Το σχέδιο της Κομισιόν για τον έλεγχο των κρυπτονομισμάτων
Μία δέσμη μέτρων για την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού έως το 2024, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πρωτοποριακές προτάσεις για όλα τα είδη κρυπτονομισμάτων, καταθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με όσα αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που δημοσιεύθηκε χθες.
Από την ενισχυμένη εποπτεία των μεγάλων σε μέγεθος πάροχων κρυπτονομισμάτων έως τον καθορισμό αυστηρών προϋποθέσεων για τα stablecoins, τα μέτρα που προτείνει η Κομισιόν έρχονται σε μία εποχή που η αγορά των crypto τραβάει τα βλέμματα πάνω της.
Οι προτάσεις εστιάζουν στην ανάπτυξη μετασχηματιστικών τεχνολογιών, δηλ. τεχνολογιών που έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική αγορά (market disruption), όπως η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT), στη ρυθμιστική παρέμβαση για τα κρυπτοστοιχεία (cryptoassets), καθώς και στη ρυθμιστική παρέμβαση για τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins).
Η ΤτΕ κάνει ιδιαίτερη μνεία στην τεχνολογία blockchain και στο bitcoin τονίζοντας ότι η ψηφιοποίηση της παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών αποτελεί δρόμο χωρίς επιστροφή και ότι η ρυθμιστική παρέμβαση που επιχειρείται αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στους καταναλωτές, συμβάλλοντας στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Το πρόβλημα με τα κρυπτοστοιχεία, σημειώνει η ΤτΕ, είναι ότι ο χαρακτηρισμός τους ενέχει μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας και δεν μπορούν να θεωρηθούν, σε κάθε περίπτωση, ως χρηματοπιστωτικά μέσα ώστε να καλύπτονται από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Η πρόταση λοιπόν της Κομισιόν αφορά στα κρυπτοστοιχεία που δεν εμπίπτουν στον ορισμό των χρηματοπιστωτικών μέσων και συνεπώς δεν εμπίπτουν στην υφιστάμενη νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Για τις ανάγκες του κανονισμού τα κρυπτοστοιχεία διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
Ψηφιακό κέρμα αγοράς υπηρεσιών (utility token): κρυπτοστοιχείο που προορίζεται για την παροχή ψηφιακής πρόσβασης σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, διαθέσιμο σε DLT, και είναι αποδεκτό μόνο από τον εκδότη του εν λόγω ψηφιακού κέρματος.
Ψηφιακό κέρμα με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων (asset-referenced token): κρυπτοστοιχείο με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία όπως νομίσματα, εμπορεύματα, κρυπτονομίσματα.
Ψηφιακό κέρμα ηλεκτρονικού χρήματος (e-money token): κρυπτοστοιχείο με εγγύηση ενός παραστατικού νομίσματος που αποτελεί νόμιμο χρήμα. Η έκδοση όλων των παραπάνω μετατρέπεται σε ρυθμιζόμενη υπηρεσία, γεγονός που σημαίνει ότι υπόκειται σε κανόνες αδειοδότησης.
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Utility tokens:Για τους παρόχους ψηφιακών κερμάτων αγοράς υπηρεσιών (utility tokens) προτείνεται να υπαχθούν στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να επωφεληθούν από τις ρυθμίσεις διαβατηρίου. Έτσι, στα πρότυπα των εκδοτών κινητών αξιών χωρίς την τεχνολογία DLT, πριν από τη δημόσια προσφορά ή πριν από την αποδοχή προς διαπραγμάτευση σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης πρέπει να δημοσιοποιηθεί μία λευκή βίβλος (white paper), κατ’ αντιστοιχία με το ενημερωτικό δελτίο, που περιέχει λεπτομερή περιγραφή του εκδότη, των χαρακτηριστικών της δημόσιας προσφοράς, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που συνδέονται με τα κρυπτοστοιχεία, πληροφορίες σχετικά με την υποκείμενη τεχνολογία, καθώς και περιγραφή των κινδύνων.
Επίσης πρέπει να περιέχει μία λεπτομερή αιτιολόγηση γιατί δεν θεωρείται χρηματοπιστωτικό μέσο με βάση τη MiFID. Η διαφορά από το κλασικό ενημερωτικό δελτίο είναι ότι δεν απαιτείται η έγκριση της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής πριν από την έκδοση της λευκής βίβλου, αλλά απλώς η γνωστοποίηση 20 ημέρες πριν από τη δημοσιοποίηση.
Stablecoins:Για τους παρόχους σταθερών κρυπτονομισμάτων ισχύουν πιο αυστηρές προϋποθέσεις και εξειδικευμένο νομοθετικό καθεστώς για την αντιμετώπιση των κινδύνων. Εκτός από την υποχρέωση δημοσιοποίησης λευκής βίβλου, απαιτείται αδειοδότηση από τις αρμόδιες αρχές όταν υπερβαίνουν ορισμένα όρια σε σχέση με το ποσό σε κυκλοφορία.
Επίσης πρέπει να συμμορφώνονται με κεφαλαιακές απαιτήσεις και απαιτήσεις εταιρικής διακυβέρνησης, να θεσπίσουν διαδικασίες διαχείρισης καταγγελιών και διαχείρισης συγκρούσεων συμφερόντων, να κατέχουν και να φυλάσσουν τα αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία κ.λπ. Ειδικά οι πάροχοι ψηφιακών κερμάτων ηλεκτρονικού χρήματος (e-money tokens) πρέπει να είναι πιστωτικά ιδρύματα ή ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και πρέπει να δημοσιοποιούν λευκή βίβλο, την οποία κοινοποιούν στις αρμόδιες αρχές. Επίσης, αν κάποιος πάροχος σταθερών κρυπτονομισμάτων θεωρηθεί συστημικά σημαντικός, τότε υπόκειται σε ενισχυμένη εποπτεία.
