Εντός του ∆εκεµβρίου φέρνει στην πολιτική ατζέντα το Υπουργείο Παιδείας το νοµοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστηµίων στην Ελλάδα, αξιοποιώντας το άρθρο 28 του Συντάγµατος για τις διακρατικές συµφωνίες. Τα «Π» απηύθυναν 10 ενδιαφέρουσες και χρηστικές ερωτήσεις στο Υπουργείο Παιδείας και οι απαντήσεις περιγράφουν τη βασική φιλοσοφία του νοµοσχεδίου, καθώς και όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι µαθητές και οι οικογένειές τους.

01. Τι θα προβλέπει το νοµοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για τα πανεπιστήµια; Ποια θα είναι η φιλοσοφία του;

Πρόκειται για ένα νοµοσχέδιο προσανατολισµένο στο ελεύθερο πανεπιστήµιο. Ουσιαστικά, µιλάµε για µια «διπλή» απελευθέρωση: αφενός της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης από το κρατικό µονοπώλιο και αφετέρου των δηµόσιων πανεπιστηµίων από τη γραφειοκρατία.

foitites
02. Τα µη κρατικά πανεπιστήµια θα είναι παραρτήµατα ξένων;

Σε πρώτο χρόνο ναι, διότι αυτή είναι η «φόρµουλα» που µπορεί τη δεδοµένη στιγµή να θεσπιστεί µε βάση την ερµηνεία του Συντάγµατος σε συνάρτηση µε το Ενωσιακό και το ∆ιεθνές ∆ίκαιο. Φυσικά, παραµένει στόχος η αναθεώρηση του Αρθρου 16, η οποία θα επιτρέψει την πλήρη απελευθέρωση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης από ένα ιδιότυπο, όσο και αναχρονιστικό, κρατικό µονοπώλιο.

03. Τα µαθήµατα θα γίνονται στα αγγλικά ή στα ελληνικά;

Αυτό είναι κάτι που θα επαφίεται σε κάθε πανεπιστήµιο. Η έµφαση δίνεται στην ποιότητα των σπουδών. Σε κάθε περίπτωση, βλέπουµε ότι τα δηµόσια πανεπιστήµια καθιερώνουν ολοένα και περισσότερα αγγλόφωνα προγράµµατα, καταγράφοντας εξαιρετικές επιδόσεις τόσο στο αµιγώς ακαδηµαϊκό πεδίο όσο και στο επίπεδο της διεθνοποίησης των ιδρυµάτων µας.

04. Πώς θα γίνεται η εισαγωγή στα πανεπιστήµια αυτά;

Θα µετράει ο βαθµός απολυτηρίου του Λυκείου; Η εισαγωγή θα πραγµατοποιείται µε κριτήρια που θα θέτει το ίδιο το πανεπιστήµιο. Ουσιαστικά, τα κριτήρια εισαγωγής στο ελληνικό παράρτηµα θα καθορίζονται από το µητρικό ίδρυµα, όπως δηλαδή θα συνέβαινε αν ο υποψήφιος φοιτητής υπέβαλλε αίτηση για σπουδές στη χώρα όπου εδρεύει το πανεπιστήµιο.

05. Θα υπάρχουν δίδακτρα;

Το ύψος τους θα ορίζεται ελεύθερα; Τα µη κρατικά πανεπιστήµια θα έχουν την ευχέρεια να καθορίζουν τα δίδακτρα. Ωστόσο, θα υπάρχει πρόβλεψη στον νόµο τόσο για προγράµµατα υποτροφιών όσο και για την εφαρµογή κοινωνικών κριτηρίων.

Ουσιαστικά, τα κριτήρια εισαγωγής στο ελληνικό παράρτηµα θα καθορίζονται από το µητρικό ίδρυµα


06. Τι θα γίνει αν, για παράδειγµα, ο ∆ΣΑ αρνείται να εγγράψει τους αποφοίτους Νοµικής, το ΤΕΕ τους απόφοιτους µηχανικούς κ.λπ.;

Το ζήτηµα των επαγγελµατικών δικαιωµάτων έχει ήδη λυθεί, καθώς το υπουργείο Παιδείας έχει ήδη νοµοθετήσει αναφορικά µε τις υποχρεώσεις των επαγγελµατικών συλλόγων. Η διαφορά της προτεινόµενης ρύθµισης είναι ότι τα µη κρατικά πανεπιστήµια θα παρέχουν και ακαδηµαϊκά, πέρα από επαγγελµατικά, δικαιώµατα, θα αναγνωρίζονται δηλαδή µε το ίδιο καθεστώς που αναγνωρίζονται τα δηµόσια πανεπιστήµια.

