Η 11η του Σεπτέμβρη του 2001 έχει χαρακτεί στην συλλογική μνήμη όλων ως μια ειδεχθής πράξη τρομοκρατίας εναντίον αθώων. Μια ιδιαίτερη πτυχή της καταστροφής είναι και οι ελληνοαμερικανοί που χάθηκαν. Μια άλλη σημαντική απώλεια ήταν και ο ελληνορθοξος ναός του Αγ.Νικολάου.

Ο μικρός ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου, του οποίου η ύπαρξη στο νότιο τμήμα του Μανχάταν χρονολογείται από 1916, ήταν ο μόνος ιερός χώρος λατρείας που καταστράφηκε την 11η Σεπτεμβρίου 2001. 

Τον Οκτώβριο  του 2014 σε κλίμα συγκινησιακής φόρτισης και παρουσία αξιωματούχων του δήμου και των πολιτειών της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, αμερικανών πολιτικών, εκπροσώπων θρησκευτικών κοινοτήτων, διπλωματών της Ελλάδας και της Κύπρου, συγγενών των θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ηςΣεπτεμβρίου 2001 και εκατοντάδων ομογενών πραγματοποιήθηκε η τελετή του αγιασμού και τοποθέτησης θεμελίου λίθου του ναού του Αγίου Νικολάου, στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου , στο Κάτω Μανχάταν.


Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος, ο οποίος τέλεσε τον αγιασμό με τη συμμετοχή των ιεραρχών- μελών της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, αναφέρθηκε στις μέχρι τώρα προσπάθειες που έχουν γίνει για να ξεκινήσει το έργο, δεκατρία χρόνια μετά, καθώς και στην αποστολή του μέσα στην Ομογένεια και ευρύτερα στην κοινωνία της αμερικανικής μεγαλούπολης. Όπως είπε, «ο Αγιος Νικόλαος δεν θα είναι πλέον μόνο μία ελληνορθόδοξη εκκλησία, αλλά θα γίνει Ιερό Εθνικό Προσκύνημα για όλους τους Ορθοδόξους, για τον Ελληνισμό και προσκύνημα για όλο τον αμερικανικό λαό».

O νέος ναός θα κοστίσει 38 εκατ. δολάρια με χωρητικότητα 150 ατόμων. 

Όπως ειπώθηκε, θα οικοδομηθεί ως «εθνικό προσκύνημα παγκοσμίου εμβέλειας», σε μικρή μόνο απόσταση από την αρχική του τοποθεσία και σε περίοπτη θέση, στον αριθμό 130 της οδού Λίμπερτι, ακριβώς απέναντι από το μνημείο που δημιουργήθηκε για την 11η Σεπτεμβρίου.


Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος επεσήμανε ότι «ο ναός θα αποτελεί τόπο λατρείας και πίστεως, σημείο σύμβολο ειρήνης, σημείο παρηγοριάς και ελπίδος». 


Το πρόγραμμα παρουσίασε η Ανθούλα Κατσιματίδη, της οποίας ο αδελφός, Γιάννης Κατσιματίδης, σκοτώθηκε την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

Σε σχέδια Καλατράβα ο νέος ναός

Η ομώνυμη εκκλησία είχε καταστραφεί ολοσχερώς από την πτώση των δίδυμων πύργων και θα ξανακτιστεί με σχέδια του ισπανού αρχιτέκτονα, Σαντιάγο Καλατράβα, ο οποίος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρθηκε στο συμβολισμό του σχεδίου, «σμίγοντας αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά» της Αγίας Σοφίας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και ότι «θα είναι ένας οίκος του Θεού, της Αγάπης και της Ειρήνης».

Υπογράμμισε, ότι μελέτησε προσεκτικά τον ναό της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη και επικεντρώθηκε σε ένα ψηφιδωτό, στο οποίο ο Ιουστινιανός παρουσιάζει το μοντέλο της εκκλησίας. 

Μετά, εμφανίστηκε στα μάτια του μια ομοιότητα του μοντέλου με τη φιγούρα της Παρθένου με το Βρέφος, που είναι στη μέση του ψηφιδωτού. Ξεκίνησε τη διαδικασία της αποκωδικοποίησης και έκανε μια σειρά από σκίτσα μέσα από τα οποία η εικόνα της Παρθένου πήρε τη μορφή του ναού. 

