Μόνο οι νέοι πρόσφυγες που φθάνουν στην Ιταλία και στην Ελλάδα θα υπολογίζονται στις ποσοστώσεις της ΕΕ για την κατανομή τους στα κράτη μέλη και όχι όσοι βρίσκονται ήδη σήμερα σε καταυλισμούς υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, σύμφωνα με μια πρόταση που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Reuters και πρόκειται να παρουσιαστεί σήμερα Τετάρτη. Η πρόταση αυτή αποτελεί μια παραχώρηση προς τις κυβερνήσεις κρατών μελών της ΕΕ που έχουν εναντιωθεί στο σχέδιο για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατανομή βάσει ποσοστώσεων των αιτούντων άσυλο που προσπαθούν να γλιτώσουν από μακρόχρονες συρράξεις στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική έγιναν δεκτές με έντονο σκεπτικισμό από κυβερνήσεις οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα εντεινόμενο αντιμεταναστευτικό αίσθημα, σε μια περίοδο εφαρμογής πολιτικών λιτότητας. Όμως οι πρόσφατοι θάνατοι χιλιάδων μεταναστών στην προσπάθεια τους να καταφέρουν τον διάπλου της Μεσογείου έδειξε ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα σχέδιο αντιμετώπισης μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης.

Στο προσχέδιο της πρότασης στις κυβερνήσεις της ΕΕ, έκτασης 23 σελίδων, η Κομισιόν διευκρινίζει ότι οι σχεδιασμοί για την επανεγκατάσταση 24.000 αιτούμενων άσυλο από την Ιταλία και 16.000 από την Ελλάδα σε άλλα κράτη μέλη «θα αφορά μόνο τα πρόσωπα τα οποία θα φθάσουν στην επικράτεια της Ιταλίας και της Ελλάδας από την ημερομηνία επακριβώς που η απόφαση θα τεθεί σε ισχύ».

Βάσει της πρότασης αυτής η Ιταλία και η Ελλάδα πρέπει επίσης να δεσμευτούν να βελτιώσουν τις δικές τους διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου ή/και του επαναπατρισμού των προσφύγων. Εάν αποτύχουν να το πράξουν, αυτό θα μπορούσε να σημάνει την αναστολή της εφαρμογής της νέας ρύθμισης για έως και έξι μήνες.

Ακόμη, η πρόταση αναφέρει ότι όποιος αιτούμενος άσυλο δεν έχει υποβληθεί σε διαδικασία λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων δεν θα επιτρέπεται να εγκαθίσταται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Το σχέδιο προβλέπει επιπλέον ότι όσοι πρόσφυγες έχουν ήδη φθάσει στην Ελλάδα και στην Ιταλία θα παραμείνουν εκεί εκτός εάν επαναπροωθηθούν.

Η πρόταση πάντως σηματοδοτεί μια σημαντική τροποποίηση της αρχής που προέβλεπε ότι η επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου γινόταν αποκλειστικά στη χώρα υποδοχής τους και εισηγείται την κατανομή της ευθύνης σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Καθώς η εφαρμογή της νέας πολιτικής θα αρχίσει με τους πρόσφυγες που θα φθάνουν στο εξής στην Ευρώπη, οι ποσοστώσεις ενδέχεται να μην πληρωθούν, ή να πληρωθούν με πιο βραδύ ρυθμό, και αυτό ενδέχεται να κάμψει τις αντιδράσεις όσων εναντιώνονται στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αντιστάσεις

Παρ' όλ' αυτά όμως το σχέδιο της Κομισιόν εξακολουθεί να συναντά αντίσταση, ιδίως από τις κυβερνήσεις χωρών της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης, που επισημαίνουν ότι υποδέχονται ήδη πρόσφυγες λόγω της κρίσης στην Ουκρανία.

Η Βρετανία, η οποία επέλεξε να μη συμμετέχει στο σχέδιο, θέλει η αντίδραση της ΕΕ να επικεντρωθεί περισσότερο στους διακινητές.

«Τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται εκεί που εγείρονται», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.

Η Ελλάδα και η Ιταλία, δύο χώρες που αποτελούν τη βασική πύλη της ΕΕ για τους μετανάστες από την βόρεια Αφρική, την Ασία και την Μέση Ανατολή, ζητούν έντονα βοήθεια για να αντιμετωπίσουν το κύμα των μεταναστών: 600.000 άνθρωποι ζήτησαν άσυλο στην ΕΕ τον περασμένο χρόνο.

Βάσει του σχεδίου της Επιτροπής, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία θα αναλάβουν να επεξεργαστούν τις περισσότερες αιτήσεις για τη χορήγηση ασύλου, με την Γερμανία να υποδέχεται περίπου 9.000 ανθρώπους. Η Ουγγαρία, ο πρωθυπουργός της οποίας δήλωσε πως το ευρωπαϊκό σχέδιο «είναι στα όρια της τρέλας», θα υποδεχθεί 830 ανθρώπους.

Επιπλέον, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την έλευση οικονομικών μεταναστών, η Κομισιόν επισημαίνει ότι μόνο οι αιτήσεις για τη χορήγηση ασύλου ανθρώπων από χώρες που αντιμετωπίζουν τις πιο σοβαρές κρίσεις, όπως η Συρία και η Ερυθραία, θα γίνονται δεκτές.

Στο μεταξύ η Frontex -ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης- ανακοίνωσε σήμερα ότι ενισχύει σημαντικά τα μέσα που έχει αναπτύξει στη Μεσόγειο, λίγες ώρες μετά την έκκληση του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Μπαν Γκι Μουν προς την Ευρώπη να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.

Σύμφωνα με μια ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού, την καλοκαιρινή περίοδο θα αναπτυχθούν «τρία αεροσκάφη, δύο ελικόπτερα, έξι σκάφη ναυτικής επιτήρησης και 12 περιπολικά πλοία, καθώς και εννέα επιπρόσθετες ομάδες ειδικών», σε μια περιοχή νότια της Σικελίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης Τρίτων.

Νωρίτερα σήμερα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Δουβλίνο, ο Μπαν κάλεσε την Ευρώπη να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες και να «προσφέρει περισσότερη βοήθεια» στους πρόσφυγες και στους μετανάστες, καλώντας τους ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ να «αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με πιο πλήρη και συλλογικό τρόπο».