«Ζωντανεύει» το Αδριάνειο Υδραγωγείο στον δήμο Χαλανδρίου
Μπορεί ένα αρχαίο μνημείο να αποκτήσει και πρακτική σημασία, πέρα από την αναμφισβήτητα σημαντική ιστορική αξία του;... Στον Δήμο Χαλανδρίου απαντούν πως μπορεί κι έτσι 19 αιώνες μετά την πρώτη λειτουργία του, το Αδριάνειο Υδραγωγείο ετοιμάζεται να λειτουργήσει και πάλι, μέσω αρδευτικού δικτύου και μιας μεγάλης ανάπλασης, που θα πραγματοποιηθεί από το μνημείο έως το κέντρο της πόλης και που θα έχει πρακτικά και πολιτιστικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα.
Το Αδριάνειο Υδραγωγείο κατασκευάστηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, με στόχο την ύδρευση της πόλης των Αθηνών από τα βρόχινα νερά της Πεντέλης (αλλά και της Πάρνηθας σε άλλα σημεία του λεκανοπεδίου). Στο Χαλάνδρι η επαναλειτουργία του ξεκίνησε ως όραμα και καταλήγει στο να γίνει πράξη, καθώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CULTURAL H.ID.RA.N.T. προβλέπει τις εξής δράσεις:
- Δημιουργία του αρδευτικού δικτύου σε αστική περιοχή, καθώς θα οργανωθούν δύο αντλιοστάσια με σκοπό να καταστεί παραγωγικό το υδραγωγείο. Δημόσιοι χώροι και κάτοικοι θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πότισμα το νερό του. Παράλληλα με το αρδευτικό δίκτυο, από τα δύο σημεία υδροληψίας θα γεμίζουν υδροφόρες που θα μεταφέρουν νερό στις γειτονιές της πόλης.
- Μεγάλη ανάπλαση, που θα συνοδεύσει την υδραυλική εγκατάσταση, θα συνδέσει με πεζόδρομο το μνημείο με τη Ρεματιά Χαλανδρίου και το κέντρο της πόλης κι έτσι θα αναδειχθούν οι περιοχές των δύο αντλιοστασίων.
- Θα δημιουργηθεί μία αλληλέγγυα οικονομία νερού, που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τα επόμενα χρόνια.
- Ψηφιοποίηση πολιτιστικού υλικού, καθώς το υλικό που σχετίζεται με το υδραγωγείο, από μαρτυρίες κατοίκων μέχρι ντοκουμέντα, θα οργανωθεί για πρώτη φορά και θα γίνει δημόσια προσβάσιμο μέσα από ψηφιακές εφαρμογές.
- Ευρεία συμμετοχή της κοινότητας στην ανάπτυξη του προγράμματος. Επτά σχολεία (3ο, 6ο, 8ο Γυμνάσιο, παιδιά και γονείς από το 7ο Γυμνάσιο, 2ο, 4ο Λύκειο και το 12ο Δημοτικό) θα συμμετάσχουν με διάφορους ρόλους, είτε σχεδιάζοντας τους χώρους γύρω από το σχολείο τους, που θα αναπλαστούν και θα ποτιστούν από το Αδριάνειο, είτε την ίδια την αυλή τους, είτε οργανώνοντας τμήματα της διαχείρισης.
Ακόμη, εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού θα γίνουν σε κάθε σχολείο, ενώ πληθώρα δράσεων ανάδειξης μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας θα πραγματοποιηθούν στις γειτονιές και στο Φεστιβάλ Ρεματιάς.
«Η ιδέα ήταν να μην αναδείξουμε το Αδριάνειο Υδραγωγείο μόνο ως ένα μνημείο, αλλά να το κάνουμε παραγωγικό και να συμμετέχει μέσα στην πόλη, που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της σύγχρονης αστικής ζωής. Έτσι, απέκτησε ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ήταν μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης & Διαχείρισης Απορριμμάτων Κώστας Γερολυμάτος και συνεχίζει:
«Το μνημείο αυτό παραμένει ουσιαστικά αθέατο, αν και είχε διάφορες χρήσεις και στη σύγχρονη εποχή, όπως για παράδειγμα ο κόσμος έτρεχε να προστατευτεί εκεί σε βομβαρδισμούς. Θελήσαμε λοιπόν να το κάνουμε παραγωγικό και πρεσβευτή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Για το πώς «μεταφράζεται» όλο αυτό στην καθημερινότητα των δημοτών, ο κ. Γερολυμάτος απαντά: «Πέρα από το ότι αναδεικνύουμε το μνημείο με τρόπο παραγωγικό και τα όσα θα επιφέρει αυτό, οι πολίτες που θα γίνουν αποδέκτες, είτε μέσω του αρδευτικού δικτύου είτε με υδροφόρες, θα έχουν πρακτικό και οικονομικό κέρδος. Ταυτόχρονα, η ανάπλαση που θα πραγματοποιηθεί σε μεγάλο εύρος, θα έχει και περιβαλλοντική αξία, αφού σε μια παραρεμάτια περιοχή θα δημιουργηθεί πεζοπορική διαδρομή μέχρι το κέντρο της πόλης».
