Μετά από μια δύσκολη συνεδρίαση οι Ευρωπαίοι ενέκριναν ένα κοινό σχέδιο δράσης μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας για την αναχαίτιση της ροής των προσφύγων από το τουρκικό έδαφος στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι πληροφορίες, η οικονομική στήριξη προς την Τουρκία υπολείπεται αισθητά των απαιτήσεων της Άγκυρας.

Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, η Τουρκία θεωρείται χώρα-κλειδί στην προσπάθεια διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης. Αυτήν την ώρα φιλοξενεί στο έδαφός της άνω των δύο εκατομμυρίων προσφύγων, οι περισσότεροι εκ των οποίων κατάγονται από τη Συρία και το Ιράκ. Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες εγκατέλειψαν το τελευταίο διάστημα την Τουρκία με προορισμό -μέσω της Ελλάδας- την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.

Στην προσπάθειά της να βάλει φραγμό στις προσφυγικές ροές, που συνεχίζονται αμείωτες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε απόψε με την Τουρκία σε ένα κοινό σχέδιο δράσης.

Οι διαπραγματεύσεις που οδήγησαν τελικά στη συμφωνία διεξήχθησαν τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη στην Άγκυρα με τη συμβολή του αντιπροέδρου της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς και τους επιτρόπου Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν. Σήμερα το απόγευμα πραγματοποιήθηκε διαβούλευση των πρέσβεων των κρατών-μελών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, οι οποίες οδήγησαν εν τέλει σε συμφωνία.

Το σχέδιο υποβλήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής

Τις πληροφορίες του Spiegel-Online για συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας επιβεβαιώνει και τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters, που αναφέρει ότι μια υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της Κομισιόν συμφώνησε -σύμφωνα με διπλωματικές πηγές- με την τουρκική κυβέρνηση στην Άγκυρα για τα βασικά χαρακτηριστικά ενός σχεδίου δράσης, το οποίο υποβλήθηκε σήμερα στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με το Spiegel-Online, το σχέδιο δράσης προβλέπει μεταξύ άλλων παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, τον Λίβανο, το Ιράκ και την Ιορδανία. Επιδιώκεται επίσης η μακροπρόθεσμη βελτίωση των όρων διαβίωσής τους, για παράδειγμα με τη δυνατότητα ένταξης στην αγορά εργασίας.

Η Τουρκία καλείται να καταγράφει τους πρόσφυγες και να τους εφοδιάζει με τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα.

Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με το σχέδιο που επικαλείται το γερμανικό περιοδικό, η ΕΕ θα εμβάσει έως και 500 εκατομμύρια ευρώ στην Άγκυρα, ποσό που θα προέλθει κατά το ήμισυ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και από τα κράτη-μέλη. Η Τουρκία είχε ζητήσει αρχικά την καταβολή τριών δις ευρώ.

Ακόμη η ΕΕ θέλει να στηρίξει την Τουρκία στη μάχη της κατά των διακινητών τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Για τη βελτίωση των όρων φύλαξης των συνόρων προβλέπεται να δοθεί και χρηματική ενίσχυση στην Άγκυρα. Η Τουρκία καλείται να δέχεται ταχύτερα πίσω στο έδαφός της μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται και να στηρίζει την ΕΕ στη διαδικασία επαναπροώθησής τους σε άλλες χώρες.

Σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών

Εκτός από τα χρηματικά ανταλλάγματα η ΕΕ προτίθεται να παράσχει διευκολύνσεις στους Τούρκους πολίτες στο ζήτημα της βίζας προκειμένου να ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Τη σημασία του συγκεκριμένου θέματος υπογράμμισε και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετσέπ-Ταγίπ Ερντογάν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες.

Ωστόσο, για να εφαρμοστεί αυτό το μέτρο θα πρέπει η Τουρκία να επιδείξει ουσιαστική διάθεση υποχώρησης στο ζήτημα της επανεισδοχής προσφύγων στο έδαφός της.

Ωστόσο, όπως σημειώνει το δημοσίευμα του Spiegel-Online, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές διαφορές απόψεων μεταξύ των χωρών-μελών στη στάση που θα πρέπει να τηρηθεί απέναντι στην Άγκυρα.

Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, για παράδειγμα, προειδοποίησε από τις Βρυξέλλες, όπου μετέβη για τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, να μην γίνει βεβιασμένη χαλάρωση του πλαισίου που ισχύει για την Τουρκία στο ζήτημα της βίζας.

Επίσης, ανοικτό παραμένει ακόμη αν η Τουρκία θα αναγνωριστεί ως "ασφαλής χώρα". Αιτούντες άσυλο που προέρχονται από αυτήν την κατηγορία χωρών μπορούν να απορρίπτονται με ταχύτερες διαδικασίες. Ωστόσο, η διένεξη της Τουρκίας με τους Κούρδους και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας σε κουρδικές περιοχές αποτελούν εμπόδιο για την ένταξη της Τουρκίας στον κατάλογο με τις "ασφαλείς χώρες".

Πάντως, όπως επισημαίνει το γερμανικό περιοδικό, είναι αδιανόητο ο Τούρκος πρόεδρος να ενέκρινε το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης χωρίς ευρωπαϊκές παραχωρήσεις σε άλλα ζητήματα. Τέλος, το σχέδιο δεν περιλαμβάνει δέσμευση των Ευρωπαίων για υποδοχή περισσότερων προσφύγων από την Τουρκία.