07. Τα υπό ίδρυση πανεπιστήµια θα πληρούν αυστηρά κριτήρια; Ποιος θα ελέγχει την εφαρµογή των κανόνων;

Αυτός είναι ο πυρήνας του νοµοσχεδίου: τα κριτήρια ίδρυσης και λειτουργίας. Το υπουργείο Παιδείας βρίσκεται σε συνεργασία µε την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία θα είναι αρµόδια για την τήρηση των κριτηρίων. Σύµφωνα µε όλες τις πληροφορίες, πρόκειται για ένα πλέγµα προδιαγραφών ίδρυσης και λειτουργίας που θα θέτει υψηλά στάνταρ, µε την αποστροφή του Κυριάκου Πιερρακάκη να είναι χαρακτηριστική: «∆εν θέλουµε πανεπιστήµια του ενός ορόφου». Το πλαίσιο, λοιπόν, θα είναι απαιτητικό τόσο σε ακαδηµαϊκό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, εστιάζοντας και σε τοµείς όπως οι υποδοµές και η προσβασιµότητα.

08. Το πτυχίο του ιδιωτικού πανεπιστηµίου θα αναγνωρίζεται ως τίτλος σπουδών για διορισµό στο ∆ηµόσιο;

Εφόσον το πανεπιστήµιο πληροί τα κριτήρια, τότε, ναι, οι τίτλοι σπουδών του θα αναγνωρίζονται και στο ∆ηµόσιο. Με τον τρόπο αυτόν διευρύνεται η δυνατότητα του κράτους στην επιλογή ανθρώπινου δυναµικού υψηλών προσόντων.

09. Τα δηµόσια πανεπιστήµια δεν θα υποβαθµιστούν από την ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστηµίων;

Οχι - και αυτό το εγγυάται πρωτίστως η πραγµατικότητα σε άλλες χώρες, µε πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα την Κύπρο, η οποία έχει εξελιχθεί σε ένα περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο, προσελκύοντας φοιτητές από πολλές χώρες και δηµιουργώντας οικοσυστήµατα καινοτοµίας. Την ίδια στιγµή, τα δηµόσια πανεπιστήµια βελτιώθηκαν µέσα από τον συναγωνισµό και από τη δυνατότητα επιπλέον χρηµατοδότησης, που προέκυψε ως αποτέλεσµα της σηµαντικής αύξησης του ΑΕΠ της χώρας. Από εκεί και πέρα, όπως ήδη αναφέρθηκε, το νοµοσχέδιο έχει και έναν πυλώνα που αφορά στην αντιµετώπιση της γραφειοκρατίας των δηµόσιων πανεπιστηµίων και στην ενθάρρυνση της εξωστρέφειάς τους. Εξάλλου, ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει επαναλάβει σε όλους τους τόνους ότι το δηµόσιο πανεπιστήµιο παραµένει η ναυαρχίδα της στρατηγικής του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευµάτων και Αθλητισµού για την Τριτοβάθµια Εκπαίδευση και οι πρωτοβουλίες για την ενδυνάµωσή του θα είναι πολλές, διαρκείς και στοχευµένες, ώστε τα ΑΕΙ µας να είναι ενισχυµένα στη νέα εποχή στην οποία περνά η χώρα.

