Ο πρωταθλητής της συγγραφής με περιορισμούς, Ζωρζ Περέκ, έχει αφήσει το στίγμα του στον κόσμο μας μέσα από τα γραπτά του και το σημερινό animation Doodle της Google τιμά το έργο του La disparition (1969), ένα βιβλίο –φαινόμενο που δεν περιέχει πουθενά το σύμβολο «e».

Ο Ζωρζ Περέκ (Georges Perec) γεννήθηκε στις 7 Μαρτίου 1936 και πέθανε στις 3 Μαρτίου 1982. Ο Ζωρζ Περέκ ήταν ένας Γάλλος μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, δημιουργός ταινιών και τεκμηριωτής βιβλιοθηκονόμος, ενώ υπήρξε μέλος της Ομάδας Oulipo. Διαβάστε περισσότετρα για τον Ζωρζ Περέκ.

80η επέτειος από τη γέννηση του Ζωρζ Περέκ

Ο Ζωρζ Περέκ άρχισε να γράφει παρουσιάσεις βιβλίων και δοκίμια για τις επιθεωρήσεις (λογοτεχνικά περιοδικά) La Nouvelle Revue française και Les Lettres nouvelles, ενώ ταυτόχρονα σπούδαζε ιστορία και κοινωνιολογία στη Σορβόνη.

Πολλά από τα μυθιστορήματα και τα δοκίμιά του βρίθουν πειραματικών παιχνιδιών με τις λέξεις, καταλόγους και απόπειρες ταξινομήσεων, ενώ συχνά έχουν μία δόση μελαγχολίας. Το πρώτο μυθιστόρημα του Ζωρζ Περέκ, το Les Choses τιμήθηκε με το βραβείο Renaudot το 1965.

Το γνωστότερο μυθιστόρημά του, το La Vie mode d'emploi (Ζωή: Οδηγίες χρήστη), εκδόθηκε το 1978. Η σελίδα του τίτλου το περιγράφει ως «μυθιστορήματα», στον πληθυντικό, και οι λόγοι γίνονται εμφανείς με την ανάγνωση. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά πολυσύνθετο και πλούσιο έργο, ένα υφαντό διασυνδεδεμένων ιστοριών αλλά και ιδεών, όπως και λογοτεχνικών και ιστορικών υπαινικτικών αναφορών, που βασίζονται στις ζωές των κατοίκων μιας φανταστικής πολυκατοικίας των Παρισίων. Γράφηκε επιπλέον σύμφωνα με ένα πολύπλοκο πρότυπο περιορισμών, και αποτελείται κυρίως από αρκετά στοιχεία, το καθένα από τα οποία προσθέτει ένα επίπεδο πολυπλοκότητας. Τα 99 του κεφάλαια (600 σελίδες στην πρώτη έκδοση) κινούνται όπως ένας αξιωματικός που κάνει τον γύρο μιας σκακιέρας γύρω από το σχέδιο δωματίων του κτηρίου, περιγράφοντας τα δωμάτια και τα κλιμακοστάσια, και αφηγούμενος τις ιστορίες των κατοίκων τους. Στο τέλος αποκαλύπτεται ότι ολόκληρο το έργο λαβαίνει χώρα σε μία και μόνη στιγμή, με μία τελική ανατροπή που αποτελεί παράδειγμα «κοσμικής ειρωνείας». Κάποιοι κριτικοί το φέρουν ως παράδειγμα μεταμοντέρνας λογοτεχνίας.

Ο Ζωρζ Περέκ είναι γνωστός για συγγραφή με περιορισμούς: το 300 σελίδων μυθιστόρημά του La disparition (1969) είναι ένα λειπόγραμμα, ένα έργο του οποίου καμιά λέξη δεν περιέχει το γράμμα e. Η «σιωπηλή εξαφάνιση του γράμματος θα μπορούσε να θεωρηθεί μία μεταφορά για την εμπειρία των Εβραίων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επειδή το όνομα «Georges Perec» έχει 4 "e", η εξαφάνισή του εξασφαλίζει και την «εξαφάνιση» του ίδιου του συγγραφέα. Η νουβέλα του Les revenentes (1972) είναι σε αντίθεση ένα μονοφωνηεντικό έργο, στο οποίο το γράμμα "e" είναι το μοναδικό φωνήεν που χρησιμοποιείται. Αυτός ο περιορισμός επηρεάζει ακόμα και τον τίτλο, που θα ήταν κανονικά Revenantes. Μία αγγλική μετάφραση του Ian Monk εκδόθηκε το 1996 υπό τον αντιστοίχως «περιοριστικό» τιτλο The Exeter Text: Jewels, Secrets, Sex στη συλλογή Three.