Του Νίκου Νικόλιζα - Εφημερίδα Freddo

«Όταν πέθανε η μητέρα μου, το 2013, ο πατέρας μου σταμάτησε να τρώει. Ήθελε να αυτοκτονήσει. Ήταν μαζί 63 χρόνια και του στοίχισε η απώλειά της». 

Με αυτά τα λόγια και με βουρκωμένα μάτια η κόρη του τελευταίου πρωταίτιου της μαύρης δικτατορίας, Στυλιανού Παττακού, ανοίγει την καρδιά της στη «Freddo» και μιλάει για τη ζωή του πατέρα της, έτσι όπως η ίδια τη βιώνει καθημερινά στο μικρό διαμέρισμα στα Κάτω Πατήσια, το οποίο, όπως λέει, δεν του ανήκει καν. 

Ο ίδιος πλέον είναι κατάκοιτος, τυφλός και ανήμπορος να αντεπεξέλθει στα προς το ζην. Η ίδια δεν κρύβει τον αποτροπιασμό της για το γεγονός ότι ο πατέρας της δεν λαμβάνει καμιά σύνταξη, καθώς θεωρείται αποθανών από το 1974, ενώ τα χρήματα για την οικιακή οικονόμο τα δίνουν οι δύο κόρες του, παράλληλα με τα ελάχιστα χρήματα που λαμβάνει από τα βιβλία που εκείνος έχει γράψει και πωλούνται με σκοπό την επιβίωσή του. 

Στο μικρό διαμέρισμα στα Κάτω Πατήσια τίποτε δεν φανερώνει πως εκεί ζει ο άλλοτε παντοδύναμος της Χούντας, Στυλιανός Παττακός. 

«Και αυτό ήταν προίκα της μητέρας μας. Εκείνος δεν έχει ούτε ένα ελαιόδεντρο. Όσα είχε στην Κρήτη, τα χάρισε στα αδέρφια του», λέει εκείνη για τον υπεραιωνόβιο πατέρα της.  

Σήμερα ο Στυλιανός Παττακός είναι 103 ετών, ανήμπορος, αλλά και αφημένος στον δικό του κόσμο. Άλλοτε καταλαβαίνει και άλλοτε χάνεται μέσα στο σκότος, ανήμπορος να δει, να ακούσει και να σκεφτεί. 

Η κόρη του Ρένα βρίσκεται καθημερινά στο προσκέφαλό του, μην αφήνοντας πλέον κανέναν να τον αντικρύσει. 

«Ούτε τα παιδιά μου πλέον δεν αφήνω να τον δουν, παρόλο που έρχονται για να του κρατήσουν συντροφιά», μας λέει μακριά από εκείνον, ενώ σημειώνει ότι καθημερινά δέχεται περισσότερα από 30 τηλεφωνήματα από όλη την Ελλάδα ανθρώπων που νοιάζονται για εκείνον.   

ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ  

Πριν από μερικά χρόνια ο ίδιος είχε δηλώσει ότι το κράτος τον θεωρεί αποβιώσαντα, με αποτέλεσμα ο ίδιος να μη λαμβάνει σύνταξη από το 1974 οπότε και καταδικάστηκε. 

«Η μαμά μου έπαιρνε σύνταξη ως χήρα. Για να έπαιρνε μέχρι και το 2013 τέτοια σύνταξη, προφανώς τον θεωρούσαν νεκρό. Σημαίνει ότι τον είχαν πετάξει», λέει με παράπονο, ενώ όταν τη ρωτάμε αν ο ίδιος έχει αντιληφθεί τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια με το μνημόνιο, χαμογελάει. 

«Με πήραν κάποιοι πολιτικοί φίλοι του, γνωστά ονόματα, και μου είπαν πριν από λίγο καιρό: “Ρένα, ξέρεις ότι ο πατέρας σου το 2010, όταν άκουσε ότι θα μπούμε σε μνημόνιο και θα δανειστούμε, μας είχε πει τα δεινά που θα τραβήξει η Ελλάδα;” 

Ο πατέρας μου ήξερε σε τι περιπέτειες θα έμπαινε η Ελλάδα με τους χειρισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου και των υπολοίπων. Όταν του μεταφέραμε τον Ιούλιο τα νέα για τα capital controls, εκείνος κούνησε το κεφάλι του και έκλεισε τα μάτια του», μας λέει η Ρένα Παττακού. 

