Την ώρα που ο κοροναϊός σαρώνει ολόκληρο τον κόσμο με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να είναι πολύ πιο θανατηφόρο από το πρώτο, η παγκόσμια κοινότητα έχει στραμμένα τα βλέμματά της στην έλευση των εμβολίων, προκειμένου να χτιστεί το πολυπόθητο… τοίχος κατά του ιού.

Στο θέμα των εμβολίων, αλλά κυρίως στην αποτελεσματικότητά τους σε άτομα με υποκείμενα νοσήματα, αναφέρθηκε με νέα ανάρτησή του ο καθηγητής πολιτικής της υγείας της σχολής Οικονομικών του Λονδίνου (LSE) Ηλίας Μόσιαλος.

Ο Ηλίας Μόσιαλος εξηγεί:

Σε αναμονή για τις εγκρίσεις των εμβολίων από τον ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων, πολλοί φίλοι αναρωτιούνται για τις ομάδες προτεραιότητας στους εμβολιασμούς, αλλά επίσης και για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών που ίσως εξαιρεθούν Τα διαθέσιμα δεδομένα όμως δεν υποδεικνύουν ανησυχία για την ασφάλεια ή για παρενέργειες των εμβολίων.

Έχω ήδη αναφερθεί στις οδηγίες του Ηνωμένου Βασιλείου για τον εμβολιασμό για τις έγκυες και τα παιδιά κάτω των 12 ετών. Δεδομένου πως οι έγκυες γυναίκες και τα μικρά παιδιά δεν συμπεριλήφθηκαν στις κλινικές δοκιμές, δεν υπάρχει ούτε επιστημονική γνώση αλλά ούτε και απόδειξη κινδύνου του εμβολίου στην εγκυμοσύνη.

Μετά τη μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό, σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν ασυμπτωματική λοίμωξη ή ήπια ασθένεια. Υπάρχουν πολύ περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τον εμβολιασμό σε εφήβους, και δεν έχουμε δεδομένα σχετικά με τον εμβολιασμό σε μικρότερα παιδιά. Όσον αφορά τους έφηβους 12-18 ετών, υπάρχουν τρέχουσες κλινικές δοκιμές σε εξέλιξη, και σύντομα θα έχουμε δεδομένα ασφαλείας και αποτελεσματικότητας.

Οι οδηγίες στο Ηνωμένο Βασίλειο για τις έγκυες συστήνουν

· Να αναβληθεί ο εμβολιασμός έως και την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης.

· Εάν μια γυναίκα ανακαλύψει ότι είναι έγκυος αφού κάνει την πρώτη δόση να ολοκληρώσει την εγκυμοσύνη της πριν κάνει τη δεύτερη δόση.

· Οι νέες μητέρες που θηλάζουν μπορούν να εμβολιαστούν.

· Οι έγκυες γυναίκες που θεωρείται πως ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, λόγω άλλων παραγόντων υγείας, να εμβολιαστούν το συντομότερο δυνατό μετά την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης.

Για ποια άλλα χρόνια και μη νοσήματα έχουμε δεδομένα από τις ανακοινώσεις των εταιρειών από τις κλινικές μελέτες;

Όσον αφορά τους μεγαλύτερους σε ηλικία, όπως ανακοίνωσαν Pfizer/BioNTech, η αποτελεσματικότητα σε ενήλικες άνω των 65 ετών ήταν πάνω από 94%.

Στις αρχές Σεπτέμβρη οι Pfizer/BioNTech ανακοίνωσαν πως είχαν ζητήσει επέκταση της κλινικής δοκιμής φάσης ΙΙ/ΙΙΙ -από τους 30.000 στους 44.000 συμμετέχοντες- από το FDA, γιατί είχαν πολλούς εθελοντές που ήθελαν να συμμετέχουν. Η επέκταση αυτή λοιπόν επέτρεψε στις εταιρείες να συμπεριλάβουν εφήβους ηλικίας έως 16 ετών και άτομα με χρόνιο αλλά σταθερό HIV (τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας που προκαλεί AIDS), ηπατίτιδα C ή μόλυνση από ηπατίτιδα Β. Γνωρίζουμε δηλαδή πως μεταξύ αυτών των έξτρα 14.000 εθελοντών υπάρχουν και κάποιοι έφηβοι 16-18 ετών και ασθενείς με τα παραπάνω νοσήματα. Θα περιμένουμε τις επιστημονικές δημοσιεύσεις για τις ενδελεχείς αναλύσεις και περισσότερες λεπτομέρειες.