Όσο για το χρονοδιάγραμμα... «Είναι εκ των πραγμάτων πιεστικό, μέσα σε 2,5 χρόνια, αλλά θα τα καταφέρουμε», λέει ο αντιδήμαρχος Χαλανδρίου.
Το 80% του προϋπολογισμού του έργου χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανέρχεται στα 3,9 εκατομμύρια ευρώ και η περάτωσή του προβλέπεται τον Ιούλιο του 2023. Την περασμένη Παρασκευή (29/1) έγινε διαδικτυακά η επίσημη έναρξη του προγράμματος και στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Για τον δήμο μας αποτελεί μια μεγάλη και τριπλή πρόκληση. Πρώτα από όλα να υλοποιήσει την επανεισαγωγή ενός εμβληματικού αρχαίου μνημείου στην καθημερινή ζωή μιας σύγχρονης πόλης, στοχεύοντας στη χρήση του νερού με τη δημιουργία αρδευτικών δικτύων και κοινοτήτων νερού. Παράλληλα να πραγματοποιήσει μια μεγάλη ανάπλαση, αποδίδοντας στους πολίτες πάνω από 8 στρέμματα νέων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου και περιπάτου, συνδέοντας το μνημείο με τη Ρεματιά και το κέντρο της πόλης, δημιουργώντας μια διαδρομή αναφοράς, τοπόσημο και πολιτιστική ταυτότητα της πόλης. Και τέλος να πετύχει τη μεγαλύτερη δυνατή συστράτευση των πιο δημιουργικών δυνάμεων της τοπικής κοινωνίας, τόσο μέσω του συμμετοχικού σχεδιασμού, όσο και της συλλογικής επικαρπίας των αποτελεσμάτων του έργου».
Και κατέληξε λέγοντας: «Η συμμετοχή τόσων καταξιωμένων στο χώρο τους εταίρων του έργου, μας γεμίζουν αισιοδοξία για το τελικό αποτέλεσμα».
Το Αδριάνειο Υδραγωγείο κατασκευάστηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, με στόχο την ύδρευση της πόλης των Αθηνών από τα βρόχινα νερά της Πεντέλης (αλλά και της Πάρνηθας σε άλλα σημεία του λεκανοπεδίου). Στο Χαλάνδρι η επαναλειτουργία του ξεκίνησε ως όραμα και καταλήγει στο να γίνει πράξη, καθώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CULTURAL H.ID.RA.N.T. προβλέπει τις εξής δράσεις:
- Δημιουργία του αρδευτικού δικτύου σε αστική περιοχή, καθώς θα οργανωθούν δύο αντλιοστάσια με σκοπό να καταστεί παραγωγικό το υδραγωγείο. Δημόσιοι χώροι και κάτοικοι θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πότισμα το νερό του. Παράλληλα με το αρδευτικό δίκτυο, από τα δύο σημεία υδροληψίας θα γεμίζουν υδροφόρες που θα μεταφέρουν νερό στις γειτονιές της πόλης.
- Μεγάλη ανάπλαση, που θα συνοδεύσει την υδραυλική εγκατάσταση, θα συνδέσει με πεζόδρομο το μνημείο με τη Ρεματιά Χαλανδρίου και το κέντρο της πόλης κι έτσι θα αναδειχθούν οι περιοχές των δύο αντλιοστασίων.
- Θα δημιουργηθεί μία αλληλέγγυα οικονομία νερού, που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τα επόμενα χρόνια.
- Ψηφιοποίηση πολιτιστικού υλικού, καθώς το υλικό που σχετίζεται με το υδραγωγείο, από μαρτυρίες κατοίκων μέχρι ντοκουμέντα, θα οργανωθεί για πρώτη φορά και θα γίνει δημόσια προσβάσιμο μέσα από ψηφιακές εφαρμογές.