10. Τελικά, ποιο θα είναι το κέρδος της χώρας από τα µη κρατικά πανεπιστήµια;

Πρώτο και κύριο, η ίδρυση µη κρατικών πανεπιστηµίων θα καλύψει τη µεγάλη και διαρκώς αυξανόµενη εγχώρια ζήτηση για πανεπιστηµιακές σπουδές, η οποία αυτή τη στιγµή καλύπτεται από τα πανεπιστήµια του εξωτερικού ή τα κολέγια. Με τον τρόπο αυτόν δηµιουργούνται καλύτερες συνθήκες για την ελληνική οικονοµία, το ∆ηµογραφικό και την αντιµετώπιση του brain drain. Επιπλέον, θα προσελκύσει ένα µέρος της υπερχειλίζουσας παγκόσµιας ζήτησης για πανεπιστηµιακές σπουδές σε άλλη χώρα από αυτήν όπου κατοικεί ο ενδιαφερόµενος. Εξάλλου, όλα τα δεδοµένα αποτυπώνουν ότι όσες χώρες επενδύουν στην εξαγωγή υπηρεσιών πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης και την ενισχύουν βελτιώνουν συνεχώς τους δείκτες της οικονοµικής τους ανάπτυξης.

Έρχονται 60 ΚΕΕΚ σε όλη την επικράτεια και 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης

Σε μια συνολική αναβάθμιση όσον αφορά στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση προχωρά το υπουργείο Παιδείας. Στόχος του νομοσχεδίου είναι να καταστήσει την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μια συνειδητή, ποιοτική επιλογή για τους πολλούς, για όσους επιθυμούν να εισέλθουν νωρίς στην αγορά εργασίας, με αυξημένα επαγγελματικά προσόντα. Τα «Π» απηύθυναν στο υπουργείο ακόμα 10 ενδιαφέρουσες και χρηστικές ερωτήσεις σχετικά με το νέο νομοσχέδιο.

01. Πού αποσκοπεί το νέο πλαίσιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση;

Το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο για την ανα - βάθμισή της, το οποίο περιλαμβάνει επίσης σημαντικό εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης πρόκειται να κατευθυνθούν προς αυτόν τον σκοπό πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ. Και, βέβαια, σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαίες και οι αντίστοιχες νομοθετικές αλλαγές, τις οποίες εισάγει το νομοσχέδιο. Στόχος είναι τα ΙΕΚ, τα ΕΠΑ.Λ. και τα Επαγγελματικά Εργαστήρια να αποτελέσουν μια σύγχρονη και αξιόπιστη εναλλακτική προς την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, δημιουργώντας άρτιους και περιζήτητους επαγγελματίες σε ειδικότητες αιχμής.

02. Ποια είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που φέρνει το νέο πλαίσιο;

Το σημείο αναφοράς του νομοσχεδίου είναι αναμφίβολα η καθιέρωση των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΕΕΚ), τα οποία θα λειτουργούν ως campuses για ΙΕΚ, ΕΠΑ.Λ. και Επαγγελματικά Εργαστήρια. Ενα ΚΕΕΚ θα περιλαμβάνει τουλάχιστον μία δομή εκπαίδευσης, μία δομή κατάρτισης κι ένα εργαστηριακό κέντρο, που θα διατηρούν μεν την αυτοτέλειά τους, αλλά θα βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία. Εξάλλου, πρόκειται για μια πρακτική που ήδη υφίσταται, καθώς περίπου το 60% των δομών λειτουργούν σε καθεστώς άτυπης συστέγασης.

03. Αφού ήδη πολλές δομές συστεγάζονται, γιατί ιεραρχείται τόσο ψηλά η μεταρρύθμιση των ΚΕΕΚ;

Είναι πεποίθηση του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού ότι αυτή η συστέγαση πρέπει να συστηματοποιηθεί, ενισχύοντας τη λειτουργία τους στην πράξη και δημιουργώντας πολύτιμες οικονομίες κλίμακος. Ετσι, μέσα από τη θεσμική αναγνώριση και την περαιτέρω ανάπτυξη συνεργειών, στόχος είναι ο περιορισμός των αλληλοεπικαλύψεων αντικειμένων και, κυρίως, η δη - μιουργία προστιθέμενης αξίας στην παραγόμενη γνώση.

04. Πόσα ΚΕΕΚ περιλαμβάνει ο νέος χάρτης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης;

Υπολογίζεται ότι, σε πρώτο χρόνο, θα δημιουργηθούν περίπου 60 ΚΕΕΚ σε όλη την επικράτεια.

