UBS: Η τέλεια καταιγίδα στις διεθνείς τιμές ενέργειας
Οι τιμές ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν ευμετάβλητες στο εγγύς μέλλον εξαιτίας της περιπλοκότητας που χαρακτηρίζει την μετάβαση σε έναν κόσμο με μειωμένες εκπομπές ρύπων, σύμφωνα με έρευνα του ελβετικού τραπεζικού ομίλου UBS. Αν και προβλέπεται πως θα κλιμακωθούν οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές του άνθρακα και του φυσικού αερίου προς τα τέλη του 2021 και θα αποκλιμακωθούν στις αρχές του 2022, ελλοχεύει κίνδυνος να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα όσο πλησιάζει ο χειμώνας στο Βόρειο Ημισφαίριο.
Μετριοπαθής η επίδραση στην Ευρωζώνη
Εάν η χειμερινή περίοδος είναι ψυχρότερη από το φυσιολογικό τότε ενδεχομένως οι τιμές να ενισχυθούν ξανά, μια προοπτική που θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη. Εντούτοις, η UBS θεωρεί πως επί του παρόντος η επίδραση αυτού του ράλι στην Ευρωζώνη είναι μετριοπαθής κυρίως επειδή το φυσικό αέριο καταλαμβάνει μικρότερο ποσοστό συγκριτικά με το πετρέλαιο στο «ενεργειακό μείγμα» των 19 κρατών-μελών. Θετικό ρόλο έχουν επίσης διαδραματίσει τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων. Εάν, όμως, οι τιμές παραμείνουν υψηλές τότε ενδεχομένως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης και της Βρετανίας να υποστεί πλήγμα έως και 1,4 ποσοστιαίων μονάδων το δεύτερο εξάμηνο του 2021 – αν και η πιθανότητα αυτή είναι απόμακρη.
Εκρηκτική άνοδος των τιμών στο φυσικό αέριο και τον άνθρακα
Από τις αρχές του έτους, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αναρριχηθεί έως και 122% στις ΗΠΑ και κατά 330% με 420% στη βρετανική και ολλανδική αγορά. Οι τιμές αναφοράς του άνθρακα έχουν καταγράψει ρεκόρ σε Ευρώπη και Ασία. Στο Λονδίνο, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ κινείται στο υψηλό τριετίας και η τιμή του αργού πετρελαίου στη Νέα Υόρκη έχει φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο από το 2014.
Η UBS σημειώνει, μάλιστα, πως αν και το πετρέλαιο είναι διαπραγματεύσιμο τόσο στην αγορά spot όσο και στην προθεσμιακή, οι τιμές του άνθρακα και του φυσικού αερίου συνδέονται, κατά κύριο λόγο, με μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Οπότε οι τρέχουσες ανοδικές τάσεις απεικονίζουν μόνον την «κορυφή του παγόβουνου».
Περιζήτητες οι ΑΠΕ, όμως τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν στην πρώτη γραμμή
Παραδόξως ενώ παρατηρείται άνοδος στη ζήτηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), τα ορυκτά καύσιμα χρησιμοποιούνται για την ικανοποίηση των περισσότερων αναγκών. Η UBS ναι μεν αναφέρεται σε μια πρωτοφανή ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, πλην όμως τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να καλύπτουν το 80% της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας. Φέτος, μάλιστα, ήταν χαμηλή η απόδοση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξαιτίας των υποτονικών ανέμων.
Έλλειμμα επενδύσεων και χαμηλή χρηματοδότηση στην παραδοσιακή ενέργεια
Οι ανεπαρκείς επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο τα προηγούμενα χρόνια δυσχεραίνουν αυτήν την ενεργειακή μετάβαση. Ο ελβετικός τραπεζικός όμιλος διαπιστώνει πως αυτό το ανεπανάληπτο ράλι στις διεθνείς αγορές ενέργειας αποδίδεται σε βραχυπρόθεσμους παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες και οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και σε διαρθρωτικούς παράγοντες.
Ένας από αυτούς είναι η διστακτικότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν έργα στον κλάδο της ενέργειας. Ένας ακόμη είναι η μεγάλη ώθηση που δίνουν οι κυβερνήσεις για την απανθρακοποίηση των οικονομιών τους. Εν όψει της συνόδου κορυφής COP26 για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκόβη από τις 31 Οκτωβρίου μέχρι τις 12 Νοεμβρίου, «φαίνεται πως κάποιοι πολιτικοί συναγωνίζονται σε δεσμεύσεις για την ταχύτερη κατάργηση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας αντί να αποδεχτούν πως θα πρέπει να παρέλθουν δεκαετίες για να επιτευχθεί αυτός ο πράσινος μετασχηματισμός».
Ενεργειακή κρίση στην Κίνα με επαναλαμβανόμενες διακοπές ρεύματος
«Η Κίνα αντιμετωπίζει μια ενεργειακή κρίση και οι ενδείξεις μαρτυρούν πως θα επιδεινωθεί» υπογραμμίζει η UBS. Αυτήν την εβδομάδα, το Πεκίνο έδωσε το πράσινο φως στα κρατικά εργοστάσια να αυξήσουν την παραγωγή άνθρακα ακόμη και εάν υπερβούν τα επιτρεπτά όρια. Στην Ευρώπη και την Ασία, η μεγάλη άνοδος των τιμών στο φυσικό αέριο θα μπορούσε να συσχετιστεί με ένα κόστος πετρελαίου στα 200 δολάρια το βαρέλι.
