Ο πόλεµος έχει αλλάξει µορφή. Ο τρόπος µε τον οποίο διεξάγονται οι πολεµικές επιχειρήσεις σήµερα, µε την Ουκρανία να αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγµα, αναδεικνύει τον κρίσιµο ρόλο που διαδραµατίζει η σύγχρονη τεχνολογία στον τοµέα της άµυνας. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται στην Ευρωπαϊκή Αµυντική Βιοµηχανική Στρατηγική (EDIS), που αποτελεί το πρώτο αποφασιστικό βήµα της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς µια νέα πορεία αύξησης του επιπέδου ετοιµότητας της αµυντικής βιοµηχανίας της. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει πώς θα συνδράµει η Ελλάδα στην ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Άµυνας και τι θα αποκοµίσει απ’ αυτήν τη συνδροµή, ποια τακτική ακολουθεί το αρµόδιο υπουργείο και πού στοχεύει το ευρωπαϊκό πρόγραµµα ύψους... 1,5 δισ. ευρώ.

«Γαλανόλευκο» αποτύπωµα

Κοµβικό εργαλείο υλοποίησης της EDIS αποτελεί το υπό διαπραγµάτευση European Defence Industry Programme (EDIP), ύψους 1,5 δισ. ευρώ από το 2025 έως το 2027, για την επιτάχυνση της αµυντικής παραγωγής στην Ευρώπη. Πρωταγωνιστικό ρόλο φαίνεται πως θα παίξει η Ελλάδα. Συγκεκριµένα, η ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Αµυντικής Καινοτοµίας (ΕΛΚΑΚ). Πρόκειται για την πρωτοβουλία του υπουργού Εθνικής Αµυνας, Νίκου ∆ένδια, που µέσω της υλοποίησης της «Ατζέντας 2030» στοχεύει στον εκσυγχρονισµό των Ενόπλων ∆υνάµεων, στην προώθηση της καινοτοµίας και στη δηµιουργία ενός βιώσιµου αµυντικού οικοσυστήµατος.

Κοµβική είναι η «συνδροµή» του ΕΛΚΑΚ στην κινητοποίηση πόρων, εσωτερικού και εξωτερικού. Επωφελούµενο από τις διεθνείς διακρατικές σχέσεις και τους διάφορους αµυντικούς οργανισµούς στους οποίους συµµετέχει η Ελλάδα, το ΕΛΚΑΚ θα δύναται να µεταφέρει τεχνογνωσία, να συνδέσει τµήµατα του ελληνικού οικοσυστήµατος καινοτοµίας και να προσελκύσει την απαραίτητη χρηµατοδότηση για έργα έρευνας και ανάπτυξης. Σύµφωνα µε πληροφορίες, το EDIP αναµένεται να τεθεί σε ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο περί τις αρχές του 2025.

Στόχοι της Ευρωπαϊκής Αµυντικής Στρατηγικής

1. Τα 27 κράτη-µέλη καλούνται να προµηθευτούν τουλάχιστον το 50% των αµυντικών επενδύσεών τους εντός Ε.Ε. µέχρι το 2030 και το 60% µέχρι το 2035.
2. Μέχρι το 2030, στόχος είναι η αξία του ενδοευρωπαϊκού αµυντικού εµπορίου να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 35% της αξίας της ευρωπαϊκής αµυντικής αγοράς.
3. Προτείνεται προς τα κράτη-µέλη να επιτύχουν τον στόχο προµήθειας τουλάχιστον του 40% του αµυντικού τους εξοπλισµού µέσω συνεργατικών προγραµµάτων έως το 2030.
4. Μέχρι το 2035, η Ε.Ε. θα έχει σε ώριµη ανάπτυξη προγράµµατα όπως: ολοκληρωµένη αντιαεροπορική-αντιπυραυλική άµυνα, δίκτυο από δυνατότητες κυβερνοάµυνας και θαλάσσια και υποθαλάσσια µέσα προστασίας.

Το ευρωοµόλογο άµυνας

Η αµυντική θωράκιση της Ευρώπης βρέθηκε και στο επίκεντρο της συνόδου κορυφής που έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες. Προσερχόµενος στη σύνοδο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε την έκδοση ευρωοµολόγου αποκλειστικά για την αµυντική θωράκιση της Ευρώπης. «Η Ελλάδα είναι ήδη µία χώρα η οποία εδώ και πολλές δεκαετίες ξεπερνά το όριο του 2% των αµυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ, πράγµα το οποίο δυστυχώς δεν συµβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι όµως απολύτως σαφές ότι αν η Ευρώπη θέλει πραγµατικά να παραµείνει θωρακισµένη αµυντικά, θα πρέπει να εξετάσει νέους τρόπους για τη χρηµατοδότηση των αµυντικών δαπανών», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Η αλήθεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν να αντιλαµβάνονται το πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη να δράσουν γρήγορα. Αλλωστε, σύµφωνα µε ΝΑΤΟϊκές πηγές, οι Ευρωπαίοι µαθαίνουν από τη γερµανική Υπηρεσία Πληροφοριών ότι η Ρωσία ενδέχεται να επιτεθεί σε κάποια χώρα της Ε.Ε. το 2026. Εξέλιξη, που σε συνδυασµό µε το ενδεχόµενο επανεκλογής του Ντόναλντ Τραµπ τον Νοέµβριο, θα άφηνε την Ευρώπη µόνη της, εκτεθειµένη. Το πρόβληµα είναι ότι οι ηγέτες διαφωνούν στον λογαριασµό. Συγκεκριµένα, η Ε.Ε. εµφανίστηκε διχασµένη ως προς το ευρωοµόλογο άµυνας. Σύµφωνα µε ευρωπαϊκές διπλωµατικές πηγές, την ιδέα υποστηρίζουν η Γαλλία, η Ιταλία και γενικότερα οι «large» χώρες. Στον αντίποδα, κατά τάσσονται οι πιο «σφιχτές» χώρες του Βορρά. ∆ηλαδή, η Γερµανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η ∆ανία και η Αυστρία. ∆ιστακτική εµφανίζεται η Ισπανία.

Μακριά από τη λογική του... απλού παρατηρητή

Καταλυτικό ρόλο στο εγχείρηµα της ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Αµυνας φιλοδοξεί να παίξει η Ελλάδα, µε δράσεις σαν και αυτή του υπουργείου Εθνικής Αµυνας για την ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Αµυντικής Καινοτοµίας. Πληροφορίες της «Κυριακάτικης Α» αναφέρουν ότι εξετάζεται η συµµετοχή στις διαβουλεύσεις του εκτελεστικού νόµου EDIP διά των εθνικών αντιπροσώπων του υπουργείου Αµυνας, καθώς το EDIP θα αποτελεί το σηµείο αναφοράς για ευρωπαϊκά αµυντικά εξοπλιστικά προγράµµατα για τα επόµενα δέκα χρόνια. Αρµόδιες πηγές εξηγούσαν στην εφηµερίδα µας ότι η στρατηγική της ενεργού συµµετοχής είναι επωφελής για την πατρίδα µας. Ενώ, η νοοτροπία του απλού παρατηρητή, που λειτουργεί βάσει της λογικής «ας δούµε πρώτα και αποφασίζουµε µετά», δεν είναι επωφελής για τις Ε νοπλες ∆υνάµεις της χώρας µας.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής