Η συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια σφαίρα, ιστορικά και ιδεολογικά, δεν είναι το δυνατό σημείο του κυβερνώντος AKP του προέδρου Ερντογάν στην Τουρκία.

Ωστόσο, δύο διορισμοί νέων σε ηλικία γυναικών από τη νέα κυβέρνηση προκάλεσαν αίσθηση: Η πρώτη της υπουργού Οικογένειας, της μοναδικής γυναίκας στην κυβέρνηση, και η δεύτερη της επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Και στην προηγούμενη πάντως κυβέρνηση Ερντογάν η υπουργός Οικογένειας ήταν γυναίκα και, μάλιστα, δεν φορούσε την παραδοσιακή ισλαμική μαντίλα, γεγονός σπάνιο στο ΑΚΡ. Τρίτης γενιάς κόρη Τούρκων μεταναστών, η Μαχινούρ Οζντεμίρ Γκιοκτάς γεννήθηκε το 1982 στις Βρυξέλλες, όπου και μεγάλωσε σε μια γειτονιά μεταναστών. O Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πει στο παρελθόν ότι είναι «πνευματική του κόρη», γεγονός που μάλλον αληθεύει, αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι την «προίκισε» δύο φόρες τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Πρέσβειρα-υπουργός

Στα 41 της χρόνια έγινε προ ολίγον ημερών η μοναδική γυναίκα υπουργός της νέας τουρκικής κυβέρνησης στο υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικών Υπηρεσιών.

Το 2019, με προεδρική απόφαση, «βαφτίστηκε» πρέσβειρα και ανέλαβε τη διπλωματική εκπροσώπηση της Τουρκίας στην Αλγερία. Ως τότε ασκούσε πολιτική με την άλλη ταυτότητά της, εκείνη της Βελγίδας. Σπούδασε Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων στο Université libre de Bruxelles και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Δημόσια Διοίκηση. Εκτός από τα τουρκικά, μιλάει γαλλικά, φλαμανδικά και αγγλικά. Μόλις 27 ετών, εξελέγη βουλευτής το 2009 στο περιφερειακό Κοινοβούλιο των Βρυξελλών ως εκπρόσωπος της γαλλόφωνης κοινότητας, με το χριστιανοδημοκρατικό CDH. Ήταν η πρώτη βουλευτής στο Βέλγιο που φορούσε την ισλαμική μαντίλα, προσελκύοντας τα φώτα της δημοσιότητας. Τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι ήταν η πρώτη βουλευτής σε ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που φορούσε μαντίλα. Έκανε τη μαντίλα «σημαία» για τα δικαιώματα των μεταναστών, τη διαφορετικότητα και την αποδοχή, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες ως βουλευτής, συμμετέχοντας σε κοινοβουλευτικές ομάδες με συναφές αντικείμενο και με δράσεις της στην κοινωνία.

Ανανέωσε τη βουλευτική της θητεία το 2015, ωστόσο, σύντομα απεβλήθη από το κόμμα της επειδή αρνήθηκε τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 2015, αλλά διατήρησε τις έδρες της τόσο στο δημοτικό συμβούλιο όσο και στο Περιφερειακό Κοινοβούλιο των Βρυξελλών μέχρι το 2019. Τότε ήταν που την προστάτεψε ο Ταγίπ Ερντογάν και μεταπήδησε στην τουρκική πολιτική σκηνή καθιστώντας την πρώτη γυναίκα πρέσβειρα της Άγκυρας στη Βόρεια Αφρική. Το 2010, το ζεύγος Ερντογάν μαζί με τις κόρες του Σουμεγέ και Εσρά παρέστησαν στις Βρυξέλλες στον γάμο της Μανιχούρ Οζντεμίρ με τον Ραχμί Γκιοκτάς, στέλεχος του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Στην Κεντρική Τράπεζα

Η άλλη γυναίκα που διόρισε ο πρόεδρος Ερντογάν σε υψηλόβαθμη θέση είναι η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν, ανώτερο οικονομικό στέλεχος τραπεζών και εταιρειών στις Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι πλέον η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας. Πρόκειται για την πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει ένα τέτοιο πόστο στην ιστορία της Τουρκίας. Σίγουρα μια τέτοια απόφαση αποκλίνει από τις έως τώρα «πρακτικές» του ισλαμιστικού ΑΚΡ, που δεν συνηθίζει να τοποθετεί γυναίκεσε θέσεις υψηλής ευθύνης. Πρόκειται για την πλέον υποσχόμενη προσθήκη στο οικονομικό επιτελείο, μετά τον νέο «τσάρο» της τουρκικής οικονομίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, καθώς πολλοί τη χαρακτηρίζουν «κορίτσι-θαύμα».

Η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν είναι 41 ετών, αριστούχος του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη και με μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών στα κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια: Πρίνστον, Χάρβαρντ, Στάνφορντ. Εργάστηκε στην First Republic Bank πριν από την κατάρρευσή της και επί εννέα χρόνια στην Goldman Sachs. Τελευταίος της επαγγελματικός σταθμός η εταιρεία οικονομικών συμβούλων Marsh McLennan. Άμεσος στόχος του νέου οικονομικού επιτελείου είναι να σταθεροποιηθεί η οικονομία στους πραγματικούς της δείκτες, με μια νομισματική πολιτική που θα ισορροπήσει την ισοτιμία της τουρκικής λίρας στην πραγματική της αξία, ώστε να στηριχτούν η παραγωγή και οι εξαγωγές και να γίνει η Τουρκία ελκυστική για τις ξένες επενδύσεις.

Η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν θεωρείται ο κατάλληλος άνθρωπος για να υπηρετήσει αυτή την οικονομική πολιτική του Σιμσέκ από τη θέση της επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Δημοσιογραφικές πηγές υποστηρίζουν ότι επιτεύχθηκε μεν συναίνεση για το όνομα της Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν, αλλά καθυστέρησε ο διορισμός της για να μη χρεωθεί την αναπόφευκτη μετεκλογικά άνοδο της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τις επακόλουθες αυξήσεις στις τιμές των αγαθών. Ενστάσεις για τον διορισμό της υπάρχουν, πάντως, στους κόλπους της κυβερνητικής παράταξης, κυρίως από τους θιασώτες της «εθνικής και ανεξάρτητης» οικονομικής πολιτικής. Την παρομοιάζουν με τον Κεμάλ Ντερβίς «που έφεραν από τις ΗΠΑ», τον οποίο επικρίνουν, επειδή ναι μεν έβγαλε την Τουρκία από τη χρεοκοπία το 2001, κατηγορήθηκε, δε, ότι οι αποφάσεις του είχαν υπαγορευτεί από ξένα κέντρα εξουσίας και υποστήριξε ανοικτά το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Με απλά λόγια, η Ερκάν δεν είναι σάρκα εκ της σαρκός του ΑΚΡ.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 12/6