Μάστιγα αποτελούν οι απάτες σε βάρος πολιτών και κυρίως ηλικιωμένων, είτε από μεμονωμένους δράστες είτε από μέλη εγκληματικών ομάδων που δρουν «επιστημονικά» πολλές φορές. Χρησιμοποιούν πολλούς τρόπους για να καταφέρουν να εξαπατήσουν τα υποψήφια θύματά τους, ενώ δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση σε ηλικιωμένα άτομα, τα οποία θεωρούν πιο εύκολους στόχους. Από την άλλη πλευρά, η αστυνομία συλλαμβάνει σχεδόν καθημερινά δράστες, ενώ παράλληλα πραγματοποιεί συνεχή εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών, ώστε να μην πέσουν θύματα επιτήδειων.

«Οι τρόποι εξαπάτησης πολιτών είναι ενδεικτικοί της ευφυΐας των κακοποιών και της αέναης προσπάθειάς τους να ανακαλύπτουν, να επεξεργάζονται και να επιχειρούν συνεχώς με νέες μεθόδους», τονίζει χαρακτηριστικά στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, υποστράτηγος Χρήστος Παπαζαφείρης, ενώ επισημαίνει: «Στην πλειονότητα των τρόπων δράσης, επιτήδειοι προσεγγίζουν κυρίως άτομα τρίτης ηλικίας και με διάφορα προσχήματα ή τεχνάσματα τους αποσπούν ή τους αφαιρούν χρηματικά ποσά και τιμαλφή. Θέλω να υπογραμμίσω ότι σε κάθε περίπτωση οι παθόντες θα πρέπει να απευθύνονται στις αρμόδιες αστυνομικές Αρχές και να κάνουν τη σχετική καταγγελία».

Οι κυριότερες μορφές απατών και κλοπών με τις οποίες έχουν έρθει αντιμέτωπες τα τελευταία χρόνια οι αρμόδιες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής είναι οι εξής:

Απάτη με το πρόσχημα πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος

Οι δράστες, αφού συγκεντρώσουν πληροφορίες για την οικογενειακή κατάσταση των θυμάτων, πραγματοποιούν αιφνιδιαστικές τηλεφωνικές κλήσεις προσποιούμενοι τους δικηγόρους ή τους αστυνομικούς και τους αναφέρουν ψευδώς ότι συγγενικό τους πρόσωπο, συνήθως τα παιδιά τους, έχουν προκαλέσει θανατηφόρο τροχαίο. Προκειμένου να αποφευχθεί η φυλάκιση του συγγενικού τους προσώπου και να απεμπλακεί από τις ποινικές συνέπειες, απαιτούν να τους δώσουν μεγάλα χρηματικά ποσά.

Απάτη σε βάρος ηλικιωμένων με το πρόσχημα οικονομικής βοήθειας συγγενούς

Επιτήδειοι πλησιάζουν ηλικιωμένα άτομα, τα οποία συνήθως ζουν μόνα τους, έχοντας προηγούμενα φροντίσει να μάθουν λεπτομέρειες για την οικογενειακή και οικονομική τους κατάσταση, τα παιδιά τους και πού βρίσκονται αυτά, το επάγγελμά τους και άλλες λεπτομέρειες, απαραίτητες για να επιτύχουν τον σκοπό τους. Συστήνονται ως φίλοι, συνάδελφοι, που έχουν συναλλαγές με κάποιο μέλος της οικογένειας τους, το οποίο αντιμετωπίζει άμεσο και σοβαρό οικονομικό πρόβλημα. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουν να μπουν στο σπίτι του θύματος και αφού διαπιστώσουν πού υπάρχουν χρήματα ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα, τα αφαιρούν και αποχωρούν.

Απάτη με πρόσχημα την ιδιότητα υπάλληλων οργανισμών του δημοσίου ή πώλησης εμπορευμάτων
Οι δράστες προσεγγίζουν τα υποψήφια θύματά τους, κυρίως ηλικιωμένα άτομα, και με το πρόσχημα ότι είναι υπάλληλοι οργανισμών του δημοσίου (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, εφορία) ή πωλητές εμπορευμάτων (πλασιέ, διαφημιστές), τους πείθουν να μπουν στην οικία τους. Στη συνέχεια τους απασχολούν και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί είτε οι ίδιοι είτε συνεργοί τους καταφέρνουν να τους αποσπάσουν χρήματα και τιμαλφή.