Στην ερώτησή μας σχετικά με την άποψη που είχε ο πατέρας της για την οικογένεια Παπανδρέου, μας απαντάει: «Μας έλεγε πάντα τα λόγια που έλεγε ο παππούς Γιώργος Παπανδρέου: αν κυβερνήσει ο γιος μου, αλίμονο στην Ελλάδα”».   

«ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΝΙΩΣΕΙ…» 

Η κουβέντα μας φτάνει και στο αν έχει μετανοήσει για το πραξικόπημα και την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα, μιας και ήταν από τους πρωταίτιους: «Ο πατέρας μου έχει ζητήσει και συγγνώμη όπου χρειαζόταν, και το αναφέρει και στα βιβλία του. 

Όμως, δεν αντιλαμβάνομαι για ποιον λόγο να έχει μετανιώσει. Για την 21η Απριλίου; Όχι, δεν έχει μετανιώσει. Όταν ένας στρατιωτικός κάνει κάποια πράξη, τη σκέφτεται πολύ πριν την κάνει. Βλέπετε την Ελλάδα πώς πάει σήμερα;». 

Τη ρωτάμε για τη Χρυσή Αυγή και την άποψη που έχει εκείνος για το κόμμα του κ. Μιχαλολιάκου. «Απέφευγε να απαντήσει. “Δεν τους ξέρω”, μας έλεγε και δεν γνωρίζω γιατί μας το έλεγε αυτό». 

Όπως αναφέρει στη «Freddo» η κ. Παττακού, «ο πατέρας μου πλήρωνε από την τσέπη του ακόμα και τα ταξίδια που πήγαινε και ήταν καθαρά κρατικής δαπάνης. Το ίδιο και τα γεύματα. Είχε άλλη νοοτροπία, γι’ αυτό και δεν έχει καν δικό του σπίτι». 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως τονίζει η Ρένα Παττακού, είναι ένας πολίτης, ο οποίος το 1972 είχε ζητήσει να φτιαχτεί μια πλατεία στο χωριό του. Και ο Παττακός την έφτιαξε. 

«Ήρθε πρόσφατα και όταν μπήκε στο σπίτι του πατέρα μου, κλαίγοντας, μου είπε: “καλά, είναι δυνατόν να έφτιαξε σε εμάς πλατείες, δημαρχείο, εκκλησίες και το σπίτι του να καταρρέει;”».      

«Η τελευταία του επιθυμία»  

Η κουβέντα μας με τη Ρένα Παττακού φτάνει και στον θάνατο. «Πλέον σκέφτεται πάρα πολύ τον θάνατο. Απλώς, τον ενδιαφέρει πολύ να παντρευτεί η εγγονή του. Έτσι τον κράτησα στη ζωή, μετά τον θάνατο της μητέρας μου, το 2013. 

Ήθελε να πεθάνει. Δεν ήθελε να ζήσει. Είχε σταματήσει να τρώει. Ήθελε να αυτοκτονήσει. 

Ήταν μαζί από το 1940 και δεν άντεχε να μην την έχει. Του είπα λοιπόν: “πατέρα, περίμενε να παντρευτεί η κόρη μου και μετά να πας να πεις το χαρμόσυνο γεγονός στη μαμά”. Έτσι τον κράτησα στη ζωή και άρχισε ξανά να τρώει. 

Σκεφτείτε ότι πλέον τον ενδιαφέρει μόνο ο γάμος της εγγονής του. Τίποτα άλλο. Μετά κλείνει τα μάτια του και κοιμάται». 

Ρωτάμε τη Ρένα Παττακού αν τους έχει εκφράσει κάποια τελευταία επιθυμία. «Ναι. Έχει ζητήσει να θαφτεί μαζί με τη γυναίκα του. Παλιά, μας έλεγε ότι ήθελε να τον θάψουν στην πολυαγαπημένη του γενέτειρα, την Κρήτη. Πλέον το μόνο που θέλει είναι να είναι δίπλα της θαμμένος», λέει και ξεσπάει σε κλάματα.