Με τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη να κινούνται 20% χαμηλότερα από τον 10ετή μέσον όρο και την Κίνα να αναζητά τρόπους για να αντιμετωπίσει τις αλλεπάλληλες διακοπές ρεύματος, ο ανταγωνισμός για τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου έχει ενταθεί. Η UBS τονίζει πως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο είναι τα βασικά καύσιμα που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα. Ύστερα από μια πτώση της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα κατά 1% πέρσι, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει πως φέτος θα αυξηθεί κατά 4,5%, αντανακλώντας το υψηλότερο ποσοστό μιας δεκαετίας και παραπάνω.
Μετριοπαθής η επίδραση στην Ευρωζώνη
Εάν η χειμερινή περίοδος είναι ψυχρότερη από το φυσιολογικό τότε ενδεχομένως οι τιμές να ενισχυθούν ξανά, μια προοπτική που θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη. Εντούτοις, η UBS θεωρεί πως επί του παρόντος η επίδραση αυτού του ράλι στην Ευρωζώνη είναι μετριοπαθής κυρίως επειδή το φυσικό αέριο καταλαμβάνει μικρότερο ποσοστό συγκριτικά με το πετρέλαιο στο «ενεργειακό μείγμα» των 19 κρατών-μελών. Θετικό ρόλο έχουν επίσης διαδραματίσει τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων. Εάν, όμως, οι τιμές παραμείνουν υψηλές τότε ενδεχομένως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης και της Βρετανίας να υποστεί πλήγμα έως και 1,4 ποσοστιαίων μονάδων το δεύτερο εξάμηνο του 2021 – αν και η πιθανότητα αυτή είναι απόμακρη.
Εκρηκτική άνοδος των τιμών στο φυσικό αέριο και τον άνθρακα
Από τις αρχές του έτους, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αναρριχηθεί έως και 122% στις ΗΠΑ και κατά 330% με 420% στη βρετανική και ολλανδική αγορά. Οι τιμές αναφοράς του άνθρακα έχουν καταγράψει ρεκόρ σε Ευρώπη και Ασία. Στο Λονδίνο, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ κινείται στο υψηλό τριετίας και η τιμή του αργού πετρελαίου στη Νέα Υόρκη έχει φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο από το 2014.
Η UBS σημειώνει, μάλιστα, πως αν και το πετρέλαιο είναι διαπραγματεύσιμο τόσο στην αγορά spot όσο και στην προθεσμιακή, οι τιμές του άνθρακα και του φυσικού αερίου συνδέονται, κατά κύριο λόγο, με μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Οπότε οι τρέχουσες ανοδικές τάσεις απεικονίζουν μόνον την «κορυφή του παγόβουνου».
Περιζήτητες οι ΑΠΕ, όμως τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν στην πρώτη γραμμή
Παραδόξως ενώ παρατηρείται άνοδος στη ζήτηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), τα ορυκτά καύσιμα χρησιμοποιούνται για την ικανοποίηση των περισσότερων αναγκών. Η UBS ναι μεν αναφέρεται σε μια πρωτοφανή ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, πλην όμως τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να καλύπτουν το 80% της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας. Φέτος, μάλιστα, ήταν χαμηλή η απόδοση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξαιτίας των υποτονικών ανέμων.
Έλλειμμα επενδύσεων και χαμηλή χρηματοδότηση στην παραδοσιακή ενέργεια
Οι ανεπαρκείς επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο τα προηγούμενα χρόνια δυσχεραίνουν αυτήν την ενεργειακή μετάβαση. Ο ελβετικός τραπεζικός όμιλος διαπιστώνει πως αυτό το ανεπανάληπτο ράλι στις διεθνείς αγορές ενέργειας αποδίδεται σε βραχυπρόθεσμους παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες και οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και σε διαρθρωτικούς παράγοντες.
Ένας από αυτούς είναι η διστακτικότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν έργα στον κλάδο της ενέργειας. Ένας ακόμη είναι η μεγάλη ώθηση που δίνουν οι κυβερνήσεις για την απανθρακοποίηση των οικονομιών τους. Εν όψει της συνόδου κορυφής COP26 για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκόβη από τις 31 Οκτωβρίου μέχρι τις 12 Νοεμβρίου, «φαίνεται πως κάποιοι πολιτικοί συναγωνίζονται σε δεσμεύσεις για την ταχύτερη κατάργηση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας αντί να αποδεχτούν πως θα πρέπει να παρέλθουν δεκαετίες για να επιτευχθεί αυτός ο πράσινος μετασχηματισμός».
Ενεργειακή κρίση στην Κίνα με επαναλαμβανόμενες διακοπές ρεύματος
«Η Κίνα αντιμετωπίζει μια ενεργειακή κρίση και οι ενδείξεις μαρτυρούν πως θα επιδεινωθεί» υπογραμμίζει η UBS. Αυτήν την εβδομάδα, το Πεκίνο έδωσε το πράσινο φως στα κρατικά εργοστάσια να αυξήσουν την παραγωγή άνθρακα ακόμη και εάν υπερβούν τα επιτρεπτά όρια. Στην Ευρώπη και την Ασία, η μεγάλη άνοδος των τιμών στο φυσικό αέριο θα μπορούσε να συσχετιστεί με ένα κόστος πετρελαίου στα 200 δολάρια το βαρέλι.
Με τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη να κινούνται 20% χαμηλότερα από τον 10ετή μέσον όρο και την Κίνα να αναζητά τρόπους για να αντιμετωπίσει τις αλλεπάλληλες διακοπές ρεύματος, ο ανταγωνισμός για τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου έχει ενταθεί. Η UBS τονίζει πως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο είναι τα βασικά καύσιμα που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα. Ύστερα από μια πτώση της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα κατά 1% πέρσι, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει πως φέτος θα αυξηθεί κατά 4,5%, αντανακλώντας το υψηλότερο ποσοστό μιας δεκαετίας και παραπάνω.
