ΣτΕ: Υπό κρατική εποπτεία το Ίδρυμα Ευαγγελίστριας Τήνου
Νόμιμος κρίθηκε από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ο διορισμός των μελών της Διοικούσας Επιτροπής του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου.
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως, του ex officio πρόεδρου του Ιδρύματος Μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεος Β’, του αντιπρόεδρου, του γενικού γραμματέα, δυο μελών της διοικούσας επιτροπής και κ.ά κατά της 44231/27.7.2018 αποφάσεως του συντονιστή αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, με την οποία διορίσθηκαν τα εκλεγέντα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και κατά της από 22.10.2018 έκθεσης συνεδρίασης της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ., καθ’ ο μέρος με αυτή εξελέγησαν αντιπρόεδρος και γενικός γραμματέας και, στη συνέχεια, η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος συγκροτήθηκε σε σώμα.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Δημήτριος Εμμανουηλίδης) με τις 1753, 1754 και 1755/2019 αποφάσεις έκρινε ότι «ο καθορισμός του τρόπου διοίκησης του Π.Ι.Ι.Ε.Τ., το οποίο είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, λόγω του διττού χαρακτήρα που έχει, δεδομένου ότι, αφενός εκφράζει το θρησκευτικό συναίσθημα των Ορθόδοξων Ελλήνων, έχοντας ως βάση και σημείο αναφοράς τον Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, αφετέρου έχει αναπτυχθεί σε πολύμορφο οργανισμό ευαγούς Εθνικού Καθιδρύματος και της άσκησης εποπτείας του Δημοσίου σε αυτό, είναι ζήτημα διοικητικής αποκλειστικώς φύσεως και μη θεμελιώδες, δυνάμενο ως εκ τούτου να ρυθμίζεται ελευθέρως από το νομοθέτη».
Επιπλέον, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «η διοίκηση του Ιδρύματος ασκήθηκε επί αιώνα και πλέον υπό την εποπτεία του Κράτους, ενώ, εξάλλου, η Διοικούσα Επιτροπή του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από την ίδρυσή του μέχρι και το ν. 2353/1953 δεν εκλεγόταν, αλλά διοριζόταν από την Κυβέρνηση. Ενόψει αυτών και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι ο νομοθέτης έχει ευρεία διακριτική ευχέρεια στο πλαίσιο άσκησης της αρμοδιότητάς του για τον προσδιορισμό του χρόνου έναρξης εφαρμογής μιας νομοθετικής διάταξης, σύμφωνα με γενικές και αφηρημένες ρυθμίσεις στο νόμο, κρίθηκε ότι η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 4 του ν. 4521/2018, με την οποία έληξε πρόωρα η θητεία της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ, η οποία δεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη, είναι σύμφωνη με το άρθρο 13 του Συντάγματος περί θρησκευτικής ελευθερίας και δεν πλήττεται η αυτοδιοίκηση της Εκκλησίας, ούτε και η θρησκευτική ελευθερία και επιπλέον δεν αντίκειται στην αρχή της συνέχειας της διοικητικής δράσης και ορθολογικής οργάνωσης της διοίκησης και στην αρχή της αμεροληψίας».
Περαιτέρω, σχετικά με τη ρύθμιση του άρθρου 48 παρ. 1 του ν. 4521/2018 με την οποία επανήλθε σε ισχύ το αρχικό, κατ' ουσίαν, καθεστώς ανάδειξης αντιπροέδρου και γενικού γραμματέα της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από μόνα τα εκλεγμένα μέλη της, χωρίς στη διαδικασία αυτή να μετέχει ο επιχώριος Μητροπολίτης, ως ex officio μέλος της Διοικούσας Επιτροπής, κρίθηκε από το ΣτΕ πάντα κατά την ανακοίνωσή του, ότι «δεν υπάρχει αντίθεση ούτε στην αρχή της ορθολογικής οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών, ούτε στην αρχή της ισότητας. Περαιτέρω, η ρύθμιση αυτή δεν προσδίδει περισσότερες αρμοδιότητες στα μέλη του συλλογικού οργάνου σε σχέση με τον Πρόεδρο, διότι ουδόλως θίγονται οι ανατεθειμένες αρμοδιότητες στην Διοικούσα Επιτροπή».
Συγκεκριμένα, η κρίση αυτή των δικαστών του ΣτΕ, βασίστηκε στο ότι «πρόκειται για ρύθμιση που είχε ισχύσει για χρονικό διάστημα που υπερέβαινε την τριακονταετία και στο ότι ο νομοθέτης μπορεί να εισάγει γενική ρύθμιση με κριτήριο το αιρετό ή μη των μελών της Διοικούσας Επιτροπής».
