Το Ιράν ή, αλλιώς, η γη των Αρίων διαχρονικά αποτέλεσε µια µεγάλη ευρασιατική δύναµη µέχρι το τέλος της τροµερής Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών. Οι αραβικές κατακτήσεις (Οµεϋάδες και Αββασίδες) του προσέδωσαν έκτοτε µια ισλαµική ταυτότητα, ενώ οι ορδές του Τζένγκις Χαν και του Ταµερλάνου πρόσκαιρα το ισοπέδωσαν ως οντότητα.

Παρά την καταστροφή που υπέστησαν οι Ιρανοί στον άξονα του ∆ρόµου του Μεταξιού Σαµαρκάνδης και Μπουχάρα, σφυρηλάτησαν µια νέα εθνική ταυτότητα, καθώς ο περσικός πολιτισµός και οι ιρανικές ελίτ επιβλήθηκαν πολιτισµικά στους Μογγόλους. Ως εκ τούτου, µετά το µογγολικό Ιλχανάτο ενοποιήθηκε εκ νέου ως Ιράν, γνωρίζοντας νέα ακµή από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα, µε τη δυναστεία των Σαφαβιδών να επιβάλει τον σιιτισµό και να αλλάζει τον χάρτη του Ισλάµ, έχοντας υπό την επιρροή της τεράστιες εκτάσεις από τη Μεσοποταµία έως τον Καύκασο, τον Περσικό Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Το Ιράν διαδραµατίζει έκτοτε και πάλι καταλυτικό ρόλο στην Ευρασία, όντας µια εκ των λεγόµενων Αυτοκρατοριών της Πυρίτιδας. ∆ιασυνδέει σχεδόν το σύνολο των εµπορικών διαδρόµων στο χερσαίο κοµµάτι του ∆ρόµου του Μεταξιού. Από τα µέσα του 19ου αιώνα έγινε µέρος του Μεγάλου Παιχνιδιού µεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Ρωσίας, ενώ εισήλθε δυναµικά στο στρατηγικό παίγνιο και η Γερµανία στον διεθνή ανταγωνισµό τον 20ό αιώνα ως προς τις εµπορικές ροές της Ευρασίας.

Το Ιράν και σήµερα αποτελεί µήλον της Εριδος µεταξύ Κίνας, Ρωσίας και ΗΠΑ, ενώ επανέρχεται το Ηνωµένο Βασίλειο, η Γερµανία, αλλά και το ανερχόµενο δίπολο Ινδία - Ισραήλ ως ηµιαδέσµευτοι πυλώνες ενός υβριδικού πολυκεντρικού υπερπεριφερειακού συστήµατος. Αυτό που εκτυλίσσεται µετά το πέρας του «Πολέµου των 12 Ηµερών» είναι ένα νέο great game. Σε αυτό το υπερπεριφερειακό παίγνιο η διεθνής αντιπαράθεση περιλαµβάνει τόσο υβριδικές αρχιτεκτονικές ασφαλείας όσο και παραδοσιακές αντιλήψεις περί νέων σφαιρών επιρροής.

Η υβριδική αντίληψη περί αρχιτεκτονικής ασφαλείας ενέχει πολιτισµικά ερείσµατα και ανταποκρίνεται σε εναλλακτικές αναθεωρητικές θεωρήσεις µε µετα-αυτοκρατορικό υπόβαθρο. Παρά το γεγονός ότι η ∆ύση αποστεώθηκε ως προς την κλασική πολιτισµική της επιρροή τις περασµένες δεκαετίες, προβάλλεται πλέον ένα νέο αφήγηµα Realpolitik εδραζόµενο σε µεικτές στρατηγικές εξισορρόπησης αναθεωρητικών ευρασιατικών δυνάµεων και ταυτόχρονα, µέσω του Ισραήλ κυρίως, αλλά και δυνητικά της Ινδίας, ένα πολιτισµικό πρόταγµα καταπολέµησης του εξτρεµιστικού πολιτικού Ισλάµ. Το νέο Μεγάλο Παιχνίδι, λόγω IMEC, περιλαµβάνει θεωρητικά και Ελλάδα και Κύπρο. Πρακτικά, όµως, η Ελλάδα αποδεικνύεται ανήµπορη και ανίκανη να διαβάσει τις εξελίξεις σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.

Επιβάλλεται η υιοθέτηση µιας νέας Υψηλής Στρατηγικής που θα αναφέρεται και προς την Εγγύς και προς την Ευρύτερη Ανατολή, παράλληλα µε τον προσανατολισµό στη ∆ύση. Απαιτείται να αποκτήσει η χώρα τα ξεχασµένα ερείσµατά της σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Με προσοχή και συστηµατική στοχευµένη στρατηγική σύµπλευση µε το Ισραήλ και την Ινδία. Η Ελλάδα αποτελεί τον «σύρτη» σε µια σειρά από νέες αρχιτεκτονικές περιφερειακής ασφάλειας. Χωρίς την ικανότητα να αναγνώσει τη νέα δυναµική που αναπτύσσεται και χωρίς τη βούληση να εµπλακεί ως Κανονική ∆ύναµις στις περιφερειακές εξελίξεις, θα περιθωριοποιηθεί επικίνδυνα και θα θεωρηθεί από εταίρους και αντιπάλους δυνητικά χώρα που µπορεί να µπει στην κλίνη του Προκρούστη.

Οι τεκτονικές πλάκες της Ιστορίας έχουν κινηθεί εκ νέου. Ενθυµούµενο την περίφηµη φράση του Μπίσµαρκ για το ποδοβολητό των Αλόγων της Ιστορίας, το πολιτικό σύστηµα της χώρας πρέπει να σταµατήσει να οµφαλοσκοπεί και να τυρβάζει περί άλλων. Οι καιροί ου µενετοί.


*στρατηγικού αναλυτή - διεθνολόγου
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά