Πρόβλεψη - σοκ: Η ανάκαμψη του παγκόσμιου τουρισμού δε θα έρθει πριν το 2024
Mέχρι το 2024 θα πρέπει να περιμένει ο παγκόσμιος τουριστικός κλάδος για να επιστρέψει στο επίπεδο κρατήσεων του 2019, ενώ για το σκέλος των εσόδων ενδεχομένως η αναμονή να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Μάλιστα, ορισμένες υποκατηγορίες, όπως π.χ. τα επιχειρηματικά ταξίδια, ή ο τομέας της κρουαζιέρας, δεν πρόκειται να επιστρέψουν στο επίπεδο του 2019, ούτε μετά από τέσσερα χρόνια, καθώς εκεί η αρνητική επίδραση αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Αυτό επισημαίνει σε σχετική της έκθεση η Fitch Ratings, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει όσους ισχυρίζονταν ότι το πλήγμα που έχει επιφέρει η πανδημία στην ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία είναι τόσο μεγάλο, που ο δρόμος για την ανάκαμψη θα είναι μακρύς και δύσβατος.
Μάλιστα, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης έχει λάβει υπόψη του στην σχετική ανάλυση και την πρόσφατη θετική εξέλιξη των εμβολίων, που βρίσκονται στο τελικό στάδιο έγκρισης και υπόσχονται υψηλά επίπεδα ανοσίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση:
Σε πτώση και τα έσοδα
Όσον αφορά στα έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η πτωτική πορεία θα συνεχιστεί για την επόμενη πενταετία. Το τρέχον έτος, τα συνολικά έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων προβλέπεται να υποχωρήσουν κατά 66,8%, ενώ κατά την πάροδο των ετών αναμένεται σταδιακή αναπροσαρμογή στα δεδομένα του 2019, η οποία θα ολοκληρωθεί μετά το 2024.
Ακόμα και μετά από μια πενταετία, ο τουριστικός κλάδος δε θα έχει καταφέρει να ξεπεράσει το οικονομικό πλήγμα της τρέχουσας πανδημίας. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς με σιγουριά ποια θα είναι η συμπεριφορά των καταναλωτών μόλις η ανησυχία για τον ιό αρχίσει να υποχωρεί και το ενδιαφέρον για περισσότερα ταξίδια αρχίσει να επιστρέφει.
Ακόμα όμως και αυτές οι εκτιμήσεις της Fitch Ratings είναι πιθανό να χρειαστεί να αναθεωρηθούν προς τα κάτω εκ νέου. Σύμφωνα με τους αναλυτές, παρότι η ζήτηση για τουρισμό αναψυχής θα ανακάμψει ταχύτερα σε σχέση με τα επαγγελματικά ταξίδια, ή ακόμα και την κρουαζιέρα, δεν αποκλείεται να υπάρξει αρνητική αναθεώρηση στο μέλλον, καθώς προς το παρόν επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα σε σχέση με την μεσοπρόθεσμη επίδραση της πανδημίας στην συμπεριφορά των καταναλωτών. Με λίγα λόγια, ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια το πώς θα συμπεριφερθούν οι καταναλωτές μόλις αρχίσει να υποχωρεί η ανησυχία για την πανδημία και επιτραπούν εκ νέου τα ταξίδια.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Στην ελληνική αγορά, η εικόνα αντανακλά εν πολλοίς τα τεκταινόμενα στο εξωτερικό, όπως αναφέρει το businessdaily.gr.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το φετινό 9μηνο, ο αριθμός των ξένων επισκεπτών υποχώρησε κατά 77,2% και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά 78,2% σε σχέση με το περσινό εννιάμηνο, καθώς διαμορφώθηκαν σε μόλις 3,5 δισ. ευρώ, έναντι 16,1 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Αντίστοιχα, τον Σεπτέμβριο του 2020 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις υποχώρησαν στα 826 εκατ. ευρώ, έναντι 2.886 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Για την επόμενη χρονιά, οι προσδοκίες των παραγόντων του κλάδου έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κρατικό προϋπολογισμό έχει ενταχθεί πρόβλεψη για τουριστικά έσοδα που θα διαμορφωθούν στο 60% των εσόδων του 2019, αλλά οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι θα είναι επίτευγμα αν τα έσοδα ανέλθουν στο ήμισυ των εσόδων του 2019.
Αν επιβεβαιωθούν οι δυσμενείς προβλέψεις για πολύ αργή επάνοδο του τουρισμού στα προ της πανδημίας επίπεδα επισκεπτών και εσόδων, το πλήγμα για την οικονομία θα είναι πολύ σοβαρό, καθώς το κενό που θα δημιουργηθεί στην οικονομική δραστηριότητα θα είναι πολύ μεγάλο και δύσκολα μπορεί να καλυφθεί από άλλες πηγές, ακόμη και αν προχωρήσουν σύμφωνα με το σχεδιασμό οι μεγάλες επενδύσεις με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μάλιστα, ορισμένες υποκατηγορίες, όπως π.χ. τα επιχειρηματικά ταξίδια, ή ο τομέας της κρουαζιέρας, δεν πρόκειται να επιστρέψουν στο επίπεδο του 2019, ούτε μετά από τέσσερα χρόνια, καθώς εκεί η αρνητική επίδραση αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Αυτό επισημαίνει σε σχετική της έκθεση η Fitch Ratings, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει όσους ισχυρίζονταν ότι το πλήγμα που έχει επιφέρει η πανδημία στην ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία είναι τόσο μεγάλο, που ο δρόμος για την ανάκαμψη θα είναι μακρύς και δύσβατος.
