Είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστεί εξαρχής ότι κανείς δεν προσπαθεί να υπερασπιστεί ή να δικαιολογήσει τα αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν οι διαταραγμένες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας.

Ούτε βέβαια και καμιά «ευαίσθητη πλευρά» μπορεί να αντισταθμίσει το κακό και τον πόνο που προκάλεσαν σε εκατομμύρια άλλους.

Σε έναν κόσμο ωστόσο που τείνουμε να βλέπουμε τα πράγματα στο δίπολο του άσπρου και του μαύρου, είναι σημαντικό να φανεί ότι το απόλυτα κακό είναι μια θεωρητική κατασκευή: γιατί τα πάντα κυμαίνονται στο φάσμα του γκρι!

Κάποιες φορές λοιπόν ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις...

Αδόλφος Χίτλερ



Ένας από τους διαβόητα κακούς της σύγχρονης ιστορίας φέρεται να έδειχνε την τρυφερή του πλευρά στο γυναικείο προσωπικό του. Και βέβαια ήταν και οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες, με το περιστατικό που προσπάθησε να γίνει δεκτός σε σχολή καλών τεχνών να είναι περίφημο.



Δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί κανείς πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν είχε περάσει τελικά στην ακαδημία τέχνης ή αν δεν είχε εγκαταλείψει οριστικά το όνειρό του να γίνει καλλιτέχνης...

Μάο Τσε-Τουνγκ



Ο «Τιμονιέρης» της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας έθεσε τα θεμέλια της σημερινής μορφής της χώρας, θυσιάζοντας βέβαια στον βωμό της κολεκτιβοποίησης και της επανάστασης εκατομμύρια ζωές. Παρά τα ζοφερά πεπραγμένα του, ο Μάο λάτρευε την ποίηση και δεν είναι λίγες οι φορές που επιχείρησε να γράψει ακόμα και ρομαντικούς στίχους. Κι ενώ το ποιητικό του έργο δεν περιλαμβάνεται αναμφίβολα στα κορυφαία δείγματα της κινεζικής λογοτεχνίας, παραμένει ωστόσο ένα στιβαρό corpus με μπόλικη λογοτεχνική αξία...

Αουγκούστο Πινοσέτ



Ο δικτάτορας της Χιλής κυβέρνησε για δύο δεκαετίες περίπου σπέρνοντας τον τρόμο στη χώρα: χιλιάδες βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν στα χρόνια του. Κι όμως, ως παιδί ο Πινοσέτ ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητος και συνεσταλμένος, ενώ στις ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα του περιλαμβανόταν το γεγονός ότι φοβόταν το νερό και τις κινούμενες εικόνες του κινηματογράφου! Ακόμα και οι δικές του περιγραφές για την παιδική του ηλικία ήταν γεμάτες συναίσθημα, κάτι πρέπει να πήγε στραβά λοιπόν στην πορεία, δεν εξηγείται αλλιώς...

Ρόμπερτ Μουγκάμπε



Όταν ο Μουγκάμπε ανέλαβε το τιμόνι της Ζιμπάμπουε, ο βασικός του στόχος ήταν οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές που κατείχαν όλο τον πλούτο της χώρας του. Ο δικτάτορας δήμευσε τις περιουσίες τους και προσπάθησε να κουτσουρέψει τον αποικιακό ζυγό, με τις «παρενέργειες» ωστόσο της δράσης του να καταπλακώνουν τους συμπολίτες του: δεκάδες χιλιάδες θάνατοι κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα των βίαιων πολιτικών του χειρισμών. Κάτω από τη βαρβαρότητα όμως, ο Μουγκάμπε παραμένει άνθρωπος: ένας από τους πρώτους στόχους του δικτάτορα, ο David Coltart, σήμερα εργάζεται για λογαριασμό της κυβέρνησής του. Παρά το γεγονός ότι ήταν εχθροί, ο Μουγκάμπε του έδειξε το ανθρώπινο πρόσωπό του, βοηθώντας την κόρη του να αποκτήσει πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες όταν τραυματίστηκε σοβαρά, δείχνοντας πραγματική συμπόνια...