Απάτη από οικιακές βοηθούς ή εργαζόμενους
Όσοι προσλαμβάνονται να εργαστούν σε κάποιο σπίτι για οποιονδήποτε λόγο, όπως οικιακές βοηθοί, απασχολούμενοι ως τεχνίτες, εργάτες κ.λπ., αφού προσληφθούν και διαπιστώσουν τις συνήθειες των ενοίκων, αλλά κυρίως εντοπίσουν τα σημεία στα οποία φυλάσσονται χρήματα, κοσμήματα, τιμαλφή και αντικείμενα αξίας, είτε αφαιρούν τμηματικά αυτά ώστε να μην γίνονται αντιληπτοί, είτε τα αφαιρούν όλα και εξαφανίζονται. Σε κάποιες περιπτώσεις οι οικιακές βοηθοί δεν κάνουν οι ίδιες τις κλοπές αλλά δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες σε συνεργούς τους, οι οποίοι ενεργούν, ενώ οι ίδιες έχουν εξασφαλίσει άλλοθι. Σε μια τέτοια περίπτωση τους παρέχουν όλες τις πληροφορίες που είναι χρήσιμες, όχι μόνο ως προς τα σημεία φύλαξης των αντικειμένων αξίας, αλλά και τις συνήθειες των ενοίκων, τα σημεία εισόδου και εξόδου, καθώς και πλήρη περιγραφή των χώρων.

Απάτη με το πρόσχημα διορισμού στον δημόσιο τομέα μέσω ΑΣΕΠ
Δράστες πλησιάζουν ανυποψίαστους πολίτες και με το πρόσχημα ότι έχουν τη δυνατότητα να τους διορίσουν μέσω του ΑΣΕΠ σε υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καταφέρνουν να τους αποσπάσουν διάφορα χρηματικά ποσά.

Απάτη με πρόσχημα δυνατότητα διευθέτησης «ιδιαίτερων» προσωπικών υποθέσεων
Επιτήδειοι προσεγγίζουν άτομα μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, τους συστήνονται ως δικηγόροι και με πρόσχημα ότι μέσω των υψηλών γνωριμιών τους έχουν τη δυνατότητα να διευθετήσουν «ιδιαίτερες» προσωπικές, οικονομικές, ακόμα και ποινικές τους υποθέσεις, τους πείθουν να τους καταβάλλουν μεγάλα χρηματικά ποσά.

Απάτη με το πρόσχημα επενδύσεων - αγοράς ξενοδοχείου
Σε αυτή την περίπτωση, οι δράστες παρουσιάζονται ως εκπρόσωποι παράκτιων εταιρειών επενδύσεων, προσεγγίζουν θύματα και τους πείθουν να συμμετάσχουν ως επενδυτές σε παράκτιες εταιρείες, οι οποίες πρόκειται να εξαγοράσουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες στην Αττική, με ποσοστό κέρδους μεγάλου ύψους, επιδεικνύοντας τους πλαστά έγγραφα και πιστοποιητικά, και καταφέρνουν να τους αποσπάσουν μεγάλα χρηματικά ποσά.

Απάτη γραφείου… «χαρτομαντείας»
Άτομα που διατηρούν γραφεία «χαρτομαντείας» πείθουν πελάτες τους να τους καταβάλλουν υπέρογκα χρηματικά ποσά, με το πρόσχημα ότι άγνωστοι έχουν κάνει μάγια σε μέλη της οικογένειάς τους ή ότι κάποιοι συγγενείς τους θα έχουν προβλήματα υγείας στο μέλλον και εκείνοι με τις «μαντικές» τους ικανότητες μπορούν να τα αποτρέψουν.

Απάτη με τη μέθοδο κατάρτισης πλαστής διαθήκης
Δράστες, κυρίως δικηγόροι και συμβολαιογράφοι, καταρτίζοντας πλαστές ιδιόχειρες διαθήκες ακλήρων αποθανόντων και παρουσιάζοντας ψευδομάρτυρες, αρχικά καταφέρνουν να εξαπατούν το Ειρηνοδικείο, με αποτέλεσμα την έκδοση κληρονομητήριου στο όνομα συνεργών τους. Στη συνέχεια μεταβαίνουν σε πιστωτικά ιδρύματα, προς διεκδίκηση όλων των ποσών από τους λογαριασμούς των διαθετών, καθώς και των ακινήτων τους.

