Στην πρώτη της άτυπη Σύνοδο μετά το δημοψήφισμα στη Μεγάλη Βρετανία, οι ηγέτες των 27 διακήρυξαν την πρόθεσή τους να παραμείνουν ενωμένοι στην αντιμετώπιση των συνεπειών του Brexit και έδωσαν ραντεβού για το Σεπτέμβριο στην Μπρατισλάβα όπου θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τον νέο πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας.

Μέχρι τότε δεν θα γίνει καμία άτυπη συζήτηση με τη Μεγάλη Βρετανία όπως φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν στις δηλώσεις τους, τόσο οι Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και Ντόναλντ Τουσκ, όσο και οι ηγέτες όπως η Άνγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ. Η όποια συζήτηση θα αρχίσει μόλις η Μεγάλη Βρετανία ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της ευρωπαϊκής Συνθήκης, κάτι που θα κάνει ο επόμενος πρωθυπουργός που θα εκλεγεί μετά την παραίτηση του Κάμερον.

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ οι «27» θα συζητήσουν και πάλι για το μέλλον της Ένωσης και τις νέες προκλήσεις το Σεπτέμβριο στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στη Μπρατισλάβα. Οι «27» συμφώνησαν, επίσης, ότι η Μεγάλη Βρετανία θα παραμείνει «στενός εταίρος» της ΕΕ στο μέλλον ωστόσο δίνοντας ένα πλαίσιο για τη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει, ξεκαθάρισαν ότι η πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϋποθέτει την αποδοχή όλων των ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της κίνησης αγαθών, προσώπων, υπηρεσιών. Το Λονδίνο επιθυμεί την πρόσβαση στην ενιαία αγορά, αλλά με ειδικό καθεστώς για τους κοινοτικούς μετανάστες, που ήταν και ένας από τους λόγους που ψήφισαν Brexit οι Βρετανοί πολίτες.

Όσον αφορά στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως ήταν αναμενόμενο πέρασε η γραμμή του Βερολίνου που δεν θέλει αλλαγές, σε αντίθεση με άλλες χώρες. Το κατάστησε σαφές στις δηλώσεις του ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ που ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι «27» συμφώνησαν στην ανάγκη να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ και όχι να προστεθούν κι άλλες. Συμφώνησαν, επίσης, ότι δεν χρειάζεται αλλαγή Συνθηκών και καμία εμβάθυνση της ΕΕ, χωρίς περισυλλογή. «Χρειαζόμαστε εφαρμογή και όχι καινοτομία», είπε χαρακτηριστικά.

Το εξήγησε δε και η Άνγκελα Μέρκελ η οποία αναφερόμενη στο σύμφωνο σταθερότητας και στους κανόνες για το πιστωτικό σύστημα είπε ότι «Δεν μπορούμε να αλλάζουμε κάθε λίγα χρόνια τους κανόνες». Η θέση της απογοήτευσε τον Ματέο Ρέντσι που θέλει να αποφύγει το ενδεχόμενο Bail in στις ιταλικές τράπεζες σαν συνέπεια των κραδασμών του Brexit. H κυρία Μέρκελ είπε ακόμη ότι «θα υπερνικήσουμε τις προκλήσεις του 21ου αιώνα ως η ΕΕ των 27», αλλά «πρέπει να εργασούμε εντός των Συνθηκών για να κάνουμε την ΕΕ λιγότερο γραφειοκρατική και πιο δυναμική». Για τη μελλοντική σχέση με τη Βρετανία ξεκαθάρισε επίσης ότι «η πρόσβαση στην ενιαία αγορά χορηγείται μόνο με αντάλλαγμα τα ανοιχτά σύνορα και την ελεύθερη κυκλοφορία».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, ανέφερε ότι η Βρετανία θα πρέπει να τηρεί τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφόσον επιθυμεί να διατηρήσει την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά.

Σημείωσε, πάντως, ότι οι αμυντικές και ενεργειακές συμφωνίες με τη Βρετανία θα συνεχίσουν να ισχύουν και μετά την αποχώρησή της ενώ σε ισχύ θα παραμείνει και η διμερής συμφωνία (Γαλλίας-Βρετανίας) για τα σύνορα των δύο χωρών αφού, όπως είπε, «δεν έχει νόημα» να τερματιστεί. Είπε ακόμη ότι οι άλλες χώρες-μέλη πιθανότατα θα πρέπει να αυξήσουν τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις τους για να αντισταθμίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει το Brexit στην ανάπτυξη.

Ενδεικτικό της πρόθεσης της ΕΕ να μην αλλάξει τίποτε μετά το Brexit είναι ότι δεν θα υπάρξει καμία ευελιξία στους κανόνες για το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτι που έχει συνέπεια χώρες, όπως η η Ισπανία και η Πορτογαλία διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν κυρώσεις για την παραβίαση των κανόνων της ΕΕ. Στο θέμα αναφέθηκε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι. Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι η Κομισιόν ενδεχομένως να επιβάλει συμβολικά πρόστιμα στη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα.

Ενώ όμως η πρωθυπουργός της Σκωτίας συναντιόταν χθες με τον πρόεδρο της Κομισιόν εκφράζοντας τη διαφωνία της με το Brexit και την επιθυμία της να παραμείνει μέλος της ΕΕ ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι κατέστησε σαφές ότι «Η Σκωτία δεν μπορεί να παραμείνει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν αποχωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε ότι η Σκωτία έχει κερδίσει το δικαίωμα να ακουστεί στις Βρυξέλλες, όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει πρόθεση να παρέμβει στις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στη Βρετανία, μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου.