Ενα έµµεσο κάλεσµα στα καλύτερα µυαλά της γενιάς του λεγόµενου «brain drain» να επιστρέψουν στην Ελλάδα απευθύνει η κυβέρνηση, µε περισσότερες από 600 θέσεις ευθύνης στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα να ανοίγουν από τις αρχές ∆εκεµβρίου, αρχής γενοµένης από τις διοικήσεις των νοσοκοµείων. Το κάλεσµα αυτό γίνεται ουσιαστικά µε το νέο νοµοσχέδιο για την επιλογή των διοικήσεων των φορέων, που θα κατατεθεί µέχρι το τέλος του µήνα στη Βουλή, ώστε να ξεκινήσει η εφαρµογή του το συντοµότερο δυνατόν. ∆εν αφορά βέβαια µόνο τους Ελληνες του εξωτερικού, αλλά όλους όσοι έχουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που θα απαιτούνται πλέον για τη θέση του επικεφαλής δηµόσιου οργανισµού ή φορέα. Οι πρώτοι διοικητές που θα επιλεγούν µε το νέο σύστηµα αναµένεται να αναλάβουν καθήκοντα στις αρχές του 2024, για τετραετή θητεία.

Πώς αλλάζει ο τρόπος λοιπόν των διοικήσεων

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα «ψιλά γράµµατα», οι κρίσιµες λεπτοµέρειες του νοµοσχεδίου, στις οποίες θα γίνει αναφορά αµέσως µόλις διαµορφωθεί ο βασικός κορµός της µεταρρύθµισης αυτής, την οποία εισάγει η αρµόδια υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραµέως. Ο τρόπος λοιπόν επιλογής των διοικήσεων αλλάζει και περιλαµβάνει πλέον γραπτή εξέταση όλων των υποψηφίων, προφορική των επτά πρώτων σε βαθµολογία υποψηφίων και, τέλος, κατάρτιση πίνακα των τριών επικρατέστερων υποψηφίων από την Επιτροπή Επιλογής Στελεχών και επιλογή ενός εκ των τριών από τον αρµόδιο υπουργό.

Η γραπτή εξέταση, όπως γράφει το σχέδιο νόµου, θα γίνεται ως εξής: «Το Ανώτατο Συµβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) διενεργεί, είτε ταυτόχρονα είτε τµηµατικά, γραπτή εξέταση, ηλεκτρονική ή έντυπη, που περιλαµβάνει δοκιµασία διακρίβωσης των δεξιοτήτων των υποψηφίων, οι οποίες σχετίζονται, ενδεικτικά, µε τον συλλογισµό, την αποτελεσµατικότητα, την ικανότητα ανταπόκρισης στις απαιτήσεις θέσεων ευθύνης. Η δοκιµασία διενεργείται είτε µε τη µέθοδο των ερωτήσεων πολλαπλών επιλογών ή άλλου είδους κλειστού τύπου ερωτήσεων είτε µε συνδυασµό και των δύο».

Πριν από αυτά, όµως, οι υποψήφιοι για τις διοικήσεις οποιουδήποτε φορέα ή οργανισµού πρέπει να έχουν τα ακόλουθα τυπικά προσόντα:

α) Πτυχίο ιδρύµατος ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστηµιακού ή τεχνολογικού τοµέα) ή µεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο σπουδών της ηµεδαπής ή αρµοδίως αναγνωρισµένο πτυχίο ή µεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο της αλλοδαπής.
β) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής ή της γαλλικής ή της γερµανικής ή της ισπανικής ή της ιταλικής γλώσσας.
γ) ∆εκαετή, τουλάχιστον, εργασιακή εµπειρία στον δηµόσιο ή τον ιδιωτικό τοµέα.

Εδώ τα ψιλά γράµµατα έχουν ενδιαφέρον: Για τα νοµικά πρόσωπα οι αρµοδιότητες των οποίων έχουν ειδικό χαρακτήρα ή εκτείνονται σε συγκεκριµένη περιοχή της χώρας (Οµάδα Β), η ελάχιστη εργασιακή εµπειρία δεν είναι δεκαετής, αλλά εξαετής. Για τα δε νοσοκοµεία µε λιγότερες από 400 κλίνες, η ελάχιστη εργασιακή εµπειρία που απαιτείται είναι οκταετής. Στις λεπτοµέρειες του νοµοσχεδίου αξίζει επίσης να σηµειωθεί ότι όπου προβλέπεται τεστ δεξιοτήτων (Οµάδες Α - οργανισµοί εθνικής εµβέλειας και Γ - νοσοκοµεία), ελέγχεται η συνδροµή των απαιτούµενων προσόντων και γίνεται µοριοδότηση µόνο για τους υποψηφίους που καταλαµβάνουν τις 15 πρώτες θέσεις στον πίνακα κατάταξης του τεστ, µειώνοντας έτσι σηµαντικά τον γραφειοκρατικό φόρτο.

Πότε αποµακρύνεται ένας διοικητής ή πρόεδρος από τη θέση του και πότε θα λαµβάνει bonus στον µισθό του

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρόβλεψη για την αποµάκρυνση του διοικητή ή προέδρου από τη θέση του: Η θητεία των διοικήσεων µπορεί να λήξει πρόωρα σε περίπτωση µη επίτευξης των τεθέντων στόχων σύµφωνα µε το συµβόλαιο απόδοσης. Μπορεί επίσης να λήξει πρόωρα σε περιπτώσεις παραίτησης, στέρησης της προσωπικής ελευθερίας τους, µόνιµης αδυναµίας άσκησης των καθηκόντων τους για λόγους υγείας ή αναπηρίας, αποχρωσών ενδείξεων για µη σύννοµη άσκηση των καθηκόντων τους ή άσκησης ποινικής δίωξης για αδίκηµα, το οποίο µπορεί να επισύρει την έκπτωση από την υπηρεσία.

Πέρα από το «µαστίγιο», υπάρχει και το «καρότο»: Το ύψος του κινήτρου επίτευξης στόχων (bonus παραγωγικότητας) φτάνει κατ’ έτος το 20% του ετήσιου βασικού µισθού στις Οµάδες Α και Γ και το 15% στην Οµάδα Β (νοµικά πρόσωπα ειδικού ή τοπικού χαρακτήρα), λειτουργώντας έτσι ως ένα σηµαντικό κίνητρο. Φυσικά, υπόκειται στις ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές κρατήσεις των πρόσθετων αποδοχών.

Ιδιαίτερης σηµασίας είναι και το νέο σύστηµα µοριοδότησης, το οποίο σύµφωνα µε κυβερνητικές πηγές «εξασφαλίζει την απαραίτητη ισορροπία µεταξύ τυπικών και ουσιαστικών προσόντων». Οπως επισηµαίνουν πηγές, «αποµακρυνόµαστε από τη λογική της υπεροχής των τυπικών εκπαιδευτικών προσόντων. Το διδακτορικό δεν µοριοδοτείται, αλλά συνεκτιµάται κατά τη συνέντευξη ανάλογα µε τη συνάφειά του».

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 14/10