Μάλιστα, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης έχει λάβει υπόψη του στην σχετική ανάλυση και την πρόσφατη θετική εξέλιξη των εμβολίων, που βρίσκονται στο τελικό στάδιο έγκρισης και υπόσχονται υψηλά επίπεδα ανοσίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση:
- Το 2020 θα ολοκληρωθεί με ετήσια πτώση κρατήσεων της τάξεως του 56,3% για τον τομέα του τουρισμού αναψυχής, έναντι πτώσης 67,5% για τον τομέα των επιχειρηματικών ταξιδιών, αλλά και 74,6% για τους επιβάτες κρουαζιέρας.
- Το 2021, ο παγκόσμιος τουρισμός αναψυχής θα «τρέχει» με πτώση κρατήσεων κατά 29,9% έναντι του 2019.
- Το 2022, η κάμψη θα είναι 10% και τον επόμενο χρόνο 5%, προτού μηδενιστεί το 2024.
- Δυσκολότερη φαίνεται ότι θα είναι η ανάκαμψη στον κλάδο των επαγγελματικών ταξιδιών, όπου οι κρατήσεις το 2021 αναμένεται να είναι οι μισές σε σχέση με το 2019, ενώ ακόμα και το 2024 προβλέπεται μειωμένη ζήτηση κατά 5%.
- Στην κρουαζιέρα εντοπίζεται το μεγαλύτερο πλήγμα του τουριστικού τομέα, καθώς το 2021 η ζήτηση αναμένεται να είναι κατά 81,9% λιγότερη σε σχέση με το 2019, ποσοστό μείωσης ακόμα μεγαλύτερο και από το φετινό. Η ζήτηση θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα μέχρι να επανέλθει στα προ-πανδημικά επίπεδα, το 2024.
Σε πτώση και τα έσοδα
Όσον αφορά στα έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η πτωτική πορεία θα συνεχιστεί για την επόμενη πενταετία. Το τρέχον έτος, τα συνολικά έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων προβλέπεται να υποχωρήσουν κατά 66,8%, ενώ κατά την πάροδο των ετών αναμένεται σταδιακή αναπροσαρμογή στα δεδομένα του 2019, η οποία θα ολοκληρωθεί μετά το 2024.
Ακόμα και μετά από μια πενταετία, ο τουριστικός κλάδος δε θα έχει καταφέρει να ξεπεράσει το οικονομικό πλήγμα της τρέχουσας πανδημίας. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς με σιγουριά ποια θα είναι η συμπεριφορά των καταναλωτών μόλις η ανησυχία για τον ιό αρχίσει να υποχωρεί και το ενδιαφέρον για περισσότερα ταξίδια αρχίσει να επιστρέφει.
Ακόμα όμως και αυτές οι εκτιμήσεις της Fitch Ratings είναι πιθανό να χρειαστεί να αναθεωρηθούν προς τα κάτω εκ νέου. Σύμφωνα με τους αναλυτές, παρότι η ζήτηση για τουρισμό αναψυχής θα ανακάμψει ταχύτερα σε σχέση με τα επαγγελματικά ταξίδια, ή ακόμα και την κρουαζιέρα, δεν αποκλείεται να υπάρξει αρνητική αναθεώρηση στο μέλλον, καθώς προς το παρόν επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα σε σχέση με την μεσοπρόθεσμη επίδραση της πανδημίας στην συμπεριφορά των καταναλωτών. Με λίγα λόγια, ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια το πώς θα συμπεριφερθούν οι καταναλωτές μόλις αρχίσει να υποχωρεί η ανησυχία για την πανδημία και επιτραπούν εκ νέου τα ταξίδια.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Στην ελληνική αγορά, η εικόνα αντανακλά εν πολλοίς τα τεκταινόμενα στο εξωτερικό, όπως αναφέρει το businessdaily.gr.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το φετινό 9μηνο, ο αριθμός των ξένων επισκεπτών υποχώρησε κατά 77,2% και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά 78,2% σε σχέση με το περσινό εννιάμηνο, καθώς διαμορφώθηκαν σε μόλις 3,5 δισ. ευρώ, έναντι 16,1 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Αντίστοιχα, τον Σεπτέμβριο του 2020 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις υποχώρησαν στα 826 εκατ. ευρώ, έναντι 2.886 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Για την επόμενη χρονιά, οι προσδοκίες των παραγόντων του κλάδου έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κρατικό προϋπολογισμό έχει ενταχθεί πρόβλεψη για τουριστικά έσοδα που θα διαμορφωθούν στο 60% των εσόδων του 2019, αλλά οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι θα είναι επίτευγμα αν τα έσοδα ανέλθουν στο ήμισυ των εσόδων του 2019.
Αν επιβεβαιωθούν οι δυσμενείς προβλέψεις για πολύ αργή επάνοδο του τουρισμού στα προ της πανδημίας επίπεδα επισκεπτών και εσόδων, το πλήγμα για την οικονομία θα είναι πολύ σοβαρό, καθώς το κενό που θα δημιουργηθεί στην οικονομική δραστηριότητα θα είναι πολύ μεγάλο και δύσκολα μπορεί να καλυφθεί από άλλες πηγές, ακόμη και αν προχωρήσουν σύμφωνα με το σχεδιασμό οι μεγάλες επενδύσεις με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.
