Έφτασαν τα Χριστούγεννα, ίσως η σημαντικότερη θρησκευτική γιορτή του έτους. Οι Έλληνες αυτές τις μέρες μαζεύονται στα σπίτια των οικογενειών τους και απολαμβάνουν εδέσματα σε γιορτινό κλίμα, που αν μη τι άλλο φέρνει και πάλι κοντά όλα τα μέλη της οικογενειάς.

Στο πέρασμα των χρόνων τα παραδοσιακά έθιμα σχετικά με το φαγητό συνδυάστηκαν με διεθνής επιρροές από όλο τον κόσμο! Την περίοδο των Χριστουγέννων στην Ελλάδα προετοιμάζονται και καταναλώνονται ιδιαίτερα φαγητά και γλυκά, που προέρχονται μέσα από ήθη, έθιμα αλλά και τον τρόπο ζωής και επιβίωσης στα παλαιότερα χρόνια, ακόμη και με συμβολική σημασία !

Ένα από τα πιο σημαντικά αλλά και κοινότυπο, σε όλη την Ελλάδα, έθιμο είναι το σφάξιμο των χοίρων, το οποίο συμπεριλαμβάνει μια σειρά παραδοσιακών εδεσμάτων!

Εκτός από τα γνωστά και παραδοσιακά φαγητά και γλυκά όπως η γαλοπούλα και το χοιρινό κρέας, τις πίτες αλλά και τα κλασικά γλυκίσματα μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες,
μπακλαβά, κανταΐφι και την βασιλόπιτα, ο κάθε τόπος έχει την δική του γαστρονομική παράδοση!

Βόρεια Ελλάδα και Θράκη

Η Μσούρα είναι το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό του Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης, πρόκειται για μία τριλογία από χοιρινό κρέας, μοσχάρι και
κοτόπουλο σιγοβρασμένο με λαχανικά και ρύζι στον φούρνο.

Οι ποντιακοί λαχανοντολμάδες είναι άλλο ένα γιορτινό φαγητό που έχει συμβολική σημασία καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού.

Στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας, το χοιρινό κρέας σερβίρεται συχνά με λάχανο τουρσί.

Στον Έβρο την παραμονή των Χριστουγέννων, στο τραπέζι υπήρχαν εννέα διαφορετικά εδέσματα, άβραστα και νηστίσιμα, συμβολίζοντας την αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο.

Η μπάμπο δεν λείπει από κανένα θρακιώτικο σπίτι, χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά και μπαχαρικά, το οποίο σιγοβράζει όλο το βράδυ, ώστε να είναι έτοιμο και ζεστό το πρωί, μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.

Επίσης το μέλι, το κρασί, το μήλο και η πίτα δεν λείπει από κανένα τραπέζι και όλα αυτά έχουν συμβολικό χαρακτήρα!

Ήπειρος

Το γιορτινό τραπέζι περιλαμβάνει λαχανοντολμάδες, πίτες όπως το κουσμέρι, η κρεατόπιτα, η μπατσάρα, η γαλατόπιτα, η γλυκιά κολοκυθόπιτα, και τα μελομακάρουνα, όπως τα αποκαλούν οι Ηπειρώτες. Στα Γιάννενα το αγριογούρουνο σαλμί αλλά και τα κλασικά μπακλαβαδάκια έχουν την τιμητική τους! Στα Ζαγοροχώρια φτιάχνουν τα «σπάργανα», ένα γλυκό που μοιάζει με τηγανίτες.

Κεντρική, Στερεά Ελλάδα και Εύβοια
Το χοιρινό κρέας και η «γουρουνοχαρά» αποτελούσε μία ιεροτελεστία και όλα γιορτινά εδέσματα φτιάχνονταν με βάση το χοιρινό κρέας! Οι γυναίκες στη συνέχεια καταπιάνονταν να φτιάξουν τη «λίπα» και την «αλευριά», ενώ οι άντρες έτρωγαν την τηγανιά και γλεντούσαν.
Τα διάφορα μέρη του κρέατος προορίζονταν για διαφορετικά φαγητά όπως για λουκάνικα, για πηχτή, για «πασπαλά».