Απάτη με το πρόσχημα πώλησης αυτοκινήτων σε συμφέρουσα τιμή
Επιτήδειοι με το πρόσχημα ότι είναι έμποροι αυτοκινήτων με υψηλές γνωριμίες τόσο στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας όσο και στην εισαγωγή αυτοκινήτων από το εξωτερικό, πείθουν τα θύματά τους ότι μπορούν να τους προμηθεύσουν είτε κατασχεμένα αυτοκίνητα με τη διαδικασία του πλειστηριασμού, είτε να προβούν σε εισαγωγή αυτοκινήτων σε πολύ χαμηλότερες τιμές από την αγοραστική τους αξία και τους αποσπούν έτσι μεγάλα χρηματικά ποσά.

Απάτη με το πρόσχημα αγοραπωλησίας οχημάτων μέσω αγγελιών στο διαδίκτυο
Δράστες αναζητούν αγγελίες πώλησης οχημάτων σε ιστότοπους και ως υποψήφιοι αγοραστές πείθουν τους ιδιοκτήτες αυτών να τους παραδώσουν τα οχήματα και τα απαραίτητα έγγραφα αυτών, με σχετικές εξουσιοδοτήσεις μεταβίβασης, ενώ παράλληλα τους αποστέλλουν ηλεκτρονικές πλαστές αποδείξεις του αντιτίμου της αγοράς. Στη συνέχεια, οι δράστες αναρτούν στον συγκεκριμένο ή σε άλλο ιστότοπο αγγελία πώλησης των συγκεκριμένων αυτοκινήτων, με αποτέλεσμα να αποκομίζουν το αντίτιμο των πωλήσεων από τους νέους αγοραστές.

Απάτες με το πρόσχημα συνδρομών σε φιλανθρωπικά ιδρύματα-σωματεία
Επιτήδειοι παρουσιάζονται ως μέλη κάποιου φιλανθρωπικού ιδρύματος ή διαφόρων σωματείων (τυφλών, ατόμων με αναπηρίες), προσεγγίζουν πολίτες, επιδεικνύοντάς τους δήθεν έγγραφα των σωματείων που εκπροσωπούν, και εκμεταλλευόμενοι την ευαισθησία πολιτών τους πείθουν να συνεισφέρουν οικονομικά καταβάλλοντας χρήματα, ως συνδρομή. Παράλληλα τους δίνουν ψεύτικη απόδειξη. Συχνές είναι και οι περιπτώσεις όπου δράστες εμφανίζονται ως ανήλικα άτομα και ζητούν οικονομική ενίσχυση για τη διοργάνωση σχολικών εκδρομών.

Απάτη με κλοπή χρεωστικών καρτών
Οι δράστες αφαιρούν αρχικά από γραμματοκιβώτια πολυκατοικιών ταχυδρομική αλληλογραφία πιστωτικών ιδρυμάτων προς τους πελάτες τους, που περιέχουν χρεωστικές τους κάρτες, λόγω αντικατάστασης ή λήξης των παλαιών καρτών τους. Στη συνέχεια οι δράστες επικοινωνούν με το τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πελατών των αντίστοιχων τραπεζών και προσποιούμενοι τους πελάτες-κατόχους των χρεωστικών καρτών, προβαίνον σε ταυτοποιήσεις και παραλαβές μυστικών αριθμών (PIN). Αμέσως μετά ενεργοποιούν τις κάρτες και πραγματοποιούν είτε αναλήψεις από ΑΤΜ, είτε συναλλαγές μέσω POS.

Απάτη με δημιουργία καρτών-κλώνων
Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, επιτήδειοι υποκλέπτουν προσωπικά δεδομένα χρηματοπιστωτικών καρτών, κυρίως με ειδικούς μηχανισμούς υποκλοπής σε ΑΤΜ και POS και κατασκευάζουν πλαστές κάρτες (κλώνους), προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν σε μεγάλες πόλεις και σε διάφορα νησιά, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Με τη χρήση των καρτών-κλώνων οι δράστες πληρώνουν συνήθως τη διαμονή τους σε πολυτελή ξενοδοχεία, αγοράζουν πανάκριβα ρούχα και γυαλιά ηλίου, ενώ προχωρούν και σε αγορά κοσμημάτων πολύ μεγάλης αξίας.

Σημειώνεται ότι στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας οι πολίτες μπορούν να βρουν λεπτομερείς ανακοινώσεις σχετικά με υποθέσεις που έχουν εξιχνιαστεί, φωτογραφίες των δραστών που έχουν κοινοποιηθεί κατόπιν σχετικών διατάξεων των εισαγγελικών Αρχών, αλλά και χρήσιμες συμβουλές για την αποφυγή εξαπάτησης, καθώς και τα μέτρα προφύλαξης που μπορεί ο καθένας να πάρει για να αποφύγει τη διάπραξη σε βάρος του κλοπών και ληστειών.

