Η Κυριακή των Βαΐων σηματοδοτεί την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσουν τα πάθη Του.

Πρόκειται για την τελευταία Κυριακή της Σαρακοστής και συνδέεται με την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρεουν οι Ευαγγελιστές, ο Ιησούς κατά τη διάρκεια του Εβραϊκού Πάσχα, όταν οι Εβραίοι από όλη την Παλαιστίνη επισκέπτονταν την Ιερουσαλήμ για να προσευχηθούν στον ναό, ζήτησε από τους μαθητές του να του φέρουν ένα γαϊδουράκι, προκειμένου να εισέλθει στην Ιερουσαλήμ και να πραγματοποιήσει κι εκείνος την προσευχή του.

Οι πιστοί στόλιζαν τον δρόμο με κλαδιά φοίνικα και τοποθετούσαν τα ρούχα τους στο έδαφος μπροστά από τον Ιησού, προκειμένου να τον καλωσορίσουν. Έτσι η είσοδός Του στα Ιεροσόλημα συνδέθηκε με αυτήν την εικόνα και αυτός ήταν ο λόγος που η Κυριακή αυτή ονομάζεται «Κυριακή των Βαΐων».

Εορτασμός

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούνταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, η Κυριακή αυτή τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία θεωρείται ως αρχή των Αγίων Παθών. Παρά το χαρμόσυνο χαρακτήρα της, αρχικά η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, προσαρμόζοντας αυτή ανάλογα.

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Κυριακή των Βαΐων: Έθιμα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας

Πρόκειται για μια σημαντική ημέρα στην Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη και εορτάζεται με ιδιαίτερα έθιμα σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα της Κυριακής των Βαΐων είναι η χρήση πράσινων κλαδιών από δέντρα, κυρίως από ελιές, σε μια εκδήλωση που ονομάζεται «λαζαρίνες». Τα κλαδιά συνήθως δένονται σε στεφάνια ή σε παραδοσιακές στολές και οι πιστοί τα κρατούν κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Μετά τη λειτουργία, τα κλαδιά φέρονται σπίτια και τοποθετούνται πάνω από τις πόρτες ή στα μπαλκόνια των σπιτιών, για να προστατεύσουν τους κατοίκους από το κακό και τις αρρώστιες.

Άλλο έθιμο που σχετίζεται με την Κυριακή των Βαΐων είναι η παραδοσιακή σούπα λαχανικών, γνωστή ως «μακαρονάδα του Λαζάρου».

Σε άλλες χώρες, όπως στην Ισπανία, η Κυριακή των Βαΐων είναι γνωστή ως «Domingo de Ramos», και οι πιστοί κουβαλούν παλάμες και κλαδιά ελιάς, συνοδευόμενοι από μουσικούς και πνευματικούς ηγέτες.

Στο Μεξικό, οι πιστοί κατασκευάζουν εικονικές στολές ιππέων και έπειτα παρακολουθούν τη διεξαγωγή ενός παιχνιδιού που αναπαριστά τη μάχη μεταξύ Ιησού και του Διαβόλου.

Τα Κάλαντα

Η Κυριακή των Βαΐων, συνήθως γιορτάζεται με τραγούδια και κάλαντα που εκφράζουν τη χαρά για την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ. Τα κάλαντα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, ωστόσο όλα εκφράζουν τη χαρά και τον ενθουσιασμό για την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ.

Ένα από τα πιο γνωστά είναι το εξής:

«Καλησπέρα σας φίλοι μου,
Καλή Κυριακή να ΄χετε,
Σήμερα είναι η Κυριακή
Των Βαΐων να θυμάστε.

Βαΐα, βαΐα στο κλαδί,
Με τον Χριστό πάμε στην πόλη,
Βαΐα, βαΐα στο κλαδί,
Με τον Χριστό πάμε στην πόλη.

Στην Ιερουσαλήμ έφτασε
Ο Χριστός ο Παντοκράτορας,
Όλοι τον αγκαλιάζουν
Με χαρά και με θέρμη στην καρδιά.

Βαΐα, βαΐα στο κλαδί,
Με τον Χριστό πάμε στην πόλη,
Βαΐα, βαΐα στο κλαδί,
Με τον Χριστό πάμε στην πόλη».

Γιατί τρώμε την ημέρα αυτή

Σύμφωνα με το έθιμο την ημέρα αυτή τρώμε ψάρι και θαλασσινά, λόγω της σπουδαιότητας της γιορτής.

Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, συνηθίζεται να φτιάχνονται ειδικά γλυκά για την εορτή αυτή, όπως οι παραδοσιακοί βαϊοστινοί κουλούρες και τα βαϊοστινά λαγανάκια. Οι βαϊοστινοί κουλούρες είναι μακρόστενα και λεπτά σχήματα από ζύμη που φτιάχνονται με μαύρο κρασί, αλεύρι, σουσάμι και άλλα υλικά, ενώ τα βαϊοστινά λαγανάκια είναι λεπτά τραγανά ψωμάκια με άρωμα μαύρου κρασιού και στρώνονται με λίγο σουσάμι.