Φρανσίσκο Φράνκο



Ο αιμοδιψής δικτάτορας της Ισπανίας, ιδιαίτερα γνωστός για τις δημόσιες και μαζικές εκτελέσεις των εχθρών του (τις οποίες συνόδευε με μουσική και χορό!), ευθύνεται για πολλές χιλιάδες νεκρούς συμπολίτες του. Μετά τον θάνατό του ωστόσο ανακαλύφθηκαν πολλοί πίνακες που έφεραν την υπογραφή του, με τα έργα αυτά να θεωρούνται ιδιαίτερα καλά για ερασιτέχνη ζωγράφο. Ήταν βέβαια και το βιβλίο του εγγονού του, το οποίο τον απεικονίζει ως εξαιρετικά στοργικό και επιμελή άνθρωπο, με την ευαίσθητη πλευρά του να μην μπορεί να κρυφτεί. Ο εγγονός ανακαλεί μάλιστα το γεγονός ότι ο δικτάτορας ζωγράφιζε επί ώρες για να ανακουφίσει το χρόνιο άγχος του...

Πολ Ποτ



Ο επαναστάτης της Καμπότζης που αφάνισε το 20% του πληθυσμού της χώρας του δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις: η γενοκτονία περιλάμβανε μεθοδικό πλάνο εξόντωσης 2 εκατομμυρίων περίπου ανθρώπων. Προτού ρίξει βέβαια τη ζοφερή σκιά του στην Καμπότζη, ο Ποτ θεωρούταν από τους οικείους και τους φίλους πολύ καλός άνθρωπος, την ίδια στιγμή που θεωρούσε ότι για να πετύχει η επανάσταση όφειλε να ζει κάποιος ως ο φτωχότερος των φτωχών για να εκτιμήσει πλήρως την κατάσταση. Ο ζήλος του όμως να προχωρήσει σε ραγδαίες μεταρρυθμίσεις θα έφερνε ανείπωτο κακό, με τον ίδιο να μετατρέπεται τελικά στο τέρας που προσπαθούσε να καταστρέψει...

Μουαμάρ Καντάφι



Όταν οι Λίβυοι ξεσηκώθηκαν εναντίον του και πανηγύρισαν τον θάνατό του σε κάθε άκρη της χώρας, ποιος μπορούσε να τους κατηγορήσει; Ο τύραννος κυβέρνησε με σιδερένια πυγμή για δεκαετίες, αφήνοντας στον λαό του μόνο δεινά. Για την οικογένειά του ωστόσο ήταν ιδιαίτερα καλός και αφοσιωμένος πατέρας, τόσο για τα 8 δικά του παιδιά όσο και τα 2 υιοθετημένα, τα οποία μάλιστα δεν ξεχώριζε από τους βιολογικούς απογόνους του. Όσο για τη γυναίκα του, συνεχίζει να μιλά με τα καλύτερα λόγια για τον απόλυτο ηγεμόνα...

Σαντάμ Χουσεΐν



Ο Σαντάμ Χουσεΐν έφερε τον βάρβαρο ζυγό του στο Ιράκ για δεκαετίες, μετατρέποντας τη χώρα σε στρατιωτικό καθεστώς και τιμωρώντας παραδειγματικά όποιον αντιστάθηκε στα κελεύσματά του. Ήταν μάλιστα τόσο αλαζόνας που ακόμα και μετά τη σύλληψή του θεωρούσε ότι έπρεπε να τον αποκαλούν «πρόεδρο». Ακόμα και ο Χουσεΐν όμως είχε ευαίσθητη πλευρά: η νοσοκόμα των στρατιωτικών φυλακών που επιφορτίστηκε με το έργο να τον κρατήσει στη ζωή ανακαλεί τα περιστατικά με τον τύραννο να κρύβει το ψωμί των γευμάτων του για να ταΐζει τα πουλιά, ενώ συχνά φρόντιζε τα λουλούδια της φυλακής που ήθελαν πότισμα...

Ιωσήφ Στάλιν



Ο «Πατερούλης» της Σοβιετικής Ένωσης, που με τις αμφιλεγόμενες πολιτικές του θα εξόντωνε άμεσα ή έμμεσα εκατομμύρια συμπολιτών του, είχε ποιητική φλέβα: όταν ήταν σε νεαρή ηλικία, έγραφε ποιήματα, ακόμα και ρομαντικούς στίχους. Φανταστείτε πόσο διαφορετικό μέρος θα ήταν ο κόσμος αν ο Στάλιν και ο Χίτλερ αφιερώνονταν ολόψυχα στην τέχνη τους...