Στα Τρίκαλα ανήμερα των Χριστουγέννων, συνήθιζαν να τρώνε όλοι μαζί «γουρνάδα», δηλαδή ψητό χοιρινό κρέας.
Το βράδυ των Χριστουγέννων ψήνουν κομματάκια χοιρινού, στη θράκα, πασπαλισμένο με μπόλικο αλάτι το «κοντοσούφλι».

Στην Στερεά Ελλάδα την μέρα των γιορτών τρώνε χοιρινό με σέλινο, αλλά και κοτόσουπα, όπως επίσης η γαλοπούλα γεμιστή. Ακόμη παλιότερα έφτιαχναν τις «μπάμπες», που ήταν βρασμένο το παχύ έντερο και παραγεμισμένο με συκώτι, σπλήνα, μυρωδικά και μπαχαρικά.
Η πηχτή και ο πατσάς επίσης είναι γιορτινά εδέσματα, όπως και τα ψητά κρέατα.

Το χριστόψωμο και οι πίτες περιλαμβάνονται στο γιορτινό τραπέζι.  

Μελομακάρονα, δίπλες, καρυδόπιτα, γαλατομπούρεκο, ραβανί και κουραμπιέδες είναι τα γλυκά των γιορτών.

Πελοπόννησος
Και εδώ πρωταγωνιστεί το γουρουνόπουλο ψημένο στο φούρνο. Η κρεατόπιτα είναι κλασικό χριστουγεννιάτικο έδεσμα στην Αρκαδία. Το ζύμωμα της χριστουγεννιάτικης κουλούρας αποτελεί ολόκληρη τελετουργία!

Στη Σπάρτη, οι νοικοκυρές πλάθουν με υπομονή την κουλούρα και τη κάνουν σε σχήμα σταυρού και όχι στρογγυλό. Κάθε άκρη τη στολίζουν με αμύγδαλα και καρύδια.

Στην Μάνη τα «λαλάγγια» ή «τηγανίδες» ήταν το αγαπημένο χριστουγεννιάτικο γλυκό, όπως οι λουκουμάδες και οι δίπλες.

Επτάνησα
Στην Κεφαλονιά «πουτρίδα» είναι χοιρινό με «κάβολε» ή με «μάπα» δηλαδή κουνουπίδι ή λάχανο. Κόκορας ή βοδινό μακαρονάδα παραδοσιακά από την Λευκάδα. Επίσης φτιάχνουν την κουλούρα, ένα είδος ψωμιού αλλά και την λαδόπιτα.


Δωδεκάνησα
Το χοιρινό περιλαμβανόταν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Στη Ρόδο απαραίτητα στο γιορτινό τραπέζι σερβίρονται τα «γιαπράκια», ντολμαδάκια δηλαδή.

Στην Σάμο τρώνε τα χοιροσφάγια και η πηχτή, που ήταν βρασμένο χοιρινό κρέας με λεμόνι, το οποίο έπηζε λόγω του λίπους και το έτρωγαν ανήμερα τα Χριστούγεννα.

Στην Σύρο ένα έθιμο θέλει να τρώνε κουνουπιδιού ή μπρόκολο και ψάρι την παραμονή των Χριστουγέννων. Στον Πόρο χοιρινό με σέλινο ήταν η νησιώτικη εκδοχή του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού.

Στην Μυτιλήνη φτιάχνουν πλατσέδα, γλυκά πιτάκια με καρύδι . Τα αμυγδαλωτά και οι δίπλες γλυκαίνουν σε όλα τα νησιά το γιορτινό τραπέζι.

Κρήτη
Μετά την εκκλησία μοιράζουν κρέας, κρασί και κουλούρι.

Στο Λασίθι ανήμερα τα Χριστούγεννα τρώνε τηγανητό συκώτι.

Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι υπάρχει οπωσδήποτε το χοιρινό κρέας, όπως το γουρουνόπουλο στον ξυλόφουρνο με λεμονόφυλλα, αλλά και τις επόμενες ημέρες το κρέας δεν λείπει.

Τα λουκάνικα, απάκια, σύγκλινο, οι «τσιγαρίδες» αλλά και η γαλοπούλα είναι αγαπημένα χριστουγεννιάτικα εδέσματα.

Το Χριστόψωμο, η γιαουρτόπιτα, σαρικόπιτες αλλά και οι σφακιανές πίτες!