Τι πρέπει να προσέχουμε για να μην πέσουμε θύματα απάτης

-Να μην πείθεστε εύκολα από άτομα τα οποία σας πλησιάζουν ως γνωστοί συγγενικών-φιλικών προσώπων.

-Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε άγνωστα άτομα που επιχειρούν με διάφορα προσχήματα και τεχνάσματα να εισέλθουν στην οικία σας.

-Εφόσον άγνωστο άτομο εισέλθει στην οικία σας με οποιαδήποτε πρόφαση (π.χ. διεξαγωγή έρευνας, πώληση κάποιου προϊόντος, ανάγκη να πραγματοποιήσουν μια κλήση κ.λπ.), να μην επιτρέπετε να μεταβαίνει σε άλλους χώρους του σπιτιού σας, πέραν αυτών που χρειάζεται και ποτέ να μην χάνετε την οπτική επαφή μαζί του. Στην περίπτωση αυτή, να προσέχετε τα προσωπικά σας αντικείμενα, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αφαίρεσής τους με τη μέθοδο της απασχόλησης.

-Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν άγνωστοι προσπαθήσουν να σας πείσουν για την καταβολή χρηματικού ποσού, με το πρόσχημα επείγουσας ανάγκης συγγενικού-φιλικού προσώπου (π.χ. νοσηλεία σε νοσοκομείο). Το ίδιο μπορεί να προσπαθήσουν και τηλεφωνικά. Για τους ίδιους λόγους να μην ενδίδετε σε προτροπές για συνάντηση (ραντεβού κ.λπ.).

-Σε περιπτώσεις που άγνωστοι επικαλούνται έκτακτη ανάγκη γνωστού-συγγενικού σας προσώπου, να επιδιώκετε πάντα οι ίδιοι να επικοινωνείτε τηλεφωνικά με το γνωστό-συγγενικό σας πρόσωπο, προς επιβεβαίωση των όσων επικαλούνται. Η επικοινωνία να γίνεται με δικό σας τηλέφωνο και κατόπιν δικής σας πρωτοβουλίας και να μην δέχεστε να μιλάτε με άτομο το οποίο κάλεσαν οι άγνωστοι.

-Σε κάθε περίπτωση, να δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να παραδώσετε χρήματα, εάν δεν εμφανιστούν οι γνωστοί-συγγενείς σας.

-Να μη δέχεστε σε καμία περίπτωση άγνωστα άτομα να σας οδηγήσουν σε Πιστωτικό Κατάστημα ή ΑΤΜ για ανάληψη χρηματικού ποσού.

-Να μην πείθεστε εύκολα σε ευκαιριακές αγορές προϊόντων που σας προτείνουν άγνωστα άτομα, ιδιαίτερα, δε, δίχως να δείτε πρώτα τα προϊόντα αυτά.

-Να μην πείθεστε από άγνωστους, οι οποίοι εμφανίζονται ως υπάλληλοι δημόσιας υπηρεσίας ή άλλου φορέα για την επιδιόρθωση κάποιου τεχνικού προβλήματος, εάν δεν τους έχετε εσείς προηγουμένως καλέσει.

-Να μην πείθεστε όταν άγνωστοι σας ζητούν να καταβάλλετε χρήματα για οφειλές γνωστών ή συγγενικών προσώπων σε δημόσιες υπηρεσίες ή σε καταστήματα-εταιρείες για αγορά αγαθών-προσφορά υπηρεσιών.

-Επισημαίνεται ότι από νοσοκομεία ή από δημόσιες υπηρεσίες δεν χρησιμοποιείται η πρακτική υπάλληλοί τους να μεταβαίνουν σε οικίες ή σε δημόσιους χώρους και να ζητούν από πολίτες την καταβολή χρημάτων για υπηρεσίες που παρέχουν.

-Να έχετε πάντα διαθέσιμους τους τηλεφωνικούς αριθμούς, με τους οποίους πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση ανάγκης (αστυνομία, πυροσβεστική, νοσοκομεία, στενοί συγγενείς κ.ά.).

-Προσπαθήστε να συγκρατήσετε τα χαρακτηριστικά των δραστών, καθώς και τα οχήματα με τα οποία κινούνται (αριθμό κυκλοφορίας, μάρκα οχήματος, χρώμα κ.λπ.), για να βοηθήσετε το έργο των διωκτικών Αρχών.

-Να ενημερώνετε πάντα τις αστυνομικές Αρχές, ακόμη και σε περίπτωση απόπειρας απάτης σε βάρος σας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