Από την ενισχυμένη εποπτεία των μεγάλων σε μέγεθος πάροχων κρυπτονομισμάτων έως τον καθορισμό αυστηρών προϋποθέσεων για τα stablecoins, τα μέτρα που προτείνει η Κομισιόν έρχονται σε μία εποχή που η αγορά των crypto τραβάει τα βλέμματα πάνω της.
Οι προτάσεις εστιάζουν στην ανάπτυξη μετασχηματιστικών τεχνολογιών, δηλ. τεχνολογιών που έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική αγορά (market disruption), όπως η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT), στη ρυθμιστική παρέμβαση για τα κρυπτοστοιχεία (cryptoassets), καθώς και στη ρυθμιστική παρέμβαση για τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins).
Η ΤτΕ κάνει ιδιαίτερη μνεία στην τεχνολογία blockchain και στο bitcoin τονίζοντας ότι η ψηφιοποίηση της παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών αποτελεί δρόμο χωρίς επιστροφή και ότι η ρυθμιστική παρέμβαση που επιχειρείται αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στους καταναλωτές, συμβάλλοντας στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Το πρόβλημα με τα κρυπτοστοιχεία, σημειώνει η ΤτΕ, είναι ότι ο χαρακτηρισμός τους ενέχει μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας και δεν μπορούν να θεωρηθούν, σε κάθε περίπτωση, ως χρηματοπιστωτικά μέσα ώστε να καλύπτονται από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Η πρόταση λοιπόν της Κομισιόν αφορά στα κρυπτοστοιχεία που δεν εμπίπτουν στον ορισμό των χρηματοπιστωτικών μέσων και συνεπώς δεν εμπίπτουν στην υφιστάμενη νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Για τις ανάγκες του κανονισμού τα κρυπτοστοιχεία διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
Ψηφιακό κέρμα αγοράς υπηρεσιών (utility token): κρυπτοστοιχείο που προορίζεται για την παροχή ψηφιακής πρόσβασης σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, διαθέσιμο σε DLT, και είναι αποδεκτό μόνο από τον εκδότη του εν λόγω ψηφιακού κέρματος.
Ψηφιακό κέρμα με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων (asset-referenced token): κρυπτοστοιχείο με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία όπως νομίσματα, εμπορεύματα, κρυπτονομίσματα.
Ψηφιακό κέρμα ηλεκτρονικού χρήματος (e-money token): κρυπτοστοιχείο με εγγύηση ενός παραστατικού νομίσματος που αποτελεί νόμιμο χρήμα. Η έκδοση όλων των παραπάνω μετατρέπεται σε ρυθμιζόμενη υπηρεσία, γεγονός που σημαίνει ότι υπόκειται σε κανόνες αδειοδότησης.
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Utility tokens:Για τους παρόχους ψηφιακών κερμάτων αγοράς υπηρεσιών (utility tokens) προτείνεται να υπαχθούν στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να επωφεληθούν από τις ρυθμίσεις διαβατηρίου. Έτσι, στα πρότυπα των εκδοτών κινητών αξιών χωρίς την τεχνολογία DLT, πριν από τη δημόσια προσφορά ή πριν από την αποδοχή προς διαπραγμάτευση σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης πρέπει να δημοσιοποιηθεί μία λευκή βίβλος (white paper), κατ’ αντιστοιχία με το ενημερωτικό δελτίο, που περιέχει λεπτομερή περιγραφή του εκδότη, των χαρακτηριστικών της δημόσιας προσφοράς, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που συνδέονται με τα κρυπτοστοιχεία, πληροφορίες σχετικά με την υποκείμενη τεχνολογία, καθώς και περιγραφή των κινδύνων.
Επίσης πρέπει να περιέχει μία λεπτομερή αιτιολόγηση γιατί δεν θεωρείται χρηματοπιστωτικό μέσο με βάση τη MiFID. Η διαφορά από το κλασικό ενημερωτικό δελτίο είναι ότι δεν απαιτείται η έγκριση της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής πριν από την έκδοση της λευκής βίβλου, αλλά απλώς η γνωστοποίηση 20 ημέρες πριν από τη δημοσιοποίηση.
Stablecoins:Για τους παρόχους σταθερών κρυπτονομισμάτων ισχύουν πιο αυστηρές προϋποθέσεις και εξειδικευμένο νομοθετικό καθεστώς για την αντιμετώπιση των κινδύνων. Εκτός από την υποχρέωση δημοσιοποίησης λευκής βίβλου, απαιτείται αδειοδότηση από τις αρμόδιες αρχές όταν υπερβαίνουν ορισμένα όρια σε σχέση με το ποσό σε κυκλοφορία.
Επίσης πρέπει να συμμορφώνονται με κεφαλαιακές απαιτήσεις και απαιτήσεις εταιρικής διακυβέρνησης, να θεσπίσουν διαδικασίες διαχείρισης καταγγελιών και διαχείρισης συγκρούσεων συμφερόντων, να κατέχουν και να φυλάσσουν τα αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία κ.λπ. Ειδικά οι πάροχοι ψηφιακών κερμάτων ηλεκτρονικού χρήματος (e-money tokens) πρέπει να είναι πιστωτικά ιδρύματα ή ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και πρέπει να δημοσιοποιούν λευκή βίβλο, την οποία κοινοποιούν στις αρμόδιες αρχές. Επίσης, αν κάποιος πάροχος σταθερών κρυπτονομισμάτων θεωρηθεί συστημικά σημαντικός, τότε υπόκειται σε ενισχυμένη εποπτεία.