- Ευρεία συμμετοχή της κοινότητας στην ανάπτυξη του προγράμματος. Επτά σχολεία (3ο, 6ο, 8ο Γυμνάσιο, παιδιά και γονείς από το 7ο Γυμνάσιο, 2ο, 4ο Λύκειο και το 12ο Δημοτικό) θα συμμετάσχουν με διάφορους ρόλους, είτε σχεδιάζοντας τους χώρους γύρω από το σχολείο τους, που θα αναπλαστούν και θα ποτιστούν από το Αδριάνειο, είτε την ίδια την αυλή τους, είτε οργανώνοντας τμήματα της διαχείρισης.
Ακόμη, εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού θα γίνουν σε κάθε σχολείο, ενώ πληθώρα δράσεων ανάδειξης μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας θα πραγματοποιηθούν στις γειτονιές και στο Φεστιβάλ Ρεματιάς.
«Η ιδέα ήταν να μην αναδείξουμε το Αδριάνειο Υδραγωγείο μόνο ως ένα μνημείο, αλλά να το κάνουμε παραγωγικό και να συμμετέχει μέσα στην πόλη, που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της σύγχρονης αστικής ζωής. Έτσι, απέκτησε ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ήταν μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης & Διαχείρισης Απορριμμάτων Κώστας Γερολυμάτος και συνεχίζει:
«Το μνημείο αυτό παραμένει ουσιαστικά αθέατο, αν και είχε διάφορες χρήσεις και στη σύγχρονη εποχή, όπως για παράδειγμα ο κόσμος έτρεχε να προστατευτεί εκεί σε βομβαρδισμούς. Θελήσαμε λοιπόν να το κάνουμε παραγωγικό και πρεσβευτή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Για το πώς «μεταφράζεται» όλο αυτό στην καθημερινότητα των δημοτών, ο κ. Γερολυμάτος απαντά: «Πέρα από το ότι αναδεικνύουμε το μνημείο με τρόπο παραγωγικό και τα όσα θα επιφέρει αυτό, οι πολίτες που θα γίνουν αποδέκτες, είτε μέσω του αρδευτικού δικτύου είτε με υδροφόρες, θα έχουν πρακτικό και οικονομικό κέρδος. Ταυτόχρονα, η ανάπλαση που θα πραγματοποιηθεί σε μεγάλο εύρος, θα έχει και περιβαλλοντική αξία, αφού σε μια παραρεμάτια περιοχή θα δημιουργηθεί πεζοπορική διαδρομή μέχρι το κέντρο της πόλης».
Όσο για το χρονοδιάγραμμα... «Είναι εκ των πραγμάτων πιεστικό, μέσα σε 2,5 χρόνια, αλλά θα τα καταφέρουμε», λέει ο αντιδήμαρχος Χαλανδρίου.
Το 80% του προϋπολογισμού του έργου χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανέρχεται στα 3,9 εκατομμύρια ευρώ και η περάτωσή του προβλέπεται τον Ιούλιο του 2023. Την περασμένη Παρασκευή (29/1) έγινε διαδικτυακά η επίσημη έναρξη του προγράμματος και στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Για τον δήμο μας αποτελεί μια μεγάλη και τριπλή πρόκληση. Πρώτα από όλα να υλοποιήσει την επανεισαγωγή ενός εμβληματικού αρχαίου μνημείου στην καθημερινή ζωή μιας σύγχρονης πόλης, στοχεύοντας στη χρήση του νερού με τη δημιουργία αρδευτικών δικτύων και κοινοτήτων νερού. Παράλληλα να πραγματοποιήσει μια μεγάλη ανάπλαση, αποδίδοντας στους πολίτες πάνω από 8 στρέμματα νέων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου και περιπάτου, συνδέοντας το μνημείο με τη Ρεματιά και το κέντρο της πόλης, δημιουργώντας μια διαδρομή αναφοράς, τοπόσημο και πολιτιστική ταυτότητα της πόλης. Και τέλος να πετύχει τη μεγαλύτερη δυνατή συστράτευση των πιο δημιουργικών δυνάμεων της τοπικής κοινωνίας, τόσο μέσω του συμμετοχικού σχεδιασμού, όσο και της συλλογικής επικαρπίας των αποτελεσμάτων του έργου».
Και κατέληξε λέγοντας: «Η συμμετοχή τόσων καταξιωμένων στο χώρο τους εταίρων του έργου, μας γεμίζουν αισιοδοξία για το τελικό αποτέλεσμα».