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως, του ex officio πρόεδρου του Ιδρύματος Μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεος Β’, του αντιπρόεδρου, του γενικού γραμματέα, δυο μελών της διοικούσας επιτροπής και κ.ά κατά της 44231/27.7.2018 αποφάσεως του συντονιστή αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, με την οποία διορίσθηκαν τα εκλεγέντα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και κατά της από 22.10.2018 έκθεσης συνεδρίασης της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ., καθ’ ο μέρος με αυτή εξελέγησαν αντιπρόεδρος και γενικός γραμματέας και, στη συνέχεια, η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος συγκροτήθηκε σε σώμα.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Δημήτριος Εμμανουηλίδης) με τις 1753, 1754 και 1755/2019 αποφάσεις έκρινε ότι «ο καθορισμός του τρόπου διοίκησης του Π.Ι.Ι.Ε.Τ., το οποίο είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, λόγω του διττού χαρακτήρα που έχει, δεδομένου ότι, αφενός εκφράζει το θρησκευτικό συναίσθημα των Ορθόδοξων Ελλήνων, έχοντας ως βάση και σημείο αναφοράς τον Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, αφετέρου έχει αναπτυχθεί σε πολύμορφο οργανισμό ευαγούς Εθνικού Καθιδρύματος και της άσκησης εποπτείας του Δημοσίου σε αυτό, είναι ζήτημα διοικητικής αποκλειστικώς φύσεως και μη θεμελιώδες, δυνάμενο ως εκ τούτου να ρυθμίζεται ελευθέρως από το νομοθέτη».
Επιπλέον, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «η διοίκηση του Ιδρύματος ασκήθηκε επί αιώνα και πλέον υπό την εποπτεία του Κράτους, ενώ, εξάλλου, η Διοικούσα Επιτροπή του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από την ίδρυσή του μέχρι και το ν. 2353/1953 δεν εκλεγόταν, αλλά διοριζόταν από την Κυβέρνηση. Ενόψει αυτών και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι ο νομοθέτης έχει ευρεία διακριτική ευχέρεια στο πλαίσιο άσκησης της αρμοδιότητάς του για τον προσδιορισμό του χρόνου έναρξης εφαρμογής μιας νομοθετικής διάταξης, σύμφωνα με γενικές και αφηρημένες ρυθμίσεις στο νόμο, κρίθηκε ότι η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 4 του ν. 4521/2018, με την οποία έληξε πρόωρα η θητεία της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ, η οποία δεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη, είναι σύμφωνη με το άρθρο 13 του Συντάγματος περί θρησκευτικής ελευθερίας και δεν πλήττεται η αυτοδιοίκηση της Εκκλησίας, ούτε και η θρησκευτική ελευθερία και επιπλέον δεν αντίκειται στην αρχή της συνέχειας της διοικητικής δράσης και ορθολογικής οργάνωσης της διοίκησης και στην αρχή της αμεροληψίας».
Περαιτέρω, σχετικά με τη ρύθμιση του άρθρου 48 παρ. 1 του ν. 4521/2018 με την οποία επανήλθε σε ισχύ το αρχικό, κατ' ουσίαν, καθεστώς ανάδειξης αντιπροέδρου και γενικού γραμματέα της Διοικούσας Επιτροπής του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από μόνα τα εκλεγμένα μέλη της, χωρίς στη διαδικασία αυτή να μετέχει ο επιχώριος Μητροπολίτης, ως ex officio μέλος της Διοικούσας Επιτροπής, κρίθηκε από το ΣτΕ πάντα κατά την ανακοίνωσή του, ότι «δεν υπάρχει αντίθεση ούτε στην αρχή της ορθολογικής οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών, ούτε στην αρχή της ισότητας. Περαιτέρω, η ρύθμιση αυτή δεν προσδίδει περισσότερες αρμοδιότητες στα μέλη του συλλογικού οργάνου σε σχέση με τον Πρόεδρο, διότι ουδόλως θίγονται οι ανατεθειμένες αρμοδιότητες στην Διοικούσα Επιτροπή».
Συγκεκριμένα, η κρίση αυτή των δικαστών του ΣτΕ, βασίστηκε στο ότι «πρόκειται για ρύθμιση που είχε ισχύσει για χρονικό διάστημα που υπερέβαινε την τριακονταετία και στο ότι ο νομοθέτης μπορεί να εισάγει γενική ρύθμιση με κριτήριο το αιρετό ή μη των μελών της Διοικούσας Επιτροπής».