Στην κλινική μελέτη φάσης ΙΙΙ της Moderna, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας, συμπεριλήφθηκαν και ομάδες πολιτών που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές της νόσου COVID-19. Ξέρουμε πως η μελέτη περιέλαβε περισσότερους από 7.000 Αμερικανούς άνω των 65 ετών και περισσότερους από 5.000 ηλικίας κάτω των 65 ετών αλλά που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις.

Αυτοί οι ευπαθείς εθελοντές αποτελούσαν το 42% των συμμετεχόντων στη μελέτη φάσης ΙΙΙ (περίπου 15% έπασχαν από σακχαρώδη διαβήτη, 10.5 % έπασχαν από σοβαρή παχυσαρκία, περίπου 8% έπασχαν από σοβαρή καρδιακή νόσο, περίπου 7.6% έπασχαν από σοβαρή πνευμονοπάθεια και σχεδόν 1% από ηπατική νόσο). Τα δεδομένα ασφαλείας και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου αποδείχθηκαν, και όπως ανέφερα και πριν, θα περιμένουμε τις επιστημονικές δημοσιεύσεις για περισσότερες λεπτομέρειες.

Γνωρίζουμε πλέον πως κάποιες υποκείμενες καταστάσεις υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο νοσηρότητας και θνητότητας από το COVID-19.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο που προετοιμάζεται για τους εμβολιασμούς, έχουν ήδη ανακοινωθεί οι συμβουλές της επιτροπής για τις ομάδες προτεραιότητας. Μεταξύ αυτών είναι και τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω χωρίς υποκείμενα νοσήματα, και ακολουθούνται από τα άτομα σε ομάδες υψηλού κινδύνου ηλικίας 16 ετών και άνω.

Οι ομάδες κινδύνου όπως προσδιορίζονται από την επιτροπή παρατίθενται παρακάτω:

· χρόνια αναπνευστική νόσος, συμπεριλαμβανομένης της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), της κυστικής ίνωσης και του σοβαρού άσθματος

· χρόνια καρδιακή νόσος (και αγγειακή νόσος)

· χρόνια νεφροπάθεια

· χρόνια ηπατική νόσος

· χρόνια νευρολογική ασθένεια συμπεριλαμβανομένης της επιληψίας

· σύνδρομο Down

· σοβαρή μαθησιακή αναπηρία

· διαβήτης

· δέκτες μοσχεύματος στερεών οργάνων, μυελού των οστών και βλαστικών κυττάρων

· ορισμένοι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο

· ανοσοκαταστολή λόγω ασθένειας ή θεραπείας

· ασπληνία και σπληνική δυσλειτουργία

· σοβαρή παχυσαρκία

· σοβαρές ψυχικές ασθένειες

και αναμένουμε περαιτέρω διευκρινίσεις για τις κατηγορίες αυτές μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Όταν ανακοινωθούν θα κάνω άλλη ανάρτηση.

Όλες οι χώρες προετοιμάζονται για τους επικείμενους εμβολιασμούς και είναι αναμενόμενο πως πολύ σύντομα θα έχουμε και περισσότερες λεπτομέρειες για το σχετικό ρίσκο μεταξύ των παραπάνω, αλλά και άλλων ομάδων με χρόνια νοσήματα. Αναφέρομαι στις σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις που προκύπτουν από αναλύσεις ομάδων ασθενών με άλλα νοσήματα που δεν αναφέρονται στην παραπάνω λίστα. Για την ώρα, προτεραιότητα έχουν οι αποφάσεις του ευρωπαϊκού οργανισμού φαρμάκων για τα πρώτα δυο εμβόλια.