Μετά τις έντονες επικρίσεις που δέχθηκε για τη μυστικοπάθεια της κυβέρνησης, το απόγευμα της Πέμπτης ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, απηύθυνε ένα σύντομο διάγγελμα στο έθνος για το πιο περίεργο περιστατικό εθνικής ασφαλείας των τελευταίων ετών, τα ΑΤΙΑ που εθεάθησαν στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ και απείλησαν να προκαλέσουν θερμό διπλωματικό επεισόδιο με την Κίνα.

Ο Τζο Μπάιντεν προσπάθησε να ξεκαθαρίσει το τοπίο και είπε ότι τα τρία από τα τέσσερα μπαλόνια που κατέρριψε η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ δεν ανήκουν τελικά στην Κίνα και δεν προέρχονται από το Διάστημα, πόσω μάλλον από εξωγήινους, όπως υποστήριξαν συνωμοσιολόγοι. «Δεν ψάχνουμε για νέο Ψυχρό Πόλεμο», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως αναμένει να μιλήσει με τον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ.

«Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια ακριβώς ήταν αυτά τα τρία αντικείμενα, αλλά τίποτα αυτή τη στιγμή δεν υποδηλώνει ότι σχετίζονταν με το κινεζικό πρόγραμμα κατασκοπευτικών μπαλονιών ή ήταν οχήματα παρακολούθησης από οποιαδήποτε άλλη χώρα», είπε. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες θεωρούν πως τα τρία αντικείμενα ήταν πιθανότατα μπαλόνια από ιδιωτικές εταιρείες, ψυχαγωγικά ή ερευνητικά ιδρύματα. Οσο για το πρώτο μπαλόνι, που καταρρίφθηκε στις 4 Φεβρουαρίου από ένα μαχητικό F-22 στα ανοιχτά των ακτών της Νότιας Καρολίνας, ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε πως δεν απολογείται, ούτε σκοπεύει να το κάνει. «Η κατάρριψη του μπαλονιού έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η παραβίαση της κυριαρχίας μας δεν είναι αποδεκτή. Θα ενεργήσουμε για να προστατεύουμε τη χώρα μας και αυτό κάναμε», διεμήνυσε προς κάθε κατεύθυνση, αλλά κατά βάση με αποδέκτη τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ.

Από τον Ιανουαρίο

Η ιστορία ξεκινά στο τέλος Ιανουαρίου, όταν ένα γιγάντιο κινεζικό αερόστατο πετούσε για ημέρες στους αιθέρες των ΗΠΑ, προτού καταρριφθεί στις 4 Φεβρουαρίου από ένα μαχητικό F-22 στα ανοιχτά των ακτών της Νότιας Καρολίνα. Η Κίνα επέμεινε ότι το μπαλόνι διεξήγε μετεωρολογικές έρευνες. Το Πεντάγωνο, ωστόσο, είπε ότι ζύγιζε περισσότερο από έναν τόνο, ήταν εξοπλισμένο με πολλαπλές κεραίες και είχε ηλιακά πάνελ αρκετά μεγάλα ώστε να τροφοδοτούν αρκετούς αισθητήρες συλλογής πληροφοριών.

Οι ΗΠΑ ενημέρωσαν άμεσα διπλωμάτες από 40 χώρες για το κινεζικό αερόστατο που κατέρριψαν, ενώ και τα δύο Σώματα του Κογκρέσου έλαβαν απόρρητες ενημερώσεις για το περιστατικό, με τη Βουλή να εγκρίνει ομόφωνα ψήφισμα που καταδίκαζε την παρακολούθηση των ΗΠΑ από την Κίνα. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, ανέβαλε ένα προγραμματισμένο ταξίδι στο Πεκίνο, ενώ οι ΗΠΑ απέδωσαν το αερόστατο που κατέρριψαν στον Ατλαντικό Ωκεανό σε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα επιτήρησης πίσω από το οποίο βρίσκεται η Κίνα, θέτοντας κι άλλες χώρες σε επιφυλακή. Ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο για την απαρχή ενός μεγάλου κινεζικού προγράμματος, που στοχεύει ξένες στρατιωτικές δυνατότητες ενόψει πιθανών εντάσεων στην Ταϊβάν τα επόμενα χρόνια. Το Πεκίνο απάντησε άμεσα, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι πέταξαν τα δικά τους αερόστατα μεγάλου ύψους στον κινεζικό εναέριο χώρο χωρίς την άδειά του σε περισσότερες από 10 περιπτώσεις από τον Ιανουάριο του 2022.

