Η συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ για την πρόταση κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας έγινε γνωστή από τον Τζο Μπάιντεν, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, αναφέρουν Αμερικανικοί αξιωματούχοι στο Reuters.

Η απόφαση να ανακοινωθεί μονομερώς η πρόταση- ένα ασυνήθιστο βήμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με έναν στενό σύμμαχο – ήταν σκόπιμη, λένε οι αξιωματούχοι, και στένεψε τα περιθώρια για το Ισραήλ ή τη Χαμάς να υποχωρήσουν από τη συμφωνία.

«Δεν ζητήσαμε άδεια για να ανακοινώσουμε την πρόταση», δήλωσε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσει ελεύθερα για τις διαπραγματεύσεις. «Ενημερώσαμε τους Ισραηλινούς ότι επρόκειτο να δώσουμε μια ομιλία για την κατάσταση στη Γάζα. Δεν μπήκαμε σε λεπτομέρειες σχετικά με το τι αφορούσε αυτή» είπε ο αξιωματούχος αφήνοντας να εννοηθεί πως έπιασαν το Ισραήλ προ εκπλήξεως.

Εδώ και μήνες, διαπραγματευτές από τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Κατάρ προσπαθούν να μεσολαβήσουν για τον τερματισμό της σύγκρουσης που έχει προκαλέσει τον θάνατο 38.000 ανθρώπων (περισσότεροι από 36.500 στη Γάζα), αλλά η τελική συμφωνία έχει αποδειχθεί αδύνατη έως τώρα.

Το Ισραήλ φέρεται να συμφωνεί με την πρόταση των ΗΠΑ - Στόχος η μόνιμη κατάπαυση του πυρός

Η πρόταση που ανακοινώθηκε την Παρασκευή προβλέπει μια αρχική εκεχειρία έξι εβδομάδων με αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τις κατοικημένες περιοχές της Γάζας και την απελευθέρωση ορισμένων ομήρων, ενώ «ένας μόνιμος τερματισμός των εχθροπραξιών» θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μέσω διαμεσολαβητών για τις επόμενες δύο φάσεις του σχεδίου.

Επιδιώκει να βασιστεί σε μια συμφωνία που αποδέχθηκε η Χαμάς νωρίτερα φέτος, διατηρώντας την κατάπαυση του πυρός καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, με στόχο την επίτευξη μόνιμης παύσης των εχθροπραξιών, ένα πάγιο αίτημα της Χαμάς.

Η ανακοίνωση του Μπάιντεν και η διαμόρφωση της πρότασης ως μια συμφωνία «που προσέφερε το Ισραήλ», είχε ως στόχο να αυξήσει τις ελπίδες για κατάπαυση του πυρός και να ασκήσει πίεση στον Νετανιάχου, δήλωσε ο Τζερεμί Σουρί, καθηγητής ιστορίας και δημόσιων υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν. «Ο Μπάιντεν προσπαθεί να εγκλωβίσει τον Νετανιάχου στο να αποδεχθεί την πρόταση», δήλωσε ο Σούρι.

Ερωτηθείς εάν η ανακοίνωση του Μπάιντεν ήταν μια προσπάθεια να ασκηθεί πίεση στον Νετανιάχου, Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει το Ισραήλ να καταστρέψει τη Χαμάς και τις κυβερνητικές της ικανότητες.

«Η ιδέα ότι η πίεση θα αναγκάσει το Ισραήλ να ενεργήσει σε αντίθεση με το εθνικό του συμφέρον είναι ανόητη», δήλωσε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Η πίεση πρέπει να ασκηθεί στη Χαμάς». Μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Τζον Κίρμπι αρνήθηκε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να «μπλοκάρει» τον Ισραηλινό ηγέτη.

Μονάδες Ισραηλινών στρατιωτών μετακινήθηκαν στα σύνορα της Γάζας με το Ισραήλ, χωρίς όμως να υπάρχει σαφής εικόνα αν αντικαταστάθηκαν ή αν θα υπάρξει μερική αποχώρηση των χερσαίων δυνάμεων.

Η Χαμάς δεν έχει δώσει ακόμη απάντηση στην πρόταση Μπάιντεν

Δεν είναι σαφές ότι η τελευταία πρόταση κατάπαυσης του πυρός θα επιτύχει. Το βράδυ της Τρίτης, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι διαμεσολαβητές ανέμεναν ακόμη την απάντηση της Χαμάς.

Και παρόλο που ο Οφίρ Φολκ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Νετανιάχου, δήλωσε αμέσως μετά την ανακοίνωση της Παρασκευής ότι ο Νετανιάχου είχε υπογράψει την πρόταση, ο Ισραηλινός ηγέτης έκανε δημόσια σχόλια που δημιουργούσαν αμφιβολίες ότι την υποστηρίζει πλήρως.

Την Τετάρτη, ο ακροδεξιός υπουργός Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ δήλωσε ότι το κόμμα του θα «ταράξει» τον κυβερνητικό συνασπισμό (με μοχλό πίεσης την αποχώρησή του), μέχρι ο Νετανιάχου να αποκαλύψει λεπτομέρειες της μελλοντικής συμφωνίας για τη Γάζα.

Διχασμένοι οι Δημοκρατικοί του Μπάιντεν με τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή

Από την πλευρά του, ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει πιέσεις για τον τερματισμό των μαχών στη Γάζα. Το Δημοκρατικό κόμμα έχει διχαστεί σχετικά με την υποστήριξή του στην επίθεση του Ισραήλ στον θύλακα, με τους ψηφοφόρους σε βασικές πολιτείες που δίνουν μάχη να απειλούν ότι δεν θα τον υποστηρίξουν στη ρεβάνς του Νοεμβρίου με τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ.

Παρά τα εμπόδια, Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι με τη δημόσια προβολή της ισραηλινής πρότασης, ο Μπάιντεν μπορεί να δώσει το έναυσμα για νέες συζητήσεις. «(Ο Μπάιντεν) θεώρησε ότι ήταν σημαντικό να εκθέσει τις λεπτομέρειες δημοσίως, ώστε όλος ο κόσμος να δει τι υπάρχει εδώ και όλος ο κόσμος να δει την σοβαρή στάση του Ισραήλ, και να καταστήσει σαφές ότι η Χαμάς πρέπει οπωσδήποτε να αποδεχτεί αυτή την πρόταση», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.

Με τον τρόπο αυτό, ο Μπάιντεν εφάρμοσε μια τακτική που έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν στις δεκαετίες που είναι πολιτικός: να κάνει μια δημόσια ανακοίνωση για μια συμφωνία με την ελπίδα να προχωρήσουν τα μέρη, δήλωσε ο ιστορικός Τόμας Άλαν Σβαρτς του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ. «Λέγοντας ότι το Ισραήλ έχει ήδη συμφωνήσει, έφερε το Ισραήλ σε δύσκολη θέση για να πει όχι. Υπό αυτή την έννοια μπορεί να προσπαθούσε να επηρεάσει τις εσωτερικές πολιτικές στο Ισραήλ», δήλωσε ο Σβαρτς.

Παρόλα αυτά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δηλώσει πως κύριος στόχος είναι η καταστροφή της Χαμάς ακόμα και μετά τη συμφωνία κατάπαυση του πυρός, κάτι που κάνει την οργάνωση της Παλαιστίνης διστακτική από το να αφήσει τους ομήρους που αποτελούν το διαπραγματευτικό της χαρτί.