Ο αρχικός ναός του Αγίου Νικολάου-ένα μικρό κτίριο ακριβώς κάτω από τους Δίδυμους Πύργους- καταστράφηκε από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. 



Η νέα εκκλησία θα είναι επίσης μικρή, φτιαγμένη με πέτρες από το Βερμόντ των ΗΠΑ, ενώ ο τρούλος τη νύχτα θα φωτίζεται από μέσα. 

«Η ιδέα που είχα στο μυαλό μου ήταν για μια μικρή εκκλησία», είπε ο κ. Καλατράβα, τονίζοντας ότι δεν είναι τα λεφτά που θα κάνουν την εκκλησία καλύτερη, αλλά το το μέρος και η σημασία του. 

Σύμφωνα με το δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του BBC, μετά από 13 χρόνιαδιαπραγματεύσεων  -το 2014 - με την τοπική Λιμενική Αρχή, οι εργασίες κατασκευής της εκκλησίας ξεκίνησαν τον προηγούμενο μήνα. 

Όπως επισημαίνεται, ο ναός θα είναι μόνος χώρος λατρείας στο «Σημείο Μηδέν» και πολλοί πιστεύουν ότι θα είναι μια από τις εκκλησίες των ΗΠΑ με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν το Πάσχα του 2017. 

Οι Έλληνοαμερικανοί που χάθηκαν

Η Φωνή της Αμερικής σε αφιέρωμα της κατέγραψε τους 32 Έλληνοαμερικάνους που χάθηκαν.

Οι επιθέσεις είχαν σαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν σχεδόν τρεις χιλιάδες άτομα. Ανάμεσα τους και 32 επίλεκτα στελέχη της Ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος ήταν βαθειά πονεμένος από την μεγάλη αυτή τραγωδία. 

Ανάμεσα τους ομογενείς που έμελλε να περάσουν την οδύνη της 11ης Σεπτεμβρίου είναι η Ανθούλα Κατσιματίδη η οποία έχασε τον αδελφό της, τον Γιάννη, που δούλευε στον 104ο όροφο του πρώτου πύργου που κτυπήθηκε. Την συνάντησα σε ένα ελληνικό εστιατόριο κοντά στο Σημείο Μηδέν της Νέας Υόρκης, όπου είχε σταματήσει για ένα καφέ μετά από μνημόσυνο για τον αδελφό της. Όπως μας είπε, δεν θα τον ξεχάσει ποτέ.

Σύμφωνα με το greekreporter αυτά είναι τα ονόματα των ελλήνοαμερικανών που έχασαν την ζωή τους την 11/9 του 2011:

Joanne Marie Ahladiotis 27

Ernest Alifakos 43

Arlene T. Babakitis 47

Katherine Bantis 48

Peter Brennan 30

Thomas A. Damaskinos 33

Anthony Demas 61

Constantine (Gus) Economos 41

Michael J. Elferis 27

Ana Fosteris 58

Jimmy Grekiotis

Kenneth G. Grouzalis 56

Steven M. Hagis 31

Vasilios G. Haramis 56

Nicholas John 42

John Katsimatides 31

Danielle Kousoulis 29

Thomas Kuveikis 48

James Maounis 42

Philip William Mastrandrea, Jr 42

George Merkouris 35

Stilianos Mousouroulis—-

Peter C. Moutos 44

Nikos Papadopoulos/Papas 29

James N. Pappageorge 29

George Paris 33

Theodoros Pigis 60

Daphne Pouletsos 47

Richard N. Poulos 55

Stephen E. Poulos 45

Anthony Savas 72

Muriel Fay Siskopoulos 60

Timothy Patrick Soulas 35

Andrew Stergiopoulos 23

Michael C. Tarrou 38

Michael Theodoridis 32

William P. Tselepis 33

Jennifer Tzemis 26

Prokopios Paul Zois 46

(Πηγές: ΑΠΕ, VOA, Greekreporter)