Το ταξίδι της Μινωικής ελιάς από το Καβούσι Ιεράπετρας με τελικό προορισμό την ένταξή της, στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, ξεκίνησε στις 25 Οκτωβρίου, με την εκδήλωση «Ελαίας - ειρήνης, φωτός δρόμοι» που πραγματοποιήθηκε από την Τοπική Κοινότητα Καβουσίου.

Σκοπός της εκδήλωσης, σύμφωνα με τους διοργανωτές της, ήταν αφενός να σηματοδοτήσει την έναρξη των προσπαθειών ώστε να ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων της Unesco, αλλά και αφετέρου να κατατεθεί αίτημα να φυτευτεί στην έδρα του ΟΗΕ μια «κόρη» της Μινωικής ελιάς.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, δόθηκαν τρία φυτώρια της Μινωικής ελιάς με σκοπό να μεταφυτευθούν ένα στην έδρα του ΟΗΕ, ένα στο αεροδρόμιο της Σητείας και τέλος ένα να δοθεί στην Unesco. Tα φυτώρια παρέλαβαν ο γ. γ. αποδήμου Ελληνισμού Δημήτρης Πλευράκης, ο δήμαρχος Οροπεδίου Γιάννης Στεφανάκης και η αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Πελαγία Πετράκη.

Η ελιά του Καβουσίου - σύμφωνα με την Τοπική Κοινότητα και τον Πολιτιστικό Σύλλογο - βρίσκεται στην περιοχή «Αζοριάς», όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος αρχαιολογικός χώρος, ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού, σε υψόμετρο 252 μέτρων.

Είναι «μπολιασμένη» σε άγριο υποκείμενο και είναι το αρχαιότερο γνωστό δείγμα μπολιάσματος στον κόσμο. Ο κεντρικός κορμός της έχει έντονο εξωτερικό ανάγλυφο, με ιδιαίτερη αισθητική εμφάνιση καθ’ όλη την περίμετρό της. Στη βάση του έχει μέγιστη διάμετρο 7,10 μ. και περίμετρο 22,10 μ. ενώ σε ύψος 0,80 μ. έχει μέγιστη διάμετρο 4,95 μ. και περίμετρο 14,20 μ. Η ελιά αυτή υποδεικνύεται ως η Αρχαιότερη Μινωική αφού περικλείεται από τους εγγύς τέσσερις αρχαίους οικισμούς: «Βρόντος», «Πλάι του Κάστρου», «Ακρόπολη Αζοριά» και από τον οικισμό του Καβουσίου, που χρονολογείται από το έτος 4700 π.Χ. με διαρκή κατοίκηση μέχρι σήμερα. Στον ίδιο το χώρο της ελιάς υπάρχουν μινωικά ερείπια.

Σημαντικά ευρήματα των οικισμών αυτών σχετίζονται με την καλλιέργεια της ελιάς κατά τη μινωική περίοδο στην περιοχή όπως ελαιοτριβείο, εργαλεία, αποθήκες, διάφορα αγγεία και πύθοι ελαιολάδου. Επίσης, βρίσκεται στο κέντρο του λεγομένου «Μινωικού Άλσους Ειρήνης» που φιλοξενεί και άλλες αρχαίες ελιές και η συγκεκριμένη έχει ανακηρυχθεί ως μνημείο της φύσης. Με τα κλαδιά της στεφανώθηκε η νικήτρια του Μαραθωνίου Δρόμου Γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, ενώ «κόρη» της κόσμησε τη διεθνή διάσκεψη Θρησκευτικός και πολιτιστικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή.

Ελπίζουμε οι προσπάθεια τους να αποφέρει καρπούς…