Βουλευτικές εκλογές οι οποίες ενδέχεται να σηματοδοτήσουν μια ιστορική στροφή για τον τσαβισμό, καθώς η αντιπολιτεύση είναι το φαβορί και μπορεί να πάρει την πλειοψηφία του κοινοβουλίου για πρώτη φορά εδώ και 16 χρόνια, μέσα σ' ένα κλίμα κοινωνικής παρόξυνσης που δημιουργει φόβους για βίαια επεισόδια, καθώς η οικονομία έχει καταρρεύσει με την πτώση των τιμών του πετρελαίου πραγματοποιεί σήμερα η Βενεζουέλα.

Τα εκλογικά τμήματα αυτής της νοτιοαμερικανικής χώρας άνοιξαν στις 06:00 (τοπική ώρα, 12:30 ώρα Ελλάδας) και τα 19,5 εκατ. των ψηφοφόρων καλούνται να εκλέξουν τους 167 βουλευτές του κοινοβουλίου έως τις 18:00 (00:30 της Δευτέρας, ώρα Ελλάδας). Τα πρώτα αποτελέσματα δεν αναμένονται πριν από τις 22:00 (04:30 της Δευτέρας, ώρα Ελλάδας).

«Θα νικήσουμε», αναφώνησε την Πέμπτη ο 53χρονος πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο στο κλείσιμο της προεκλογικής εκστρατείας και χαρακτήρισε τα μέλη της αντιπολίτευσης «τεμπέληδες και ανίκανους», φορείς μιας «ψεύτικης αλλαγής».

Έπειτα από μια ιδιαίτερα επιθετική προεκλογική εκστρατεία, το Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV), του οποίου ηγείται ο Μαδούρο, δεν κατάφερε ωστόσο να μειώσει τη δημοτικότητα του συνασπισμού «Τραπέζι Δημοκρατικής Ενότητας» (MUD), που στις δημοσκοπήσεις έχει προβάδισμα από 14 έως 35 μονάδες.

Παρόλο που ο Μαδούρο διαβεβαιώνει ότι θα είναι «ο πρώτος που θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα», διευκρινίζει ότι «δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την επανάσταση».

Από το κατά πόσον θα φανεί ικανός να αποδεχθεί μια ενδεχόμενη ήττα του, θα εξαρτηθεί ο κίνδυνος να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια γύρω από την ψηφοφορία, 18 μήνες μετά τις διαδηλώσεις που είχαν επίσημο απολογισμό 43 νεκρούς.

Κουρασμένοι να περιμένουν ώρες μπροστά στα σούπερ-μάρκετ για να βρουν βασικά προϊόντα όπως ρύζι ή χαρτί τουαλέτας, οι Βενεζουελανοί διαμαρτύρονται επίσης για τον πληθωρισμό που υπερβαίνει το 200%, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, και για την ανησυχητική έλλειψη ασφάλειας. Το ποσοστό των ανθρωποκτονιών στη χώρα τους είναι το δεύτερο υψηλότερο στον κόσμο μετά την Ονδούρα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Η Βενεζουέλα, η οποία ήταν άλλοτε μία από τις πιο πλούσιες χώρες της Λατινικής Αμερικής, είδε την οικονομία της να καταρρέει με τον ίδιο ρυθμό που κατέρρεαν και οι τιμές του πετρελαίου, το οποίο είναι σχεδόν ο μοναδικός πλούτος της. Την Παρασκευή η τιμή του αργού της Βενεζουέλας έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο των επτά τελευταίων ετών, στα 34,05 δολάρια το βαρέλι.

Κρατώντας μια κίτρινη σημαία του κομματος Primero justicia (Πρώτα η δικαιοσύνη), η Ορτένσια Παντίγια, 53 ετών, θα ψηφίσει την αντιπολίτευση «για να έχουμε μια καλύτερη Βενεζουέλα, για το καλό των εγγονιών μου» ηλικίας 3, 4 και 5 ετών.

