Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης, με πληθυσμό 179.000 (ΕΛΣΤΑΤ 2020), αλλά και μία από τις πιο «ζωντανές» πόλεις στην Ελλάδα. Ωστόσο, αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα λειψυδρίας, τα οποία απειλούν την αγροτική ζωή και τις καλλιέργειες, επηρεάζοντας την ευρύτερη κοινότητα, την ποιότητα ζωής των κατοίκων, αλλά και την τουριστική οικονομία του νησιού.

Επιπλέον, το παλιό δίκτυο διανομής νερού με υψηλό ποσοστό απωλειών έχει ως αποτέλεσμα τις συχνές διακοπές νερού, ενώ οι πιέσεις στους υδατικούς πόρους γίνονται πιο αισθητές τις θερινές περιόδους, απειλώντας τα επίπεδα των κύριων αποθεμάτων νερού της πόλης. Σε συνδυασμό με την αυξημένη κατανάλωση νερού κατά την τουριστική περίοδο, αυτό εντείνει την πρόκληση της σταθερής παροχής νερού για τους αγρότες και τους κατοίκους.

Το καλοκαίρι του 2023, για να βοηθήσει την κοινότητα, το πρόγραμμα προστασίας υδατικών πόρων «Zero Drop», που υλοποιείται από τον διεθνή οργανισμό Global Water Partnership – Mediterranean (GWP-Med), σε συνεργασία με την Coca-Cola Τρία Έψιλον και με τη χρηματοδότηση του The Coca-Cola Foundation, ταξίδεψε στο Ηράκλειο. Στόχος; Η ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας μέσω μιας σειράς παρεμβάσεων εξοικονόμησης νερού σε πέντε αγροτικές κοινότητες στον Προφήτη Ηλία, στις Βούτες, στον Άγιο Σύλλα, στο Πετροκέφαλο και στην Κερασιά. 

Το έργο, το οποίο υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου, εξασφάλισε την παροχή ανακυκλωμένου νερού για άρδευση, με τη μορφή ασφαλώς επεξεργασμένων λυμάτων. Σύμφωνα με τον GWP-Med, το αποτέλεσμα ήταν η εξοικονόμηση 14,5 εκατομμυρίων λίτρων πόσιμου νερού ετησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί σε έξι πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων, ωφελώντας χιλιάδες κατοίκους του νησιού.

Αλλά ας μιλήσουμε με πιο συγκεκριμένα παραδείγματα: στον Προφήτη Ηλία, το πρόγραμμα «Zero Drop» επικεντρώθηκε στον εκσυγχρονισμό της υποδομής του αρδευτικού δικτύου, αντικαθιστώντας το παλιό σύστημα που οδηγούσε σε επαναλαμβανόμενες διαρροές και διακοπές και είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους άρδευσης για 3.400 αγρότες και την εξοικονόμηση 11 εκατομμυρίων λίτρων νερού ετησίως.

Παράλληλα, στις Βούτες, ο εξοπλισμός δύο μεγάλων αντλιοστασίων αναβαθμίστηκε πλήρως, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης, ενώ τοποθετήθηκε μια νέα ενεργειακά αποδοτική αντλία. Σύμφωνα με τον οργανισμό, παρεμβάσεις οι οποίες μείωσαν το αποτύπωμα άνθρακα των σταθμών κατά 30.000 κιλά CO2 ετησίως, κάτι παρόμοιο με την απομάκρυνση έξι αυτοκινήτων από το δρόμο, καθώς και την εξοικονόμηση ενός εκατομμυρίου λίτρων νερού ετησίως.

Αποτέλεσμα; Η ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η διασφάλιση αποθεμάτων νερού, καθώς και η αποφυγή άντλησης νερού από τον τοπικό υδροφόρο ορίζοντα.

Στο πλαίσιο της  προσπάθειας ενημέρωσης των αγροτών και της ευρύτερης κοινότητας στις αρχές της ορθής διαχείρισης του ννερού, το «Zero Drop» στην Κρήτη πραγματοποίησε, επίσης, σε συνεργασία με το Δήμο, εκπαιδευτικό σεμινάριo, όπου ειδικοί μοιράστηκαν «tips» με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στον αγροτικό τομέα, ενώ ενημερωτικό φυλλάδιο με πρακτικές εξοικονόμησης νερού μοιράστηκε σε περισσότερα από 50.000 νοικοκυριά μαζί με τους λογαρισμούς νερού. Επίσης, περισσότεροι από 100 μαθητές από τις δύο τοπικές κοινότητες του Προφήτη Ηλία και των Βουτών εκπαιδεύτηκαν στον κύκλο του νερού και τις βασικές αρχές εξοικονόμησής του στο σπίτι, μέσω ενός διαδραστικού παιχνιδιού, το οποίο ενισχύει το έργο των τοπικών εκπαιδευτικών.

Το έργο του προγράμματος Zero Drop στο Ηράκλειο είναι ένα έργο που αγγίζει άμεσα τους ανθρώπους της Κρήτης. Για πολλούς από αυτούς, όπως για τον Βαγγέλη, που είναι αγρότης, το νερό είναι το παν. Γνώρισε κι εσύ την ιστορία του.