Τα τέσσερα «αντικείμενα» στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ δεν είναι τα μόνα που έγιναν είδηση τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Ενα αερόστατο εντοπίστηκε, μεταξύ άλλων, από την Αεροπορία της Κολομβίας και πιστεύεται ότι πέταξε σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το ερώτημα είναι αν υπάρχουν πραγματικά περισσότερα αντικείμενα εκεί πάνω ή αν οι βελτιωμένες μέθοδοι ανίχνευσης πυροδότησαν την όλη φρενίτιδα. Μετά τον εντοπισμό του πρώτου αερόστατου, το ραντάρ που χειριζόταν η Διοίκηση Αεροδιαστημικής Αμυνας της Βόρειας Αμερικής (NORAD) βελτιώθηκε για να συλλαμβάνει μικρότερα αντικείμενα. Η αύξηση των θεάσεων, λένε οι πιο ψύχραιμοι, προϋπήρχε του «σινοαμερικανικού δράματος». Μια έκθεση από τον αμερικανικό Στρατό τον Ιανουάριο αποκάλυψε εκατοντάδες νέες περιπτώσεις ιπτάμενων αντικειμένων στον αμερικανικό εναέριο χώρο. Καταγράφηκαν 366 νέες θεάσεις «αντικειμένων» το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Από αυτά, τα 163 ήταν μπαλόνια, τα 26 drones και τα έξι περιγράφηκαν ως «σκουπίδια». Στο περιθώριο της έντασης ΗΠΑ - Κίνας και των αναλύσεων για τα αερόστατα παρακολούθησης βρήκαν πρόσφορο έδαφος οι συνωμοσιολόγοι, με τον Λευκό Οίκο να διαψεύδει τις φήμες περί εξωγήινων.

Οι απαντήσεις 

«Λατρεύω την ταινία “Ε.Τ., ο εξωγήινος”, αλλά ας μείνουμε εκεί», είπε, αστειευόμενη, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρίν Ζαν-Πιερ, κατά την ενημέρωση του Λευκού Οίκου για τα άγνωστα ιπτάμενα αντικείμενα. Ο Τζο Μπάιντεν και ο Κινέζος ηγέτης, Σι Τζινπίνγκ, συναντήθηκαν πέρυσι και συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου, που είχαν σε μεγάλο βαθμό «παγώσει» κατά τη διάρκεια του lockdown και των τριβών για την πανδημία, το εμπόριο, την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Καθώς κυκλοφορούν περισσότερες πληροφορίες για το τεράστιο πρόγραμμα μπαλονιών επιτήρησης της Κίνας και το Πεκίνο επιμένει ότι ήταν μη στρατιωτικό, μετεωρολογικό σκάφος και ότι οι ΗΠΑ αντέδρασαν υπερβολικά καταρρίπτοντάς το, είναι δύσκολο να δούμε σύντομα την αποκατάσταση της μέτριας διπλωματικής δυναμικής που είδαμε μετά τη συνάντηση Μπάιντεν - Σι στο Μπαλί», λέει η Πατρίσια Κιμ, από το Κέντρο Σπουδών Ανατολικής Ασίας στο Brookings Institution.

Με την περίοδο των προεδρικών εκλογών να πλησιάζει τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ταϊβάν, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το επεισόδιο με το μπαλόνι δεν πρέπει να αποσπάσει την προσοχή από μεγαλύτερα, πιο επικίνδυνα ζητήματα. «Αυτό το περιστατικό είναι απίθανο να κλιμακωθεί περαιτέρω ή να αλλάξει ριζικά την τροχιά των σχέσεων ΗΠΑ - Κίνας», τονίζει ο Ντέιβιντ Σακ, ερευνητής στο αμερικανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.