«Το να στέκομαι στη ουρά αλλά να μπορώ να αγοράζω προϊόντα, μπορώ να το δεχθώ, αλλά να στέκομαι στην ουρά και να μην παίρνω τίποτε, αυτό όχι», λέει έχοντας απαυδήσει με τα άδεια ράφια στα σούπερ-μάρκετ. «Οφείλουμε να κάνουμε κάτι ώστε αυτό να αλλάξει».

Κίνδυνος «πολιτικής παράλυσης»

Η αντιπολιτευση υπόσχεται ότι θα ανταποκριθεί σ' αυτή την ανάγκη για αλλαγή.

«Την Κυριακή θα γράψουμε μια νέα σελίδα στην ιστορία της χώρας μας», διαβεβαιώνει ο βουλευτής και υποψήφιος Μιγκέλ Πισάρο.

Όμως το MUD, ένας ανομοιογενής συνασπισμός μιας τριανταριάς κομμάτων από την αριστερά έως τη σκληρή δεξιά, δεν βασίζεται παρά μόνο στην απόρριψη του τσαβισμού -- από το όνομα του πρώην προέδρου Ούγκο Τσάβες, ο οποίος απεβίωσε το 2013 και τον διαδέχθηκε ο Νικολάς Μαδούρο. Το MUD διαθέτει μια μετριοπαθή πτέρυγα, που ενσαρκώνεται από τον πρώην υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές Ενρίκε Καπρίλες, και μια ριζοσπαστική, ο επικεφαλής της οποίας Λεοπόλντο Λόπες βρίσκεται στη φυλακή.

Επίσης το πρόγραμμα του MUD δεν προτείνει καμιά συγκεκριμένη λύση για την κρίση.

Επειδή η διαμόρφωση των εκλογικών περιφερειών ευνοεί τον τσαβισμό, το MUD μπορεί να μην κερδίσει παρά μια απλή πλειοψηφία, επαρκή για να αμνηστεύσει τους 75 πολιτικούς κρατουμένους που έχει καταγράψει στη χώρα, αλλά όχι για να οργανώσει ένα δημοψήφισμα για να παυθεί ο πρόεδρος.

Επίσης στο προεδρικό σύστημα της Βενεζουέλας ο Νικολάς Μαδουρο μπορεί να περιορίσει τις εξουσίες του κοινοβουλίου, αν αλλάξει η πλειοψηφία σ' αυτό, βάζοντας το απερχόμενο κοινοβούλιο να ψηφίσει έναν νόμο που να του επιτρέπει να κυβερνά απ' ευθείας με διατάγματα, έστω κι αν η επιλογή αυτή θα προκαλούσε έντονες διαμαρτυρίες.

Σε κάθε περίπτωση, παρά τον αναγγελλόμενο θρίαμβο της αντιπολίτευσης, «μια μεγάλη πολιτική αλλαγή είναι απίθανη", συνοψίζει ο Έντουαρντ Γκλόσοπ, αναλυτής του Capital Economic. Αντιθέτως "προβλέπουμε ότι η κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση της χώρας θα ενταθεί».

Ίδια απαισιοδοξία και από τον Ντιέγκο Μόγια-Οκάμπος, ειδικό της εταιρείας συμβούλων IHS, ο οποίος περιμένει «πολιτική παράλυση, αύξηση των ελλείψεων σε τρόφιμα και αγαθά και κυβερνητική αστάθεια».

Διότι μολονότι ο τσαβισμός δεν φαίνεται έτοιμος να μοιραστεί την εξουσία, ενδέχεται να αμφισβητήσει τον ηγέτη του, τον Νικολάς Μαδούρο, και να σκεφτεί να τον αντικαταστήσει. «Αν η ήττα σε ψήφους είναι βαριά, πέραν του αριθμού των βουλευτών, θα δημιουργηθούν σοβαρά ερωτήματα για την ηγεσία του κόμματος», προβλέπει ο Αντρές Κανισάλες, καθηγητής του πανεπιστημίου Αντρές Μπέγιο στο Καράκας.