05. Την προηγούμενη τετραετία νομοθετήθηκαν εκτεταμένες αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Πώς αξιολογούνται;

Ο νέος νόμος θα ανατρέψει τις αλλαγές αυτές; Το πλαίσιο που καθιέρωσε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου αξιολογείται ως μια μεταρρύθμιση η οποία εφαρμόστηκε στην πράξη και παρήγαγε πραγματικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Το νομοσχέδιο, λοιπόν, σκοπεύει να «χτίσει» πάνω στην προηγούμενη τετραετία και όχι να την αναιρέσει.

06. Τι αλλάζει στα ΕΠΑ.Λ.;

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ότι το νέο νομοσχέδιο έρχεται να πλαισιώσει τις μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης τετραετίας αποτελεί η γενίκευση σε όλα τα ΕΠΑ.Λ. των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν στα νεοσυσταθέντα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. Ετσι, από το σχολικό έτος 2024-2025 τομές όπως η πρακτική άσκηση των μαθητών, τα νέα προγράμματα σπουδών και η εναρμόνιση με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας θα ισχύουν για όλα τα ΙΕΚ.

07. Ποια θα είναι η τύχη των Πρότυπων ΕΠΑ.Λ., αφού γενικεύονται σε όλα τα ΕΠΑ.Λ. τα στοιχεία που τα έκαναν να ξεχωρίσουν;

Τα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους, με την εφαρμογή ακόμα περισσότερων και - νοτομιών, οι οποίες θα γενικεύονται με τη σειρά τους σε όλα τα Επαγγελματικά Λύκεια, αυτονόητα μετά την επιτυχή τους αξιολόγηση.

08. Τι αλλάζει στα ΙΕΚ;

Οι αλλαγές στα ΙΕΚ θα είναι τόσο εκτεταμένες, που ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα συνολικό rebranding, το οποίο θα εκτείνεται από τη λειτουργία τους μέχρι το όνομά τους. Εδώ εντάσσονται περίπου 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης, δηλαδή νέες ειδικότητες. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στον τομέα της συμβουλευτικής, με στόχο να παρέχονται στους καταρτιζόμενους ουσιαστικές κατευθύνσεις για τη σταδιοδρομία τους, διασύνδεση με την αγορά εργασίας και υποστήριξη μετά την αποφοίτησή τους.

Οι αλλαγές στα ΙΕΚ θα είναι τόσο εκτεταμένες, που ουσι - αστικά θα πρόκειται για ένα συνολικό rebranding, το οποίο θα εκτείνεται από τη λειτουρ - γία τους έως το όνομά τους


09. Πώς θα επιτευχθεί η σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας και της τοπικής
οικονομίας;

Οι 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης που αναφέρθη - καν πριν έχουν διαμορφωθεί σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Και αυτό αποτελεί μόνο ένα παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση. Στο νομοσχέδιο θεσμοθετείται επίσης η αναβάθμιση των Γραφείων Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (ΓΕΑΣ), ώστε να ανα - τροφοδοτούν διαρκώς τα ΚΕΕΚ με νέες ιδέες, νέα δεδομένα και νέες ανάγκες της οικονομίας.

10. Ποιος θα είναι ο ρόλος του ψηφιακού μετασχηματισμού στο νέο πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης;

Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής πύλης, στην οποία κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να βρει ό,τι χρειάζεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις σπουδές του. Θα πρόκειται, δηλαδή, για το «gov.gr της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης», που θα περιλαμβάνει οδηγούς σπουδών, στατιστικά στοιχεία επαγγελματικής αποκατάστασης, εκπαιδευτικό υλικό και προσομοιώσεις. Κυρίως, όμως, η πλατφόρμα πρόκειται να λειτουργήσει ως σημείο τομής μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ώστε αφενός οι μαθητές, οι καταρτιζόμενοι και οι απόφοιτοι και αφετέρου οι επιχειρήσεις να αναζητούν και να παρέχουν θέσεις για πρακτική άσκηση, μαθητεία και μόνιμη εργασία.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»