ, καθώς και για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ασθενείς με καρκίνο και μεταμόσχευση οργάνων, και όσους έχουν περάσει σοβαρή γρίπη ή Covid-19.

Εάν το ανοσοποιητικό σύστημα κάποιου δεν καταφέρει να καθαρίσει τα σπόρια, ο μύκητας «αρχίζει να αναπτύσσεται και ουσιαστικά να σε τρώει από μέσα προς τα έξω, λέγοντάς το πολύ ωμά», είπε ο van Rijn. Η ασπεργίλλωση έχει πολύ υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, περίπου 20% έως 40%, είπε. Είναι επίσης πολύ δύσκολο να διαγνωστεί, καθώς οι γιατροί δεν την έχουν πάντα στο ραντάρ τους και οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν πυρετό και βήχα, συμπτώματα κοινά σε πολλές ασθένειες.

Τα μυκητιακά παθογόνα γίνονται επίσης ολοένα και πιο ανθεκτικά στη θεραπεία, πρόσθεσε ο van Rijn. Υπάρχουν μόνο τέσσερις κατηγορίες αντιμυκητιασικών φαρμάκων διαθέσιμες. Όλα αυτά προμηνύουν άσχημα νέα, καθώς οι κλιματικές αλλαγές ανοίγουν νέες περιοχές για να αποικίσουν οι μύκητες Aspergillus.

Ο Ασπέργιλλος flavus, ένα είδος που τείνει να προτιμά θερμότερα, τροπικά κλίματα, θα μπορούσε να αυξήσει την εξάπλωσή του κατά 16% εάν οι άνθρωποι συνεχίσουν να καίνε μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τη μελέτη. Προβλέπεται να επεκταθεί σε μέρη της βόρειας Αμερικής, της βόρειας Κίνας και της Ρωσίας.